W przedwojennej Bydgoszczy zarejestrowano ok. 200 różnych organizacji: charytatywnych i przemysłowych. Oto niektóre z nich.
W "Książce adresowej miasta Bydgoszczy" wydanej w 1929 r. a opracowanej na podstawie danych z 1928 r. odnotowano 116 rozmaitych stowarzyszeń naukowych, kulturalno-społecznych, klubów sportowych, stowarzyszeń śpiewaczych, związków gospodarczych oraz zawodowych. W kamienicy przy Starym Rynku 28 miała swoją siedzibę Konferencja Prezesów, przy Gdańskiej 19 działał Związek Samoobrony Społecznej "Rozwój" , przy Poznańskiej 30 była Czytelnia dla Kobiet, a przy Niegolewskiego 3 - (_tej ulicy już nie ma i szkoda bowiem jej patron, Andrzej Niegolewski (1786-1857), był uczestnikiem kampanii napoleońskich, liberalnym działaczem w Wielkopolsce. Od 1806 roku służył w gwardii przybocznej Napoleona I, walczył pod Iławą, Friedlandem i Tczewem. Po klęskach cesarza opuścił wojsko w stopniu pułkownika i osiadł w Niegolewie, biorąc aktywny udział w życiu publicznym Wielkiego Księstwa Poznańskiego) - spotykały się członkinie Konferencji Pań Św. Wincentego aPaulo, której pracy przewodniczyła Anna Majgowska . Ponadto funkcjonowały: Sekcja Dobroczynności Panien, Stowarzyszenie Młodych Polek "Promyk", Towarzystwo Abstynentów "Wyzwolenie" (ul. Grunwaldzka 131), Patronat Opieki nad Więźniami w Bydgoszczy , Towarzystwo Bibljoteki Urzędników Pocztowo - Telegraficznych...
Istniało również 26 schronisk oraz ochronek. Na przykład: przy ul. 3 Maja funkcjonował Dom dla Ociemniałych Żołnierzy, na Czyżkówku był Dom przymusowego wychowania dziewcząt, a Schronisko dla starców prowadzono**przy ul. Grudziądzkiej 14. Schronisko dla niemowląt znajdowało**się przy pl. Kościeleckich, Schronisko Ludowe przy ul. Nakielskiej 23, natomiast Schronisko dla Dzieci było przy ul. Mazowieckiej 12.
Przedszkolaki Marty
W 1936 roku przy ul. Mazowieckiej 22 (pierw. 12) opracowano projekt przebudowy pomieszczeń na Ochronkę dla dzieci Marty Schnee.
- _Zarząd Miejski (...) przedstawia projekt dotyczący przebudowy budynku mającego służyć jako pomieszczenia przedszkola Marty Schnee. Zaznaczam, że w projekcie przewidziano zwiększenie wysokości pokoju przeznaczonego na "rekreację" - inż Seidel informował pracowników Kuratorium Okręgu Szkolnego Poznańskiego.
Kuratorium ostro sprzeciwiło się pomysłowi modernizacji owych pomieszczeń: "(...) oświadczam, że lokal proponowany jest nieodpowiedni i pomimo usunięcia niedopuszczalnej wysokości salki rekreacyjnej nie odpowiada warunkom wymaganym przez higienę szkolną, gdyż pokój rekreacyjny wynosi zaledwie 25 metrów kwadratowych. O ile przedszkole miałoby choćby tylko 50 dzieci pomieścić, to na każde z nich przypadałoby zaledwie po pół metra. Taka przestrzeń dla rekreacji jest oczywiście fikcją, gdyż dzieci będą stały jedne obok drugiego bez możliwości poruszania się (...)"
Na podstawie takiej opinii Nadzór Budowlany nie zezwolił na przebudowę, więc: "_odpowiadając na doniesienie, donoszę jaknajuprzejmniej, że oddalenia projektu budowlanego bardzo żałuję. Środki, mające do dyspozycji są nadzwyczajnie niskie. Aby utrzymać przedszkole w przyszłości, przedłożę nowy projekt (...)" - napisała Marta Schnee. Nowe plany, niestety, nie powstały.
Cegielnia z Ameryki
Przy ulicy Puławskiego 19 (także 24) od 1928 r. budowano cegielnię. Wojewoda Poznański w sierpniu tego roku napisał do bydgoskiego Magistratu: "Przesyłam zatwierdzenie projektu cegielni wapienno-piaskowej Stowarzyszenia Mechaników Polskich z Ameryki celem doręczenia petentowi oryginału wraz z rysunkami, odpis zatwierdzenia do akt Magistratu celem wykonania kontroli. Równocześnie z załatwieniem powyższego zechce Magistrat donieść mi numer rejestru tej sprawy celem uzupełnienia akt tutejszych (...)"
Projekt cegielni został zatwierdzony 22 sierpnia 1928 r. Powstała firma Zjednoczone Cegielnie inż. Krzywiec i ska. Dziesięć lat później, niedaleko (ul. Puławskiego 25) Francuskie Towarzystwo Akcyjne "Perun" z siedzibą przy ul. Gdańskiej 34 uruchamiało nowoczesną Wytwórnię tlenu i acetylenu. W "Zgłoszeniu przemysłu", w rubryce dotyczącej kwalifikacji zawodowych przedstawiciel firmy oświadczył, że: "fabryka tlenu pędzona jest silnikiem Diesela 100 kM, który wymaga większego zapasu oleju gazowego".
"Zatwierdzenie projektu zmian budowy i urządzenia wytwórni tlenu i acetylenu firmy Francuskie Towarzystwo Akcyjne "Perun" - zatwierdza się projekt urządzenia i ustawienia oleju gazowego - zdecydowali urzędnicy we wrześniu 1938 r. Fabryka mogła rozpocząć produkcję tlenu.
***
_Za tydzień: historia pewnego warsztatu szewskiego z placu Teatralnego.
