Co na maturze?

     W poniedziałek i wtorek w "Gazecie" dyżurowali specjaliści z większości przedmiotów, jakie można wybrać na maturze. Uczniowie skorzystali z okazji. Zadawali pytania i uczyli się tego, czego jakoś nie zdążyli w szkole. - Nie wiem nic o linii Curzona. O co tam chodziło? Albo: Dla jakiej wartości parametru m funkcja m-2 razy x do kwadratu... Czy to zadanie dotyczy funkcji kwadratowej?Jak je rozwiązać?
     Redakcyjny telefon dzwonił bez przerwy. Tym, którym nie udało się dodzwonić, przedstawiamy zapis pytań i odpowiedzi, które albo pojawiały się najczęściej, albo uznaliśmy, że przeczytanie ich przyda się każdemu, kogo czeka MATURA. Zaczyna się już 6 maja! Pamiętacie?
     JĘZYK POLSKI
     - Czy są jakieś "pewniaki" na pisemną maturę z polskiego?
     - Pewne jest tylko, że matura będzie.
     - Czy na sesji majowej może pojawić się temat, który był wcześniej na maturze styczniowej?
     - Nie może.
     - Czego można się spodziewać?
     - Tego, że trzy pierwsze tematy będą historyczno-literackie, czwarty będzie wymagał interpretacji poezji lub prozy.
     - Czy na egzaminie ustnym z polskiego w komisji znajdzie się nauczyciel, który uczył mnie tego przedmiotu?
     - Oczywiście, będzie w komisji. Trzeba jednak wiedzieć, że każdy z członków komisji wystawia własną ocenę z egzaminu, później jest ona wspólnie uzgadniana. Liczy się głos każdego z członków komisji.
     MATEMATYKA
     - Jak to jest z tablicami matematycznymi? Będzie można z nich korzystać w czasie egzaminu, czy nie?
     - Rozporządzenie mówi wyraźnie: można korzystać z tablic, które wcześniej uczniom przygotuje komisja w szkole. Od niej zależy wybór wydawnictwa i to, czy w sali będzie wystarczająco dużo tablic, by każdy z uczniów miał je na swoim stoliku.
     - U nas w szkole zapowiedziano, że na egzaminie korzystać będzie można wyłącznie z tablic matematycznych wydanych przed 50 laty. Prawdopodobnie tak zdecydowało kuratorium oświaty. Czy to prawda?
     - Kuratorium nie wydawało żadnych dyspozycji co do wyboru tablic. To, z jakich uczniowie będą korzystać, zależy wyłącznie od komisji egzaminacyjnej.
     - Chodzę do wieczorówki, czego mogę się spodziewać na maturze z matematyki?
     - Wszystkiego, co jest w programie szkoły wieczorowej. A ten nie różni się niczym od programu szkoły młodzieżowej. Jest tylko jedno ułatwienie: od kilku lat na maturze pisemnej w szkołach dla dorosłych nie pojawia się rachunek różniczkowy. Można go sobie nie powtarzać, ale tylko do matury pisemnej. Na ustnej może się pojawić.
     - Ile zadań trzeba rozwiązać, by zdać egzamin pisemny z matematyki?
     - Z pięciu zadań należy wybrać trzy i za więcej radzę się nie brać. Zadania nie są układane w kolejności od najłatwiejszego do najtrudniejszego, więc nie ma co sugerować się numerami. Wszystkie, bez względu na to, czy któreś wydaje się dłuższe czy krótsze, są punktowane tak samo: za każde zadanie można otrzymać maksymalnie 10 punktów. Za brak komentarza nauczyciel ma prawo odjąć do dwóch punktów! Przynajmniej jedno zadanie trzeba rozwiązać tak, by otrzymać minimum 7 punktów, a w sumie z całej pracy uzyskać minimum 12. Inaczej nie można liczyć na ocenę pozytywną.
     - Będą ciągi, funkcje kwadratowe?
     - Niczego z góry nie można założyć. W ostatnich latach np. nie było rachunku prawdopodobieństwa, ale na maturze w styczniu już się pojawił. Był też na ostatniej maturze próbnej. Jednak, czy będzie na majowej? Kto wie?
     HISTORIA
     - Czy będą tematy przekrojowe czy raczej dotyczące konkretnego problemu?
     - Nie ucieknie się od tematów przekrojowych. Rzadko zdarzają się tematy bardzo szczegółowe, chyba że w zadaniu ze źródłem.
     - Słyszałem, że jest jakaś zmiana w temacie "źródłowym "?
     - Jest zmiana. Polega na tym, że nie wymaga się już długiego wypracowania na 5 czy 6 stron. Wystarczy około 1,5 strony. Ale, uwaga: to nie znaczy, że zadanie stało się przez to łatwiejsze. Nie można się rozpisywać, a trzeba zmieścić to, co najistotniejsze, nie zapominając o logicznej kompozycji, wnioskach i ocenie. To musi być wypowiedź zwięzła, precyzyjna.
     - Czy na maturze zawsze jest zadanie dotyczące okresu od 1815 roku do dziś?
     - Teoretycznie można się spodziewać takiego zadania, ale niekoniecznie musi to być zadanie wymagające napisania wypracowania. Mogą np. pojawić się źródła z tego okresu. Zaznaczam, mogą, ale nie muszą. 100-procentowej pewności, że tak będzie, nie ma nikt, poza autorami maturalnych zadań.
     - Jest 50 rocznica śmierci Stalina. Czy można spodziewać się jakiegoś rocznicowego zadania?
     - Z tego, co wiem, nikt z autorów zadań nie kieruje się rocznicami. Jeżeli czasami coś "rocznicowego" pojawia się w zadaniach, to raczej przez przypadek.
     - Jaki materiał z historii trzeba opanować, przystępując do matury pisemnej?
     - Do 1992 roku.
     - Nie mogę nigdzie znaleźć podziału źródeł historycznych.
     - Można go znaleźć w informatorach dla maturzystów Małgorzaty Ciejki. Wstępny rozdział jest poświęcony pracy ze źródłem. O podziałach również pisze pani Melania Bondaruk i pan Lenart we wstępie czterotomowego wydawnictwa źródłowego. Wiem, że wstępy zwykle starannie się opuszcza, ale czasami jednak warto do wstępu zajrzeć.
     BIOLOGIA
     - Zawsze na maturze była genetyka. Czy w tym roku też będzie?
     - Nie wiem. Zadania mogą dotyczyć wszystkiego, co było w programie szkolnym. Pytania są zawsze tak budowane, by szansę na ocenę bardzo dobrą miał zarówno uczeń, który kończy klasę o programie podstawowym, jak i ten z klasy biologiczno-chemicznej. Do wyboru są trzy tematy: dwa wymagają napisania rozprawki, trzeci - to zestaw zadań testowych. W tym zestawie wyraźnie zaznaczone są zadania dla uczniów z klas biologiczno-chemicznych. Inni nie powinni się za nie brać, bo te zadania w ich przypadku nie będą oceniane.
     GEOGRAFIA
     - Czy na pisemny egzamin z geografii przygotowano różne zestawy zadań dla uczniów techników i dla licealistów?
     - Tematy będą jednakowe. Uczniom może się wydawać, że do egzaminu z geografii łatwiej się przygotować, bo jest mało materiału: w niektórych szkołach uczniowie mieli geografię ledwie przez rok albo przez dwa lata. Tymczasem program na egzaminie może wybiegać poza to, co było na przykład na lekcjach w technikum. Obowiązywać będzie zakres programu, który realizowali uczniowie w liceum.
     - Które tematy były najczęściej wybierane na egzaminie próbnym z geografii?
     - Pierwszy, dotyczący zagadnień związanych z ruchem Ziemi. Chętnie też był wybierany temat dotyczący rolnictwa Polski i świata, problemów wyżywienia. A także temat związany z demografią. Tylko nieliczni chcieli pisać esej na temat przemian w Europie po II wojnie światowej. Być może, na maturze majowej, nie będzie eseju, a zamiast tego pojawi się temat wymagający rozwiązania zestawu zadań.