Okazuje się, że ponad 70 proc. z nich należy do organizacji społecznych działających na polskiej wsi. Są to najczęściej ochotnicze straże pożarne, koła gospodyń wiejskich, lokalne grupy działania, rady parafialne oraz rady rodziców działające w szkołach i przedszkolach.
Czym się wyróżniają sołtysi na tle innych mieszkańców wsi? Są oni osobami lepiej wykształconymi. Szczególnie widoczne jest to w przypadku wykształcenia średniego i podstawowego. Na obszarach wiejskich wykształceniem średnim legitymowało się 25,3 proc. osób, a w populacji badanych sołtysów wskaźnik ten był na poziomie ponad 40 proc. Z kolei odsetek mieszkańców wsi z wykształceniem podstawowym kształtował się na poziomie ponad 34 proc., ale wśród sołtysów wynosił on zaledwie 7,6 proc. Wśród sołtysów, którzy uczestniczyli w badaniu dominują osoby z wykształceniem policealnym i średnim oraz zasadniczym zawodowym.
Z badań przeprowadzonych przez dr Ptaka wynika, że sołtysami są przede wszystkim osoby, które od urodzenia zamieszkują w danej miejscowości. Na szczególną uwagę zasługuje fakt, że co najmniej jedno z rodziców co czwartego sołtysa było aktywne społecznie.
Sołtys musi dać mieszkańcom przykład
Co dziś należy do obowiązków sołtysów? Zbieranie podatków i innych opłat (np. za wywóz śmieci), dbanie o wieś, świetlicę, drogi, oświetlenie, zajmowanie się sprawami, z którymi przychodzą mieszkańcy.
O to, czy łatwo jest być sołtysem, zapytaliśmy gospodarzy podlaskich wsi.
Lucyna Tkaczuk ze wsi Ogrodniki, która w 2016 r. zajęła 1. miejsce w plebiscycie Gazety Współczesnej „Nasz sołtys” mówi, że sołtys powinien być motorem napędowym, liderem. Sołtys musi dawać przykład, a wówczas i mieszkańcy zechcą coś robić.
Chcą działać
Jolanta Wielgat, sołtys Woli Zambrowskiej podkreśla, że jeżeli chce się działać, to pracy jest naprawdę dużo. Na szczęście w swojej miejscowości może liczyć na zaangażowanie mieszkańców. W Woli Zambrowskiej w minionym roku powstało Koło Gospodyń Wiejskich. Panie chcą działać – robić coś m.in. dla osób starszych , by wyszły z domów oraz dzieci, by oderwać je od komputerów i telefonów.
Dodaje ona, że często sołtysi mają też różne problemy. Chodzi o oczekiwania mieszkańców dotyczące różnych inwestycji – dróg, placów zabaw itp. Nie zawsze udaje się je zrealizować, pomimo chęci.
