Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi przygotowało projekt rozporządzenia, którzy przewiduje zmiany w dopłatach do rolnictwa ekologicznego, a mianowicie rezygnację od 2022 r. ze stosowania mechanizmu degresywności płatności ekologicznych.
Dotąd mechanizm degresywności płatności polegał na stosowaniu różnych wysokości stawek płatności w zależności od łącznej powierzchni w ramach wszystkich realizowanych pakietów lub wariantów, jaka jest deklarowana przez rolników we wnioskach o przyznanie płatności ekologicznych.
Płatności ekologiczne za powierzchnię gruntów:
- od 0,1 ha do 50 ha są przyznawane według pełnych 100% stawek płatności,
- powyżej 50 ha do 100 ha - według stawek płatności pomniejszonych do 75%,
- powyżej 100 ha - według stawek płatności pomniejszonych do 60%.
Z tym zróżnicowaniem koniec.
Dopłaty do rolnictwa ekologicznego od 2022 roku bez zmniejszeń
OD tego roku płatności ekologiczne w ramach działania Rolnictwo ekologiczne PROW 2014-2020, w odniesieniu do wniosków o przyznanie płatności ekologicznych złożonych w latach 2022-2024, będą przyznawane do każdego hektara bez redukcji.
W ten sposób ministerstwo chce dążyć do wzrostu poziomu zainteresowania rolników przystępowaniem do realizacji zobowiązań ekologicznych i tym samym zwiększenia powierzchni objętej produkcją ekologiczną w Polsce. A jest presja.
To też może Cię zainteresować
Założenia Europejskiego Zielonego Ładu, a zwłaszcza jeden z celów określonych w Strategii na rzecz Bioróżnorodności oraz Strategii Od Pola do Stołu zakłada, że do 2030 r. 25% użytków rolnych w UE będzie objętych produkcją ekologiczną. Podejście to będzie kontynuowane w ramach wsparcia powierzchniowego do rolnictwa ekologicznego wdrażanego w ramach Planu Strategicznego dla WPR na lata 2023- 2027.
Wspomnijmy, że obecnie w Polsce 3,5% gruntów rolnych jest uprawianych ekologicznie. Z najnowszych danych GUS wynika, że w 2020 roku ekologiczne metody produkcji stosowało 18,6 tys. gospodarstw
Obecny okres programowania obejmujący lata 2014-2020, ze względu na opóźnione prace na poziomie UE w zakresie „nowej” WPR, został wydłużony o 2 lata - do dnia rozpoczęcia stosowania nowych ram prawnych obejmujących okres rozpoczynający się od dnia 1 stycznia 2023 r.
Rozporządzenie dotyczące zmian w dopłatach do rolnictwa ekologicznego wchodzi w życie z dniem 15 marca 2022 r., czyli w momencie, gdy zaczyna się termin do składania wniosków o przyznanie płatności, w tym m.in. płatności ekologicznej.
Gospodarstw ekologicznych w Polsce ubywa
- Kluczowe założenie, czyli 25% powierzchni upraw w Unii Europejskiej przeznaczonych na eko przed upływem 2030 roku pokazuje, w jaką stronę powinny iść wysiłki administracji odpowiedzialnej za wsparcie rolnictwa - mówi Łukasz Gębka, Prezes Farmy Świętokrzyskiej.
- Zwiększenie nacisku na produkcję ekologiczną przełoży się na zwiększenie podaży i zaspokojenie coraz większych potrzeb konsumentów. Niezbędna jest jednak edukacja konsumenta i zachęty dla branży – podkreśla przedstawiciel Farmy Świętokrzyskiej.
Sięgnijmy po kolejną garść danych. Powierzchnia eko-areału w Polsce zwiększyła się o ponad 2 tys. ha między 2019 a 2020 rokiem, co oznacza wzrost o 0,3% rok do roku. Niewiele. Nadal znajdujemy się w dolnej części zestawienia 27 państw Unii Europejskiej z powierzchnią upraw ekologicznych. Wyprzedzamy jedynie Rumunię, Bułgarię, Irlandię i Maltę – wskazuje Eurostat.
Trend spadkowy dotyczący liczby gospodarstw ekologicznych utrzymuje się od 8 lat. Tym razem spójrzmy na dane Głównego Urzędu Statystycznego, które przywołuje Farma Świętokrzyska. Między 2013 a 2020 rokiem nastąpił spadek liczby eko gospodarstw o ponad 30% (z 26,6 tys. do 18,6 tys.).
W ciągu ostatniego roku ich liczba zmniejszyła się o 0,3% - z 18 637 w 2019 roku do 18 575 w 2020 roku. Spadek liczby gospodarstw ekologicznych nie wiąże się jednak ze zmniejszeniem ich średniej powierzchni. GUS podaje, że przeciętny eko-areał w Polsce wyniósł w 2020 roku 27,4 ha, czyli o 0,2 ha więcej niż w 2019 i o 8% więcej niż w 2013 roku.
Rolnictwo ekologiczne w Polsce jest zróżnicowane regionalnie
W 2020 roku około 56% gospodarstw o charakterze ekologicznym znajdowało się w województwach:
- warmińsko-mazurskim (17,4%),
- podlaskim (15,6%),
- mazowieckim (11,7%),
- zachodniopomorskim (11,6%).
Biorąc pod uwagę powierzchnię areału przeznaczonego pod uprawy ekologiczne względem całej powierzchni gospodarstw, użytki ekologiczne zajmowały najwięcej, bo 11,5% powierzchni rolnej w zachodniopomorskim i 10,7% w warmińsko-mazurskim. Najmniejszą powierzchnię eko-areału skupiały województwa opolskie (0,6%) oraz kujawsko-pomorskie (0,7%).
- Już od kilku lat utrzymuje się trend profesjonalizacji gospodarstw prowadzących uprawy ekologiczne - wskazuje Łukasz Gębka. - Ich liczba zmniejsza się, jednak średnia powierzchnia pojedynczego gospodarstwa oraz wielkość ekologicznego areału w Polsce rośnie - zaznacza.
- Zwiększające się zapotrzebowanie konsumentów to ogromna szansa dla rolników, którzy w odpowiedzi na potrzeby rynku dostarczają konsumentom coraz bardziej zróżnicowane certyfikowane produkty. Potwierdza to nasze najnowsze badanie i raport „Trendy w ekozakupach Polaków”, zgodnie z którym już 86% Polaków przynajmniej raz na jakiś czas kupuje żywność ekologiczną. Chcemy jeść i żyć zdrowo, co powinno być zachętą dla polskiego rolnictwa do stałej modernizacji w kierunku zrównoważonej produkcji – podsumowuje Łukasz Gębka.
Nie wszyscy rolnicy są w tym zakresie optymistami, choćby ze względu na większe koszty biologicznych środków ochrony roślin czy uzyskiwane w produkcji ekologicznej niższe zbiory.
Projekt Rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi zmieniającego rozporządzenie w sprawie szczegółowych warunków i trybu przyznawania pomocy finansowej w ramach działania „Rolnictwo ekologiczne” objętego Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014–2020 10 stycznia 2022 trafił do opiniowania.
Źródła: Rządowe Centrum Legislacji, informacja prasowa
