Dinozaury żyły też w Polsce

I wrócić - do literatury i filmu, które rozbudziły wyobraźnię zwykłych ludzi i paleontologów. To dzięki nim w XX wieku mogły powstać parki jurajskie. Dlaczego wyginęły dinozaury? Teorii jest kilka. Najpowszechniejsza głosi, że za sprawą ogromnego meteorytu, który 65 mln lat temu uderzył w naszą planetę.

Tragedia na Jukatanie
Potwierdza to odnalezienie dużej ilości irydu, pierwiastka rzadko występującego na Ziemi, ale którego dużo jest m.in. w asteroidach. Uderzenie nastąpiło w okolicach półwyspu Jukatan. Wywołało ono potężne tsunami, wybuchy wulkanów, wznieciło tak ogromne ilości dymu, pyłu i sadzy, że przestały docierać na Ziemię promienie słoneczne. Rozpoczęła się epoka lodowcowa. Zabrakło pożywienia dla roślinożerców, a w dalszej kolejności dla mięsożerców. Tak zakończyła się era dinozaurów.

Zostały nie tylko tropy
W ich ślady w Polsce wyjątkowo bogaty jest teren Gór Świętokrzyskich. Badania prowadził tu przed laty prof. Władysław Karaszewski. Ogromny wkład do badań na tym terenie wniósł Karol Sabath - wybitny naukowiec i popularyzator paleontologii i biologii ewolucyjnej. Jego imieniem (zmarł przed rokiem) 1 maja nazwane zostanie w Juraparku w Solcu Kujawskim Muzeum Ziemi. To on, wspólnie z dr. Grzegorzem Niedźwieckim opisał ślady dinozaurów świętokrzyskich w... legendach ludowych tych stron, w których roi się od nazw: Czarcia Stopka, Czarci Głaz, Grota Smoka itp. Okazało się, że w Bałtowie, na skale zwanej Czarcią Stopką są ślady nie diabła - jak głosiła miejscowa legenda - ale groźnego allozaura, że w innych miejscach w okolicach wsi zamiast smoka z legend żył wielki stegozaur, a psotny chochlik to "tylko" kamptozaur.

Tropy tych gadów z bardzo odległej przeszłości za sprawą paleontologów można oglądać nie tylko w Bałtowie, bo również w innych zakątkach (nie tylko Gór Świętokrzyskich) do dziś.

W Polsce zachowały się głównie tropy, ale są miejsca na Ziemi, gdzie naukowcy odkrywają szkielety dinozaurów. Przykładem są Chiny, a także Maroko, dokąd udała się specjalna ekipa skompletowana pod egidą Stowarzyszenia Bałt, które w Bałtowie w roku 2004 utworzyło pierwszy i najbardziej znany w Polsce Jurapark. To, co ludzie z Bałtowa znaleźli w Afryce, można zobaczyć w Muzeum Ziemi w Bałtowie. I będzie prezentowane też w podobnej, jeszcze większej placówce naukowej na terenie Juraparku w Solcu Kujawskim.

Od allozaura po...
Jak wyglądały dinozaury? Tę zagadkę, na podstawie bardzo dokładnych badań, pomogli rozwiązać naukowcy. To przy współpracy z nimi powstają naturalnej wielkości makiety tych olbrzymich gadów.

Pierwsze dinozaury dla Juraparku w Bałtowie kupowano w Niemczech, gdzie tego typu obiekty funkcjonowały już wcześniej. Od dwóch lat Bałtów sam tworzy eksponaty, wprzęgając w to m.in. paleontologów z Polskiej Akademii Nauk. Dzięki temu 1 maja w Juraparku Solcu Kujawskim będzie można zobaczyć, jak wyglądał olbrzymi, bo mierzący od paszczy do ogona prawie 50 metrów sejsmozaur, niewiele mniejszy, ale stojący na dwóch łapach i górujący nad Juraparkiem diplodok, groźny drapieżnik allozaur, "sprawca" powstania Juraparku i wiele innych gadów z bardzo odległej przeszłości.