Bobrowniki - gmina z historią. Jedna z najstarszych miejscowości w regionie

Pierwszy dokument pisany, w którym jest mowa o zamku w Bobrownikach pochodzi z 1349 roku. Dokument ten to nadanie praw miejskich dla Lipna przez księcia mazowieckiego Władysława, syna Ziemowita. Z powyższego dowiadujemy się, że był on spisany na zamku w Bobrownikach. Zamek, o którym mowa, był prawdopodobnie drewniany, zbudowany przez biskupów włocławskich.

Gmina Bobrowniki, jako organ władzy terytorialnej, istniała już w XIX wieku i przetrwała do 1954 r., kiedy to powołano gromadę Bobrowniki. Pojawiła się znów w 1973 r., by po trzech latach zniknąć, a ostatecznie zaistnieć w 1982 r. To jedna z najmniejszych gmin w powiecie lipnowskim, której mieszkańcy należą do trzech różnych parafii: w Brzeźnie, Chełmicy i oczywiście Bobrownikach.

Zalesiona w 48 proc., co jest dodatkową, dużą atrakcją turystyczną, zwłaszcza dla zbieraczy grzybów. Dla miłośników historii to prawdziwy raj - bo Bobrowniki mają ją bardzo bogatą. Będąc w Bobrownikach nie można oczywiście pominąć ruin krzyżackiego zamku, ale warte obejrzenia są też wyjątkowo licznie zachowane, stare chałupy, m.in. w Rachcinie, Dębowcu, Mniszku, Polichnowie... Drewniane lub gliniane, kryte strzechą zachowały swój urok do dziś. W przeszłości tereny te były kolonizowane przez osadników niemieckich, którzy przywędrowali tu w czasach Reformacji.

Osadnicy - olędrzy w Bógpomóż

W miejscowości Stary Bógpomóż stoją jeszcze chaty, tzw. olęderskie, niestety, nie ma już ewangelickiej kaplicy, pozostały resztki starego cmentarza... Wszystkie zagrody znajdują się po prawej stronie czarnej, żużlowej, drogi. Żeby tu trafić trzeba wyjechać z Bobrownik na południe, wzdłuż brzegu Wisły. Rzeka z jednej strony, lasy z drugiej od wieków wyznaczały miejsce wsi. A diabeł tylko dlatego nie mówi tu dobranoc, bo wieś nazywa się Bógpomóż.

W Bógpomóż archeolodzy dokopali się śladów osadnictwa z okresu rzymskiego i znaleźli skarb w postaci monet Hadriana. Nowszą historię wsi wyznacza osadnictwo niemieckie. Jeszcze przed wojną na tych ziemiach gospodarzyli Niemcy, a wielu Polaków u nich służyło. Po 1945 roku Niemcy zostali wysiedleni. Ich miejsce - ziemie gospodarstwa - przejęli osadnicy polscy, w większości zdemobilizowani żołnierze. Wielu z nich pochodziło zza Buga.

Dziś po niemieckich czasach został stary, zdewastowany i zarośnięty cmentarz protestancki, założony w połowie XVII w. Miejsce spoczynku wielu osadników olęderskich, m.in. wielopokoleniowej rodziny Lau. Zostało kilka kamiennych nagrobków, a na jednym z nich, porośniętym mchem, da się jeszcze odczytać napisy z 1927 roku. Najbardziej charakterystyczne są chaty olęderskie z XIX wieku. Drewniane, obejmujące pod wspólnym dachem część mieszkalną i gospodarczą.
Wieś olęderska Bógpomóż powstała jeszcze przed rokiem 1616. W 1618 starosta Andrzej Tulibowski nadał na okres 30 lat "olędrom "pewny grunt, leszczyną, wierzbiną i chrostami rozmaitemi zarosły, teraz Nowy Bóg Pomóż nazywany, który między łąkami zamkowymi miejskimi bobrownickimi, bokiem ku Szczerbinowu i Polichnowu z jednej strony, a między borem i lasem przy Holandrach, leży.

Bobrowniki - wieś znana w XIII w.

Bobrowniki wzmiankowane były już w połowie XIII wieku. Leżała przy dawnym trakcie, wiodącym z Torunia na Ruś. W połowie XIV wieku była tu nawet komora celna. W 1377 r. Ludwik Węgierski nadał Bobrowniki księciu opolskiemu, Władysławowi Opolczykowi. Kilka lat później Bobrowniki, wraz z ziemią dobrzyńską, zostają sprzedane Krzyżakom. To rycerze zakonu wznoszą tu zamek i nadają osadzie przywilej miejski na prawie chełmińskim. W1403 r. Bobrowniki zostają wykupione od Krzyżaków i przyłączone do Polski. Dopiero po Pokoju Toruńskim zamek staje się siedzibą polskich starostów grodowych.

Ale następuje powolny upadek miasta, zwłaszcza po zniszczeniach szwedzkich w XVII wieku, wielokrotnie niszczone pożarami, traci swe znaczenie i prawa miejskie w połowie XIX wieku. W każdym małym miasteczku jest jakiś ryneczek. Mniej, lub bardziej okazały, z pomnikiem po środku. W Bobrownikach jest to pl. Wolności, a pomnik jest jednocześnie mogiłą zamordowanych przez okupanta mieszkańców.

Był czas, że to miejsce nie było najlepszą wizytówką Bobrownik. Ot, typowe centrum wsi - strażacka remiza, przystanek autobusowy. Dzięki funduszowi odnowy wsi pl. Wolności wypiękniał. Pełen zieleni skwer otoczony został ładnym murkiem, jest tu spory klomb z kwiatami i ławeczkami oraz... pomnik pomordowanych w czasie okupacji mieszkańców Bobrownik i Kłokocka. 8 października 1939 r. osiemnastu mieszkańców gminy zostało rozstrzelanych pod Radomicami. Po wojnie zamordowanych ekshumowano i pochowano na rynku w Bobrownikach.