Nasza Loteria SR - pasek na kartach artykułów

Asteroida o "mały włos" minęła Ziemię

Jerzy Chamier-Gliszczyński
Zachowana jest proporcja odległości Ziemia-Księżyc oraz wielkość ich globów względem siebie
Zachowana jest proporcja odległości Ziemia-Księżyc oraz wielkość ich globów względem siebie Infografika Jerzy Chamier-Gliszczyński
W ubiegły poniedziałek w odległości 78 tys. km minęła nas planetoida "2009 DD45", której średnica wynosiła od 20-50 metrów.

Meteoroid, meteor, meteoryt...

Meteoroid, meteor, meteoryt...

Meteoroid - planetoida lub stara kometa wędrująca przez przestrzeń międzyplanetarną
Meteor - meteoroid, który wleciał w ziemską atmosferę
Meteoryt - meteor, który dotarł do powierzchni Ziemi

Takie zdarzenia nie są rzadkością, na przykład co noc do ziemskiej atmosfery wpada około 100 milionów (!) cząstek materii międzyplanetarnej. Te drobne kamyki, pozostałości planetoid i komet, łącznie ważą kilka ton. Nie docierają do powierzchni Ziemi dzięki gęstej i grubej atmosferze, w której ulegają całkowitemu spaleniu.

Większość planetoid krąży wokół Słońca pomiędzy orbitami Marsa i Jowisza. Ocenia się, że jest tam co najmniej 1000 obiektów o średnicy większej niż 30 km, z których około 200 ma średnicę większą od 100 km. Największą planetoidą jest Ceres (średnica 1070 km).

Zobacz, co może się stać jakby w Ziemię uderzył obiekt wielkości 500 km:

Zobacz, co może się stać jakby w Ziemię uderzył obiekt wielkości 500 km:

- Uderzenie asteroidy (link)

-

asteroidy 2 (link)

Orbity wielu planetoid zbliżają się do Ziemi, jak choćby "2009 DD45", a nawet przecinają z orbitą ziemską. Astronomowie najbardziej obawiają się takich właśnie obiektów. Określa się je wspólną nazwą NEO (Near Earth Objects - czyli Obiekty Bliskie Ziemi). Dotychczas naukowcom udało się zidentyfikować ponad 200 planetoid należących do tej grupy mających średnicę większą niż 500 metrów.

Astronomowie szacują, że obiektów o średnicy powyżej jednego kilometra jest ponad 1200. Na dodatek orbity ciał z NEO są bardzo niestabilne. Szacuje się, że w pasie planetoid około 100 obiektów o średnicy ponad 1 km w ciągu każdego miliona lat wchodzi na orbity bliskie Ziemi. Z obecnych badań i obserwacji wynika, że prawdopodobieństwo przecięcia się orbit Ziemi i planetoidy wynosi około 10 procent.

Lokalna zagłada

Możesz też sam obliczyć skutki uderzenia meteorytu w powierzchnię Ziemi

- Wersja angielska kalkulatora do obliczenia skutków uderzenia meteorytu w powierzchnię Ziemi (link)

- Wersja polska kalkulatora do obliczenia skutków uderzenia meteorytu w powierzchnię Ziemi (link)

Mniejsze ciało niebieskie, na przykład wspomniana planetoida "2009 DD45", zderza się z Ziemią raz na kilkaset lat i raz na 100 tysięcy lat spada na obszary zamieszkane. Upadek takiego meteorytu na metropolię spowodowałby śmierć kilku milionów ludzi.

Meteoryt o średnicy 250 m wpadając do oceanu wywołałby wielkie tsunami, które dotarłoby do obszarów nadmorskich leżących nawet 1000 km od miejsca upadku.

Uderzenie takiego meteorytu może utworzyć na lądzie 5-kilometrowy krater. Gdyby spadł on na Nowy Jork, spowodowałby śmierć 25 milionów ludzi.

Meteoryty tej wielkości zderzają się z Ziemią raz na 10 tysięcy lat. Mimo to wciąż byłaby to katastrofa lokalna.

Globalna zagłada

Bliskie spotkania

- 8.12.1992 - planetoida 4179 Toutatis (4,5 km x 2,5 km x 2 km) przeleciała 3,6 mln km od Ziemi.
- 21.05.2003 - okruch wielkości domku jednorodzinnego przelatuje koło Ziemi w odległości 150 tys. km.
- 05.1994 - obiekty o średnicy 6 m i 9 m mijają Ziemię w odległości 150 i 105 tysięcy km.
- 31.10.2000 - Toutatis przelatuje 11 mln km od Ziemi.
- 24.02.2001 - planetoida 2001 DO47 (20-50 m średnicy) zbliżyła się na dystans 580 tysięcy km. Została odkryta dopiero 19 lutego przez astronomów w ramach programu "Space Watch".
- 27.08.2003 - planetoida 2003 QB30 (kilkadziesiąt metrów średnicy) mija Ziemię w odległości 850 tys. km. Została odkryta zaledwie 24 sierpnia.
- 14.06 2003 - asteroida 2002 MN (średnica 50-120 m) minęła Ziemię w odległości zaledwie 120 tys. km z prędkością 10,5 km/s.
- 29.09.2004 - Toutatis zbliżyła się na 1,5 mln km.
- 03.07.2006 - planetoida 2004 XP14 (360-400 metrów średnicy) mija Ziemię w odległości 430 tys. km.
- 12.01.2008 - asteroida 2008 AF3 (27 metrów) minęła Ziemię w odległości 475 tys. km.
- 29.01.2008 - asteroida 2007 TU24 (450 metrów średnicy) mija Ziemię w odległości 530 tys. km.
- 02.03.2009 - asteroida 2009 DD45 mija Ziemię o zaledwie 78 tys. km.

Aby uznać, że doszło do całkowitej zagłady na naszej planecie, Ziemia musiałaby się zderzyć z planetoidą o średnicy ponad 1 km. Energia wyzwolona podczas zderzenia byłaby większa niż łączna energia wszystkich istniejących obecnie na świecie ładunków jądrowych. Upadek takiego meteorytu, na początku rozgrzałby atmosferę do około 400 stopni Celsjusza, padałby deszcz z gorącej materii wybuchu wyrzuconej w atmosferę po zderzeniu. Kiedy by to "piekło" ustało, na Ziemi padałyby kwaśne deszcze, a w końcu zapanowałaby globalna zima. Do tego rodzaju zagłady może dojść raz na 300 tysięcy lat.

Kolizja z jeszcze większym meteorytem, o średnicy powyżej 3 km, spowodowałaby pożary na całym globie. Liczbę ofiar w ludziach trzeba by szacować w miliardach. Prawdopodobnie cały gatunek ludzki jak i wiele innych zniknąłby z powierzchni planety. W atmosferze byłoby tyle pyłu i gazów, że widoczność wynosiłaby zero.

Takie katastrofy zdarzają się średnio raz na 500 tysięcy lat. Właśnie na przełomie kredy i trzeciorzędu doszło przypuszczalnie do największego w ostatnich 100-1000 milionach lat zderzenia Ziemi z innym ciałem niebieskim. Wówczas 10-kilometrowy obiekt uderzył w Ziemię, powodując zagładę na skalę globalną.

Największym projektem dzięki któremu poszukuje się obiektów mogących zagrozić Ziemi jest LINEAR (The Lincoln Near-Earth Asteroid Research). Od 1998 roku zaobserwowano 3049149 planetoid, w tym 211849 nowych, z czego 1622 należą do grupy bliskich Ziemi. Odkryto również 142 komety.

Dziś nie jesteśmy przygotowani na kolizję z planetoidą. Naukowcy opracowują różne warianty obrony przed ciała niebieskimi, które mogłyby się zderzyć z Ziemią. Lecz większość z nich jest w fazie projektowej lub w fazie testów.

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Dołącz do nas na X!

Codziennie informujemy o ciekawostkach i aktualnych wydarzeniach.

Obserwuj nas na X!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!
Wróć na pomorska.pl Gazeta Pomorska