799 zł to już nie przestępstwo, a wykroczenie. Zmiany w kodeksie karnym dotyczące kradzieży

Nowe przepisy weszły w życie z początkiem października. Jest to jedna z najważniejszych zmian w kodeksie karnym od lat. Nowe przepisy przewidują między innymi surowsze kary za najpoważniejsze przestępstwa, wprowadzenie tzw. bezwzględnego dożywocia oraz nowe rodzaje przestępstw. Reforma wprowadza istotne zmiany w procedurach sądowych. Okoliczności obciążające i łagodzące zostały precyzyjnie określone, zmienione zostały też zwolnień warunkowych. Korekty wprowadzono do 20 ustaw związanych z wymiarem sprawiedliwości.

Jednym z głównych punktów reformy jest podniesienie górnej granicy kary pozbawienia wolności z 15 do 30 lat. Oznacza to zniesienie osobnej kary 25 lat więzienia, oraz większą elastyczność w wymierzaniu kar. Sądy będą mogły teraz orzekać np. 16 lat pozbawienia wolności. Do tej pory istniała trzykondygnacyjna struktura kar, umożliwiająca wymierzenie kary do 15 lat, 25 lat lub dożywocia.
Okres przedawnienia zbrodni zabójstwa został wydłużony z 30 do 40 lat. Czas, po którym skazani na dożywocie mogą ubiegać się o warunkowe zwolnienie, wzrósł z 25 do 30 lat.

Kontrowersje wśród części prawników budzi kara dożywotniego pozbawienia wolności bez możliwości warunkowego zwolnienia. Może ona zostać zostać orzeczona za czyn popełniony po wcześniejszym prawomocnym skazaniu na dożywotnie pozbawienie wolności lub pozbawienie wolności na co najmniej 20 lat. Karę taka sąd będzie orzekał, „jeśli charakter i okoliczności czynu oraz postępowanie i charakter sprawcy wskazują, iż jego pozostawanie na wolności stanowi trwałe zagrożenie dla życia, zdrowia, wolności lub wolności seksualnej innych osób”.
Nowe typy przestępstw
Reforma wprowadza także nowe typy przestępstwa, takie jak przyjęcie zlecenia zabójstwa, za które grozi kara więzienia od 2 do 15 lat. Zmienione zostały również kary za przestępstwa o charakterze seksualnym i pedofilii. Przykładowo, za zgwałcenie ze szczególnym okrucieństwem, kara wynosić będzie od 5 do 30 lat więzienia albo dożywocie, w przeciwieństwie do dotychczasowych maksymalnie 15 lat.

Największe kontrowersje budzi podwyższeni z 500 do 800  wartości przedmiotu, w przypadku którego kradzież kwalifikowana będzie jako przestępstwo (a nie wykroczenie). Ministerstwo Sprawiedliwości argumentuje, że "podniesienie progu kwotowego, od którego zależy, czy dany czyn jest wykroczeniem bądź przestępstwem, nie oznacza bezkarności; kradzież pozostaje kradzieżą (…). Natomiast nie ma powodu, by wsadzać do więzienia za kradzież przysłowiowej kury. Wykroczenia zagrożone są karą grzywny (do 5000 zł), karą ograniczenia wolności (miesiąc z obowiązkiem wykonywania pracy na cele społeczne od 20 do 40 godzin) oraz karą aresztu (od 5 do 30 dni)" .

- Wykroczenie wiąże się z dużo łagodniejszą sankcja i innym trybem postępowania – mówi mec. Marek Poksiński z Torunia. - Nie mam wątpliwości - liczba drobnych kradzieży wzrośnie, bo z punktu widzenia złodzieja ryzyko spada. Rozzuchwali to małych złodziejaszków, których łupem padają głównie sklepy. Bez wątpienia natomiast podreperuje to policyjne statystyki, w których liczę się przestępstwa.
Zmiany obawiają się m.in. właściciele rowerów, którzy już dziś coraz częściej borykają się kradzieżami i lekceważeniem tych strat przez policję:
- Kradzieże są dużym problemem, więc podwyższenie progu na pewno nie ułatwi życia właścicielom – mówi Jacek Smarz, właściciel serwisu rowerowego. - Najbardziej współczuję jednak właścicielom sklepów. Przecież wśród towarów kosztujących poniżej 800 złotych jest na przykład sporo elektroniki.
Patrycja Lewandowska, współwłaścicielka komisu w Bydgoszczy z problemem drobnych kradzieży boryka się na co dzień: - Mniej więcej raz na dwa miesiące musimy wzywać policję. A to i tak tylko część kradzieży. Teraz już praktycznie cały nasz asortyment zostanie włączony do wykroczeń, bo niewiele jest droższych rzeczy w sklepie.

• Przestępcy dopuszczający się handlu ludźmi czy porwania dla okupu będą podlegać karze od 3 do 20 lat więzienia.
• Zwiększenie górnej granicy kary za rozbój z 12 do 15 lat więzienia, a za rozbój z użyciem broni - do 20 lat.
• Podwyższenie górnej granicy kary za umyślne spowodowanie ciężkiego uszczerbku na zdrowiu z 15 do 20 lat więzienia.
• Za przyjęcie korzyści majątkowej w wysokości ponad 200 tys. złotych górna granica kary zostanie podwyższona z 12 do 15 lat więzienia, a za łapówki o wartości przekraczającej milion złotych kara będzie mogła wynieść do 20 lat pozbawienia wolności.
• Zwiększenie progu kradzieży, od którego czyn staje się przestępstwem zamiast wykroczeniem, z 500 do 800 złotych.