Ceny referencyjne i kary za brak umów sposobem na relacje przetwórca - rolnik

Producent rolny ma zyskać lepszą pozycję w łańcuchu żywnościowym i przestać być jego najsłabszym ogniwem. Przetwórcy mają większą siłę przetargową i często tracą na tym rolnicy, którzy są narażeni na nieuczciwe praktyki handlowe.

Mimo niewielu owoców na rynku cena nadal jest niezwykle niska. Rolnik nie dość, że nie zarobi, to czasem nawet proponowana cena np. za kilogram malin czy marchwi nie pokrywa kosztów produkcji.

Obecnie wymagane prawem umowy na dostarczenie produktów rolnych są zawierane bezpośrednio przed dokonaniem transakcji kupna-sprzedaży, w sytuacji gdy jedna strona (nabywca) narzuca cenę a sprzedający (dostawca), ze względu na np. szybko psujący się produkt (malina, truskawka), jest zmuszony zaakceptować narzucane mu warunki, tłumaczy resort. To ma się skończyć.

Projekt ustawy doprecyzowuje przepisy dotyczące obowiązku zawierania pisemnych umów na dostarczanie produktów rolnych. Dzięki niej zagwarantowane będą bardziej przejrzyste warunki funkcjonowania podmiotów w obrocie produktami rolnymi. Projektowane przepisy będą miały w głównej mierze prewencyjny i odstraszający charakter. Rynek ma sie ustabilizować dzięki cenom referencyjnym. Jeśli przetwórca kupi produkty rolne lub spożywcze po cenach niższych niż ceny referencyjne, prezes UOKiK rozpocznie postępowanie. Gdy stwierdzi w wyniku kontroli nieuczciwe wykorzystywanie przewagi kontraktowej nabywcy względem dostawcy – może nałożyć karę pieniężną. "Zagrożenie sankcją karno-administracyjną może być istotnym czynnikiem, który przyczyni się do tego, że ceny produktów rolnych lub spożywczych nie będą przez nabywców zaniżane".

• Rozszerzony został wymóg zawierania umów na pośredników, tj. podmioty, które nie zbywają tych produktów rolnych bezpośrednio konsumentom finalnym, ale dostarczają do przetwórstwa.
• Rozszerzono też katalog produktów o ziemniaki, rzepak i rzepik, dzięki czemu wszystkie podstawowe produkty rolne produkowane w Polsce zostaną objęte wymogiem zawierania umów na ich dostarczenie.
• Zaproponowane zostały przepisy wyłączające wymóg zawierania umów na dostarczenie produktów rolnych w przypadku, gdy rolnik sprzedaje produkty rolne za pośrednictwem giełdy towarowej lub na rynku hurtowym.
• Proponuje się również, aby przepisów ustawy nie stosować w odniesieniu do relacji handlowych między producentami rolnymi prowadzącymi rolniczy handel detaliczny lub sprzedaż bezpośrednią.

Projekt ustawy przewiduje podwyższenie kar pieniężnych dla obu stron za brak zawarcia umowy jak i za brak dotrzymania zawartych w umowie warunków.

Ceny referencyjne będą one ustalane na podstawie danych opracowanych w wyniku badań prowadzonych przez Instytut Ekonomiki Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej – Państwowy Instytut Badawczy. (IERiGŻ) prowadzi badania naukowe dotyczące mi.in ekonomicznej i produkcyjnej sytuacji polskiej wsi i gromadzi wyniki rachunkowości rolnej na podstawie średnich kosztów produkcji z ostatnich 3 lat, średnich plonów i kosztów pracy.

Projektowane przepisy nie są dyskryminujące i mają jednakowe zastosowanie wobec podmiotów krajowych, jak i podmiotów pochodzących z innych państw członkowskich Unii Europejskiej nabywających produkty wytworzone w Polsce oraz prowadzących działalność gospodarczą na terenie Polski.

Przyjęcie projektu ustawy skomentował Mirosław Maliszewski, Prezes Związku Sadowników RP: "Związek Sadowników RP będzie wspierał wdrożenie powszechnych i obowiązkowych umów kontraktacyjnych zawierających ilość, jakość i cenę surowca owocowego, bo to nasz główny, od lat zgłaszany postulat".

W komentarzu odniósł się już na początku do reakcji samcyh przetwórców: "Argumentów, że system kontraktacji uderzy w drobnych producentów - takich używały niektóre organizacje zrzeszające zakłady - nikt poważnie nie bierze pod uwagę. A już wyrażanej troski o los plantatorów i rzekomy ich upadek zakrawa na drwinę. Bo jak można poważnie traktować zrzeszenia, które mówią, że martwią się o los rolników, a z drugiej strony w nieurodzajnym roku narzucają ceny jakby była nadzwyczajna klęska urodzaju".

Źródło: MRiRW, polskiesadownictwo.pl

______________________
Agro Pomorska odcinek 68,