Areszt za jedną fotkę? Uwaga, posłowie szykują nowe zakazy

Zakaz fotografowania obiektów ważnych dla bezpieczeństwa i obronności państwa umieszczono w projekcie „antyszpiegowskiej” nowelizacji kodeksu karnego.

W projekcie pojawia się art. 616a
Zakazuje się, bez zezwolenia, fotografowania, filmowania, lub utrwalania wizerunku przy pomocy innych narzędzi lub środków technicznych:
1) obiektów szczególnie ważnych dla bezpieczeństwa lub obronności państwa, jeżeli zostały oznaczone znakiem graficznym wyrażającym ten zakaz, zwanym dalej „znakiem zakazu fotografowania”;
2) osób oraz ruchomości znajdujących się w obiektach (…). Zakazu, (...) nie stosuje się, jeżeli czynności wymienione w tym przepisie są wykonywane w ramach ochrony obiektu szczególnie ważnego dla bezpieczeństwa lub obronności państwa.

Co ciekawe, nie znajdujemy tu paragrafu o zakazie fotografowania konwojów wojskowych na drogach publicznych.

Na razie można jedynie spekulować, o jakie obiekty chodzi. Owszem, wcześniejsze przepisy nakazywały „naczelnym i centralnym organom państwowym oraz terenowym organom administracji państwowej stopnia wojewódzkiego, a także dyrektorom przedsiębiorstw państwowych”, wprowadzić oznakowania obiektów, których fotografowanie, szkicowanie i rysowanie bez zezwolenia było zabronione ze względu na ochronę tajemnicy państwowej. Jednak przepisy straciły moc z dniem wejścia w życie ustawy o ochronie informacji niejawnych. A zatem do dziś fotografować można było dotąd wszystko.

Tym razem jednak całkowita swoboda fotografowania może zostać poważnie ukrócona. W miejscach objętych zakazem staną specjalne tablice:

„Obiekty objęte zakazem, o którym mowa w ust. 1, oznacza się znakiem zakazu fotografowania w sposób i w miejscach zapewniających widoczność tych znaków dla osób postronnych. Oznaczenia obiektu dokonuje podmiot władający obiektem” - czytamy w projekcie.

Tym razem o rodzajach „zakazanych” obiektów ma decydować szef MON: O oznaczeniu obiektu szczególnie ważnego dla bezpieczeństwa lub obronności państwa znakiem zakazu fotografowania decyduje organ, który wnioskował o uznanie obiektu za szczególnie ważny dla bezpieczeństwa lub obronności państwa, uwzględniając zagrożenia dla bezpieczeństwa obiektu oraz jego kategorię. Informację o oznaczeniu obiektu organ ten przekazuje niezwłocznie Ministrowi Obrony Narodowej oraz podmiotowi władającemu obiektem.

Również od ministra będzie zależało, kto i na jakich zasadach uzyska zgodę na fotografowanie obiektów strategicznych.

Zezwolenia na fotografowanie, filmowanie lub utrwalanie wizerunku przy pomocy innych narzędzi lub środków technicznych, obiektów, o których mowa w ust. 1 pkt 1 lub osób oraz ruchomości znajdujących się w obiektach, o których mowa w ust. 1 pkt 1, udziela Minister Obrony Narodowej, po zasięgnięciu opinii organu, o którym mowa w ust. 4, mając na uwadze konieczność zapewnienia bezpieczeństwa i obronności państwa.

Pojawić ma się również ujednolicony znak zakazu.
Minister Obrony Narodowej określi, w drodze rozporządzenia, wzór znaku zakazu fotografowania oraz sposób jego uwidocznienia, utrwalenia i rozmieszczenia w lub na obiektach, (…) mając na uwadze zapewnienie jednoznaczności, widoczności i czytelności zakazu w lub na obiekcie.

Na łamiących przepisy przygotowano srogi bicz: Art. 683a. Kto, bez zezwolenia, fotografuje, filmuje, lub utrwala wizerunek przy pomocy innych narzędzi lub środków technicznych, obiektów (...) oznaczonych znakiem zakazu fotografowania lub osób oraz ruchomości znajdujących się w tych obiektach, podlega karze aresztu albo grzywny.";

W środowiskach związanych z fotografia zawrzało. „Takie zakazy nie mają dziś najmniejszego sensu” - czytamy na forum Nikoniarze. „Szkoda się rozpisywać, jak dyskretnie można zrobić zdjęcie. W ludziach siedzą jakieś dziwne fobie, że stara nastawnia kolejowa to tajne przez poufne i niezbędne dla obronności. (…) Kiedyś były włączone kamery na autostradach i można sobie było oglądać lawety ze sprzętem jadące do Medyki. Teraz chcą karać, jak ktoś sfotografuje semafor albo jakiś pociąg. Gdzie tu logika? Na dodatek głupie prawo szybko się wprowadza, trudno odwołuje”.

O tym, czy projekt nie wyleje dziecka z kąpielą zadecyduje urzędowy wykaz. Co się na nim znajdzie? Przypomnijmy co obejmował wcześniej. Znajdujemy w nim budynki użytkowane przez policję, pograniczników, strażaków, ale również o zakłady produkujące, remontujące oraz magazynujące broń. Zakazem objęte były również również zakłady, w których prowadzone były prace badawczo-rozwojowe lub konstruktorskie w zakresie produkcji na potrzeby bezpieczeństwa i obronności państwa.
Obok obiektów związanych z MON i służb specjalnych, na liście widniały obiekty podlegające i nadzorowane przez Ministerstwo Sprawiedliwości. Gdyby zakaz fotografowania miał obowiązywać wobec wszystkich tych obiektów, nie moglibyśmy fotografować nie tylko sądów i placówek penitencjarnych, ale również Muzeum Żołnierzy Wyklętych i Więźniów Politycznych PRL, izb morskich, a także Krajowej Szkoły Sądownictwa i Prokuratury oraz Szkoły Wyższej Wymiaru Sprawiedliwości. 

Ponieważ zakazane byłoby fotografowanie „obiektów, w których wytwarza się, przetwarza, stosuje lub przechowuje materiały jądrowe oraz źródła i odpady promieniotwórcze” doszłoby do sytuacji, w której zakaz dotyczyłby szpitali, a nawet wielu lecznic weterynaryjnych i gabinetów stomatologicznych, bo wszędzie tam spotkać dziś można aparaty rentgenowskie.
Na poprzedniej liście są również „mosty i tunele, które znajdują się w ciągu dróg o znaczeniu obronnym, a najbliższy możliwy objazd jest położony w odległości powyżej 100 km”.

Czy i tym razem urzędnicza ostrożność sięgnie tak daleko? Przekonamy się już niebawem.