550. urodziny Mikołaja Kopernika w Grudziądzu. Oto co łączy Grudziądz z wybitnym naukowcem [zdjęcia]

Mikołaj Kopernik urodził się w Toruniu, 19 lutego 1473 roku. Z tej okazji przez cały weekend świętowano w Toruniu.

Dziś (20 lutego) uroczystość odbyła się w Grudziądzu. Jak co roku, pod pomnikiem Kopernika na placu Miłośników Astronomii spotkali się m.in. działacze grudziądzkiego oddziału Polskiego Towarzystwa Miłośników Astronomii, samorządowcy oraz młodzież szkolna. Z okazji okrągłej rocznicy, grono to było większe niż w ostatnich latach.

Gości dzisiejszych "urodzin" Kopernika częstowano tortem.

Mikołaj Kopernik najbardziej znany jest ze swoich osiągnięć w dziedzinie astronomii. Przecież to on „zatrzymał Słońce i ruszył Ziemię”. Ale astronomia była tylko jedną z wielu pasji Kopernika, bo zawodowo, jako osoba duchowna, zajmował się administrowaniem majątkiem kościelnym kapituły warmińskiej i w pracy tej bliżej mu było do ekonomii niż astronomii.

W Grudziądzu najbardziej podkreślamy ekonomiczne dokonania Mikołaja Kopernika, bo to właśnie w naszym mieście, 21 marca 1522 roku, na Sejmiku Prus Królewskich wygłosił on jeden ze swoich najważniejszych traktatów ekonomicznych: „De aestimatione monetae”, co jest tłumaczone m.in. jako traktat "O monecie" czy "O szacunku monety". Przypomnijmy, że Kopernik stwierdził m.in., że „gorszy pieniądz wypiera pieniądz lepszy”. To prawo, które - co podkreślają ekonomiści - obowiązuje do dziś.

Warto wiedzieć, że Mikołaj Kopernik w Grudziądzu był już wcześniej: pierwszy raz do naszego miasta przybył 21 lipca 1521 roku na posiedzenie Sejmiku Prus Królewskich (25 lipca 1521). Wraz ze swoim przyjacielem Tiedemannem Giese złożyli królowi Zygmuntowi I Staremu skargę na mistrza Albrechta Hohenzollerna i zakon krzyżacki, która dotyczyła krzywd jakich dopuszczali się rycerze zakonni, zarówno na ludności Warmii, jak i na ziemiach warmińskich, podczas zawieszenia broni w wojnie polsko-krzyżackiej.

Kolejny związek jaki Kopernik miał z Grudziądzem dotyczy gospodarki wodnej. Naukowcy nie są jednomyślni, ale jest prawdopodobne, że to właśnie Kopernik pomógł projektować kanał Trynka doprowadzający wodę do Grudziądza (jego budowę zakończono w 1552 r., już po śmierci Kopernika).

Prawdopodobnie to także Kopernik zaprojektował pompę ssąco-tłoczącą pracującą w wieżyczce muru obronnego, a zapewniającą wodę we wszystkich studniach miejskich dawnego Grudziądza. Wieżyczkę wodociągową nazwano wodociągiem Kopernika, a informacja o zainstalowanej w niej pompie znalazła się w 1800 r., w jednym z pierwszych przewodników po Europie. „Wodociąg Kopernika” w Grudziądzu uznano za cud techniki.

• osiedle mieszkaniowe Kopernik, a na nim ulicę Mikołaja Kopernika.
• Plac Miłośników Astronomii, a na nim pomnik Mikołaja Kopernika.
• Na Rynku: ławeczkę z Kopernikiem i tablicę na Rynku upamiętniającą pobyt Kopernika w Grudziądzu.
• Szkołę Podstawową nr 1 im. Mikołaja Kopernika,
• Technikum im. Mikołaja Kopernika Ekonomisty w Zespole Szkół Ekonomicznych,
• Planetarium i Obserwatorium Astronomiczne im. Mikołaja Kopernika,
• Grudziądzki Dzień Kopernika - Ekonomisty co roku 21 marca,
• Grudziądzkie Dni Kopernikańskie.

W ich ramach planowane są m.in. koncerty, konkursy, wystawy, pokazy multimedialne, turnieje, plenery, obserwacje nieba oraz seminaria. Większość wydarzeń planowana jest na marzec, w okolicach rocznicy wygłoszenia przez Kopernika "Traktatu o szacunku monety".

Przypomnijmy, że w związku z 500 rocznicą wygłoszenia traktatu w Grudziądzu, 2022 rok był w naszym mieście Rokiem Mikołaja Kopernika - Ekonomisty. Z tej okazji premierę miały m.in. dwa okolicznościowe numizmaty:

• mosiężny żeton z Mikołajem Kopernikiem wydany przez grudziądzki ratusz wspólnie z Miejskim Ośrodkiem Rekreacji i Wypoczynku w nakładzie 700 sztuk, kosztujący kilkanaście zł. Dziś w Informacji Turystycznej dostępne są ostatnie sztuki!
• oraz srebrny (próba 999) numizmat wybity przez Mennicę Polską w nakładzie do 1000 egzemplarzy sprzedawany w ramce oraz z certyfikatem za 199 zł. Nakład dawno już został wyprzedany. W sprzedaży z drugiej ręki oferowany jest obecnie za 599 zł.

W ubiegłym roku Informacja Turystyczna w Grudziądzu wydała folder poświęcony związkom Mikołaja Kopernika z Grudziądzem. Wciąż jest on dostępny TUTAJ. I wciąż można rozwiązywać ogłoszony w nim konkurs, w którym nagrodą jest grudziądzki numizmat wybity z okazji 500. rocznicy wygłoszenia przez niego "Traktatu o monecie".

Zgodnie z Uchwałą Senatu RP, 2023 jest Rokiem Mikołaja Kopernika. W tym roku obchodzimy nie tylko 550. rocznicę urodzin Mikołaja Kopernika, ale także 480. rocznicę opublikowania jego dzieła "De revolutionibus".