Czy można przyjść z psem na cmentarz? Oto przepisy - sprawdź, zanim dojdzie do awantury

W Polsce listopadowe odwiedzanie grobów należy do tradycji, która ma wielopokoleniowe korzenie. Zrozumiałe jest, że cmentarze są dla wielu osób przestrzenią sakralną, wymagającą szczególnego szacunku.

Dla niektórych obecność psa może być odbierana jako naruszenie powagi miejsca. Z drugiej strony, wraz z szybkim rozprzestrzenianiem się nowych wzorców kulturowych, pustkę w życiu wielu Polaków wypełniają zwierzęta, w szczególności psy.

Mamy więc sprzeczność interesów, która coraz częściej powoduje konflikty na cmentarzach. Komu przyznać rację?

Pewne jest jedno - w polskim prawie nie ma zakazu wpuszczania psów na cmentarze. Mimo to, na wielu nekropoliach wiszą tabliczki z zakazem wprowadzania psów.

W 2015 roku do sprawy odniósł się Naczelny Sąd Administracyjny, który stwierdził, że zakazy te są formą dyskryminacji wobec właścicieli psów. Zdaniem sądu cmentarze zaliczyć należy do przestrzeni publicznej, a w tej nikt nie może zakazać właścicielowi pojawienia się z psem.

Przekonali się o tym administratorzy jednego z cmentarzy w Gdańsku. W 2022 roku do Rzecznika Praw Obywatelskich napłynęła skarga mieszkańca Gdańska, który zakwestionował zakaz wyprowadzania zwierząt na terenie cmentarzy komunalnych. Po interwencji RPO cmentarz musiał uchylić zakaz.

Sądy wielokrotnie orzekały o nielegalności zakazów. Właściciele mogą stosować się do regulaminów jedynie mając na względzie dobre obyczaje, gdyż zakazy same w sobie nie mają podstawy prawnej.

Z jednym zastrzeżeniem - psy muszą być pod kontrolą i nie mogą naruszać powszechnie obowiązujących zasad. Nie ma więc mowy o szczekaniu, wskakiwaniu na groby, przewracaniu zniczy, a tym bardziej o przejawach agresji. W przypadku szkód wyrządzonych przez zwierzę właściciel musi liczyć się z mandatem i zobowiązaniem do rekompensaty.

Przepisy nie wskazują jasno, czy zwierzęta mogą przebywać na takich cmentarzach, nie ma w tej kwestii jednoznacznej linii orzeczniczej. Z jednej strony nie ma jasnego zakazu, z drugiej cmentarze wyznaniowe mogą zostać potraktowane jako teren prywatny, na którym obowiązuje regulamin stworzony przez właściciela.

Zgodnie z obowiązującymi przepisami, osoby z niepełnosprawnościami mogą wchodzić do niemal wszystkich obiektów użyteczności publicznej z psem przewodnikiem. W tym do prywatnych lokali, takich jak restauracje czy kawiarnie.

Oczywiście pies musi być pod kontrolą opiekuna, który powinien posiadać przy sobie dokumenty potwierdzające jego status jako psa przewodnika. Odmowa wpuszczenia takiej osoby jest karana mandatem, jako przejaw dyskryminacji.

Dobrze wychowane psy potrafią dostosować się do warunków, w których się znajdują, jeśli są pod opieką odpowiedzialnych właścicieli. Prowadzone na krótkiej smyczy i trzymane pod kontrolą, nie muszą zakłócać spokoju w tym wyjątkowym miejscu.

Właściciel psa powinien jednak rozważyć, czy na pewno zabieranie go na cmentarz jest dobrym pomysłem. Hałas, tłumy ludzi, mnóstwo samochodów, wielość bodźców na czworonogi może wpływać negatywnie.

Pamiętajmy, że zwierzęta zdecydowanie bardziej intensywnie odczuwają zapach spalanej w świeczkach parafiny.

Społeczeństwo ewoluuje, a wraz z nim zmienia się podejście do obecności psów w miejscach publicznych – nie tylko parkach i restauracjach, ale również w przestrzeni sakralnej. Coraz więcej osób traktuje psy jako członków rodziny, więc możliwość zabierania ich na cmentarze staje się uznawanym postulatem. Przy zachowaniu zasad, psy na cmentarzach mogą być częścią nowej kultury, opartej na wzajemnym szacunku.

Jeśli jednak decydujemy się na spacer z psem po cmentarzu, pamiętajmy o szacunku dla innych oraz odpowiedzialności. O elementarnym wymogu - sprzątaniu po psie – nie wypada nawet przypominać.