Co to jest oktawa Wielkanocy?
Oktawa Wielkanocy to osiem dni radości, które rozpoczynają się w Niedzielę Zmartwychwstania Pańskiego i trwają do następnej niedzieli, czyli do Niedzieli Miłosierdzia Bożego. W liturgii Kościoła katolickiego każdy z tych dni traktowany jest jak "jeden wielki dzień świąteczny", a radość ze Zmartwychwstania trwa nieprzerwanie przez cały ten czas.
W oktawie Wielkanocy codziennie odprawiana jest uroczysta Msza święta z radosnymi pieśniami, a kapłani noszą białe szaty liturgiczne – symbol czystości, światła i zwycięstwa życia nad śmiercią. Jest to czas dziękczynienia, nadziei i refleksji nad znaczeniem Zmartwychwstania dla życia chrześcijanina. Tradycyjnie wierni są zachęcani, by nie tylko świętować w kościele, ale też duchowo kontynuować radość Wielkanocy w codzienności.
Ile jest oktaw w roku liturgicznym?
W Polsce w ciągu roku liturgicznego są dwie oktawy, które Kościół szczególnie wyróżnia:
Oktawa Wielkanocy – najważniejsza i uroczysta, trwa od Niedzieli Zmartwychwstania do Niedzieli Miłosierdzia Bożego. Każdy dzień tej oktawy ma rangę uroczystości.
Oktawa Bożego Narodzenia – trwa od 25 grudnia (Boże Narodzenie) do 1 stycznia (uroczystość Świętej Bożej Rodzicielki Maryi). W odróżnieniu od oktawy wielkanocnej, nie każdy dzień tej oktawy ma rangę uroczystości, ale liturgicznie świętuje się cały okres.
W przeszłości w Kościele było więcej oktaw (np. oktawa Bożego Ciała, Wniebowzięcia), ale po reformie liturgicznej po Soborze Watykańskim II pozostały tylko te dwie najważniejsze.
Czy w czasie oktawy obowiązuje post w piątek?
Ważna informacja dla wiernych jest taka, że w oktawie Wielkanocy nie obowiązuje post w piątek. W tym roku przypada to na piątek 25 kwietnia.
To dlatego, że każdy dzień tej oktawy ma rangę uroczystości liturgicznej, a w takie dni Kościół nie nakłada obowiązku wstrzemięźliwości od pokarmów mięsnych. Wielkanoc to najważniejsze święto w chrześcijaństwie, a radość zmartwychwstania rozciąga się na cały tydzień – dlatego nawet piątek w tym czasie ma charakter świąteczny.
Natomiast w oktawie Bożego Narodzenia – piątek nie jest automatycznie zwolniony z postu, ponieważ tylko sam dzień Bożego Narodzenia (25 grudnia) ma rangę uroczystości. Jeśli jednak piątek przypada 31 grudnia (Sylwester), to biskupi diecezjalni często udzielają dyspensy od postu ze względu na wyjątkowy charakter dnia. Warto wtedy sprawdzić ogłoszenia swojej diecezji.
Kiedy kończy się oktawa Wielkiejnocy?
Oktawa Wielkanocy kończy się w niedzielę po Wielkanocy, czyli w Niedzielę Miłosierdzia Bożego. W 2025 roku przypada ona 27 kwietnia.
Niedziela kończąca oktawę została ustanowiona przez św. Jana Pawła II Niedzielą Miłosierdzia Bożego, na prośbę Jezusa, jaką przekazała św. Faustyna Kowalska.
Liturgiczny okres wielkanocny w Kościele katolickim trwa do uroczystości Zesłania Ducha Świętego (tzw. pięćdziesiątnicy), która w tym roku przypadnie 8 czerwca.
Kiedy w Polsce wiernych obowiązuje wstrzemięźliwość od spożywania mięsa?
W Polsce wstrzemięźliwość od spożywania mięsa (czyli tzw. post jakościowy) regulują przepisy Kodeksu prawa kanonicznego oraz dodatkowe normy Konferencji Episkopatu Polski.
Wstrzemięźliwość od pokarmów mięsnych obowiązuje wiernych:
we wszystkie piątki roku, z wyjątkiem tych, które przypadają w uroczystość liturgiczną (np. Wielkanoc w oktawie, Boże Narodzenie itp.),
w Środę Popielcową (post ścisły),
w Wielki Piątek (post ścisły).
W Polsce w piątki wierni zobowiązani są do powstrzymania się od spożywania mięsa – dotyczy to osób od 14. roku życia, bez górnej granicy wieku.
