Spis treści
Młodzież wybiera e-papierosy. Zatrważające dane
Co czwarta dziewczyna i co piąty chłopak – tak często młodzież w Polsce od 13 do 15 roku życia sięga po e-papierosy. W grudniu 2020 roku Rzecznik Praw Dziecka alarmował, że ponad połowa z palących nastolatków robi to codziennie, a powodem jest rozrywka i odstresowanie. Uzależniony czuje się co czwarty nieletni palacz, a tyle samo przyznaje, że pali od przynajmniej dwóch lat. Młodzież pali w domu i szkole, a e-papierosy kupuje sama, co jest niezgodne z prawem.
Niepokojący jest też niski poziom wiedzy młodzieży o papierosach elektronicznych i zagrożeniach związanych z ich używaniem.
– 51 procent młodych ludzi przyznaje, że o e-papierosach wie mało, ale ta wiedza im wystarcza. 20 procent jest przekonanych, że wie już wystarczająco dużo. Tylko 18 procent chciałoby swoją wiedzę uzupełnić – czytamy na stronie internetowej Rzecznika Praw Dziecka.
Dlaczego nastolatki sięgają po e-papierosy? Powodów jest wiele, a wśród nich wymieniają m.in. to, że pachną ładniej niż te tradycyjne, uważają je za smaczniejsze, a także łatwiejsze do ukrycia przed rodzicami. Inne? Moda, niższa cena i bezpieczeństwo dla osób przebywających w otoczeniu e-palacza.
Nowelizacja ustawy potrzebna od zaraz
24 stycznia 2025 roku do Sejmu wpłynął projekt ustawy o zmianie ustawy o ochronie zdrowia przed następstwami używania tytoniu i wyrobów tytoniowych (druk nr 983). Obecnie jest notyfikowany w Komisji Europejskiej.
– Nowelizacja ograniczyć ma używanie papierosów elektronicznych przez ludzi młodych oraz wprowadzić zakaz sprzedaży wszystkich rodzajów papierosów elektronicznych i pojemników zapasowych osobom poniżej 18. roku życia, bez względu na to, czy dany produkt zawiera w swoim składzie nikotynę – czytamy w apelu Fundacji Żyjmy Zdrowo i 23 innych organizacji. – Obejmą też zakaz sprzedaży woreczków z nikotyną i płynów beznikotynowych.
Zdrowie
Uzależnienie od nikotyny wciąż jest dużym wyzwaniem dla zdrowia publicznego. Rocznie odpowiada za około 57 tys. zgonów i generuje koszty ekonomiczne przekraczające 57 mld zł.
– Dynamiczny wzrost popularności nowych produktów nikotynowych, szczególnie wśród młodzieży i młodych dorosłych, wskazuje na potrzebę dostosowania polskiej legislacji do szybko zmieniających się warunków rynkowych i nowych zwyczajów konsumenckich – podkreślają apelujący.
„Uchrońmy polskie dzieci i młodzież”. Apel 24 organizacji
Fundacja Żyjmy Zdrowo i 23 inne organizacje prozdrowotne oraz zajmujące się dziećmi i młodzieżą apelują do polskich parlamentarzystów o jak najszybsze przyjęcie nowelizacji.
– W obliczu zagrożeń, którym mają przeciwdziałać planowane przepisy, Fundacja Żyjmy Zdrowo zwraca się do Państwa z apelem o pilne przyjęcie zmian w ustawie o ochronie zdrowia przed następstwami używania tytoniu i wyrobów tytoniowych, które mogą uchronić polskie dzieci i młodzież przed uzależnieniem od nikotyny oraz zapobiec dewastacji ich zdrowia – czytamy w apelu opublikowanym przez Fundację Żyjmy Zdrowo.
Apelujący podkreślają, jak ważne jest, aby nowe regulacje weszły w życie jeszcze przed wakacjami, kiedy to najczęściej dochodzi do inicjacji nikotynowej – również poprzez użycie produktów beznikotynowych, które często są wprowadzeniem do eksperymentowania z nikotyną.
– Brak zdecydowanych działań w zakresie kontroli dostępu do produktów nikotynowych, po które sięgają osoby niepełnoletnie w dłuższej perspektywie doprowadzi do poważnego kryzysu zdrowotnego, w tym jeszcze większego wzrostu liczby zachorowań na nowotwory – ostrzegają organizacje w liście podpisanym przez Iwonę Schymallę, prezes zarządu Fundacji Żyjmy Zdrowo. – Mamy nadzieję, że prace Parlamentu i nowe przepisy przyczynią się do poprawy zdrowia Polaków w nadchodzących latach.
Do apelu Fundacji Żyjmy Zdrowo przyłączyli się (w kolejności alfabetycznej):
Federacja Pacjentów Polskich
Federacja Stowarzyszeń „Amazonki”
Fundacja Bullerbyn
Fundacja Dzieciom „Pomagaj”
Fundacja Dzieciom „Zdążyć z Pomocą”
Fundacja „I Pójdziesz Dalej”
Fundacja ISKIERKA
Fundacja Koalicja dla Wcześniaka
Fundacja Małgosi Braunek „Bądź”
Fundacja na Rzecz Psychoprofilaktyki Społecznej PRO-FIL
Fundacja „Nie Widać Po Mnie”
Fundacja Serce Dziecka
Fundacja TO SIĘ LECZY
Fundacja Urszuli Smok „Podaruj Życie”
Fundacja Zdrowie i Edukacja Ad Meritum
Fundacja „Pokonaj Raka”
Fundacja „Serce dla Maluszka”
Fundacja „Z Uśmiechem Przez Życie”
Fundusz ZDOLNI
Instytut Matki i Dziecka w Warszawie
Ogólnopolska Federacja Onkologiczna
Polska Koalicja Pacjentów Onkologicznych
Stowarzyszenie Program Stacja
Jakie są skutki palenia e-papierosów?
Choć jest to powtarzane od lat, to podkreślmy to jeszcze raz: żadne wyroby tytoniowe, w tym e-papierosy, nie są bezpieczne. Większość e-papierosów zawiera nikotynę, która silnie uzależnia i stanowi zagrożenie dla zdrowia. W przypadku młodzieży ma m.in. negatywny wpływ na rozwijający się mózg i może prowadzić do trwałych zmian w układzie nerwowym.
Wdychany aerozol z e-papierosów zawiera nie tylko nikotynę, ale także szkodliwe substancje chemiczne, takie jak formaldehyd, akroleina czy metale ciężkie, które mogą uszkadzać płuca i układ krążenia.
Regularne stosowanie e-papierosów zwiększa ryzyko chorób układu oddechowego, sercowo-naczyniowego, a także może prowadzić do problemów z pamięcią i koncentracją.
W ostatnich latach zanotowano również przypadki ostrego uszkodzenia płuc (EVALI), które jest powiązane z używaniem e-papierosów. Choć wiedza na temat długoterminowych skutków jest nadal ograniczona, dostępne dowody wskazują, że e-papierosy nie są obojętne dla zdrowia – zwłaszcza u osób młodych, kobiet w ciąży i rozwijających się płodów.
Źródła:
Apel 24 organizacji zajmujących się zdrowiem w sprawie ochrony nieletnich przed uzależnieniem od nikotyny Fundacja Żyjmy Zdrowo
Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o ochronie zdrowia przed następstwami używania tytoniu i wyrobów tytoniowych Sejm Rzeczypospolitej Polskiej
Alarmujące wyniki badań: e-papierosy stały się nałogiem młodzieży Rzecznik Praw Dziecka
Health Effects of Vaping Centers for Disease Control and Prevention
