Colloquia Toruniensia, czyli debata o prawdzie w Toruniu. Socjolog: - Uczymy młodzież, że kłamstwo się opłaca

Tematowi "Prawdy i uczciwości w sferze publicznej" poświęcono XIX już Toruńskie Spotkania Colloquia Torunensia, moderowane przez prof. Ryszarda Wiśniewskiego, kierownika Zakładu Aksjologii i Etyki Społecznej UMK.

Prof. Andrzej Szahaj, filozof polityki, dziekan Wydziału Humanistycznego UMK mówił, że roszczenie sobie prawa do posiadania prawdy w dziejach okazywało się bardzo niebezpieczne. - Ludzie są podzieleni, dlatego powinniśmy spotykać się w dialogu. Jeśli zapewnimy warunki swobodnej debaty, to możemy mieć nadzieję, że jej rezultatem będzie prawda - przekonywał.

Red. Paweł Wroński, publicysta Gazety Wyborczej przestrzegał: - Jeśli jakieś media twierdzą, że tylko one głoszą prawdę, to natychmiast od nich uciekajcie.
Natomiast prof. Szahaj ubolewał: - Kłamstwo się opłaca, zwłaszcza w polityce. Ludzie często wchodzą w nią z najlepszymi intencjami, ale ona ich niszczy. System popycha ich w stronę demoralizacji.

Według dziekana groźniejsza od politycznej jest jednak nieuczciwość w życiu gospodarczym.
- Mamy kapitalizm drobnego druku, wywołujący niewłaściwe zachowania. A jeśli kapitalizm jest pozbawiony kontroli i sankcji etycznej, to każdy chce ograć każdego. Moralność przegrywa z rynkiem.

Prof. Andrzej Zybertowicz, socjolog polityki, kierownik Zakładu Interesów Grupowych UMK mówił o zwycięstwie mentalności kalkulacyjnej, promowanej m.in. przez kluczowe instytucje ekonomiczne, np. banki, gdzie liczy się wyłącznie zysk. - Dlatego już młodzi ludzie z call center nie mają złudzeń, że dzwoniąc do klientów perfidnie ich oszukują, ale wiedzą, że jeśli tego nie zrobią, to stracą pracę. Nie piętnuję ich, tylko zastanawiam się, co taka nauka na progu życia zawodowego z nimi robi. To kolejne stracone pokolenia - uważał.

Ks. prof. Alfred Wierzbicki, etyk polityki z Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego nie ukrywał, że nawet kościół, który powinien stać na straży wartości uniwersalnych, jest głęboko w Polsce podzielony. - W ciągu ostatniego ćwierćwiecza straciliśmy zdolność komunikacji. Najczęściej przyjmujemy postawę defensywną - mówił.

Przeczytaj też: Kłamstwo rekrutacyjne. Jak i dlaczego oszukujemy w CV

W trakcie dyskusji doszło do spięcia między prof. Zybertowiczem i red. Wrońskim. Socjologa hamował moderator, ku niezadowoleniu sali. Zyberowicz zarzucał "Wyborczej" wojnę z krzyżem, pokazując, jako dowód, okładkę dodatku do gazety, na której, w towarzystwie misia, leżał mały chłopiec z rozłożonymi rękami. Publicysta nie widział w fotografii podobieństwa do ukrzyżowanego Chrystusa, zaznaczając, że trudno mu dyskutować ze skojarzeniami profesora.

Paneliści wspominali również o innych okładkach tygodników społecznych, które przy wykorzystaniu fotomontażu pokazują ich bohaterów w kontrowersyjnych sytuacjach. Duchownemu np. nie podobała się pierwsza strona "wSieci", która przedstawiała związanego z TVP dziennikarza Tomasza Lisa jako gestapowca. Tygodnika bronił obecny na sali prof. Wojciech Polak, historyk z UMK. Tłumaczył, że sam Lis, jako naczelny "Newsweeka" wcześniej wielokrotnie wypuszczał okładki, według profesora, obraźliwe. - Potrzebny był wstrząs - twierdził historyk.
- Pan wychodzi z założenia, że cel uświęca środki. Nie wolno nikogo krzywdzić! - podkreślał ksiądz.

Colloquia Torunensia są nawiązaniem do XVII-wiecznego wydarzenia Colloquium Charitativum (czyli "przyjaznej rozmowy"), które było pierwszym w historii ekumenicznym spotkaniem chrześcijan w dialogu (odbyło się w Toruniu w 1645 roku).