"Do każdego sołectwa dotrę i przedstawię państwa dzisiejsze zachowanie." W powiecie wąbrzeskim trwa walka z niedoborem wody

Wieloletni burmistrz Wąbrzeźna Bogdan Koszuta będąc radnym powiatowym złożył w 2015 r. interpelację w której wnioskował, aby powiat wąbrzeski opracował program małej retencji wód, który zdiagnozuje problemy oraz da odpowiedź na pytania, co trzeba zrobić, jakie inwestycje zrealizować, jakie obszary objąć, aby zatrzymywać wody opadowe i roztopowe na terenie powiatu wąbrzeskiego.

- Przez 16 lat byłem burmistrzem miasta i wiem doskonale, że aby merytorycznie podejmować działania, to najpierw trzeba mieć wiedzę, a opracowanie takiego programu daje taką wiedzę

- zaznacza Bogdan Koszuta. Jak dodaje, na inwestycje można byłoby uzyskać środki unijne.

Mimo upływu lat od interpelacji, w powiecie wąbrzeskim nie ma programu małej retencji wód.

Zainspirowany podjętymi kilka lat temu działaniami Bogdana Koszuty oraz zmobilizowany po rozmowach z mieszkańcami radny powiatowy Mieczysław Toś zajmuje się obecnie problemem suszy w powiecie wąbrzeskim, w tym m.in. spadającym poziomem wód gruntowych i brakiem urządzeń melioracyjnych. W tej sprawie radny składał interpelację, o której pisaliśmy pod tym linkiem, w której tak jak Bogdan Koszuta Mieczysław Toś wnioskował o opracowanie programu mała retencja, a podczas kwietniowej sesji złożył wniosek o rozszerzenie porządku obrad o rozpatrzenie przez radę powiatu potrzeby opracowania programu małej retencji wód na obszarze powiatu wąbrzeskiego, który miałby ustalić potrzeby inwestycyjne i zaplanować działania dotyczące odtworzenia i naprawy istniejącej melioracji, a także wybudowania nowych urządzeń wodnych w zakresie utrzymania i pozyskiwania zasobów wodnych oraz nawadniania terenów. Wniosek jednak radni odrzucili. Wicestarosta Karol Sarnecki tłumaczył, że tworzenie programu małej retencji byłoby powieleniem działań lokalnego partnerstwa wodnego, które właśnie powstaje. Mieczysław Toś uważa, że powiat może koordynować i patronować prowadzenie działań, żeby powstrzymać problem suszy w powiecie, a jako jednostka samorządowa mógłby liczyć na dofinansowania, dlatego powinien wziąć odpowiedzialność za rozwiązanie problemu suszy w powiecie. Takie organizacje jak lokalne partnerstwo wodne, do którego przystępuje powiat wąbrzeski są według radnego Mieczysława Tosia dobre, ale jako wspomagające działalność samorządu.

Starosta wąbrzeski Krzysztof Maćkiewicz przekazał podczas sesji: - Sposób, o który wnioskuje pan radny jest absolutnym nieporozumieniem, dlatego że specjalistyczną jednostką powołaną w Polsce do tych spraw są Wody Polskie i nie możemy wkraczać w czyjeś kompetencje.

Starosta zwrócił uwagę, że powiat ma opracowany program ochrony środowiska.

Radny Mieczysław Toś odpowiedział: - Mieszkańcy mojej gminy sygnalizują na okrągło ten problem. Jeżeli państwo nie przystąpicie do opracowania tego programu (małej retencji wód - przyp. red.), mówię publicznie, do każdego sołectwa dotrę i przedstawię państwa dzisiejsze zachowanie, kto będzie głosował i jak. To jest po prostu coś niezrozumiałego.

Za rozszerzeniem porządku obrad o rozpatrzenie przez radę powiatu potrzeby opracowania programu małej retencji wód na obszarze powiatu wąbrzeskiego głosowali Mieczysław Toś, Jolanta Broniewska i Hanna Kwiatkowska, przeciw byli Krzysztof Maćkiewicz, Mieczysław Husarz, Karol Sarnecki, Marek Markowski, Gizela Pijar, Krzysztof Mazurek, Bożena Szpryniecka, Wiesław Siciński, a wstrzymali się od głosowania Andrzej Maciaszek i Edyta Brzoskowska.

- Wszystkie osoby, które były przeciw i wstrzymały się działają na szkodę Ośrodka Wypoczynkowego w Przydworzu, który jest własnością gminy Ryńsk i działają na szkodę ponad 500 właścicieli działek letniskowych, które znajdują się nad jeziorem, a poza tym osoby te szkodzą środowisku. Gdyby tam był las, a nie byłoby jeziora, to by tam ośrodka nie zbudowali. Działki bez jeziora będą nic nie warte, a tych działek jest tam ponad 500

- uważa Bogdan Rynkiewicz, prezes Stowarzyszenia Wieczno Południowe-Przydwórz i dodaje, że członkowie stowarzyszenia dostrzegają takie problemy jak spadek wody w jeziorach Wieczno i Wieczno Południowe, uszkodzone zapory wodne czy zmiany w przepływie strugi Bachy, która kiedyś przepływała przez jeziora płużnickie, bartoszewickie i w Przydworzu, a teraz te jeziora omija. Stowarzyszenie w 2016 r. zleciło ekspertyzę, z której wynika, że rozwiązaniem, które niewiele by kosztowało, a byłoby skuteczne, byłoby ponowne uruchomienie w Zajączkowie w powiecie toruńskim zastawki, którą od XIX w. regulowano wodę, m.in. odprowadzając nadmiar wody z kanału do jeziora, magazynując wodę w trzcinowiskach i zabezpieczając rolników Ryńska przed podtopieniami. Po II wojnie światowej rozebrano zastawkę w Zajączkowie, a rów odprowadzający pogłębiono, wskutek czego jezioro Wieczno miało bardzo niski stan. W latach 50. XX w. na nitce łączącej kanał z jeziorem zbudowano zastawkę, węgornię i przepust drogowy, wskutek czego jezioro zostało pozbawione całej południowo-wschodniej zlewni wraz z całą zlewnią starego jeziora Błoto (dziś nieistniejącego). To niekorzystne rozwiązanie funkcjonuje do dziś. - Retencja wody to nie tylko zadanie dla Pomorza i Kujaw, ale dla całej Polski i całego świata. Nie traćmy bezpowrotnie wody słodkiej, którą można wykorzystać - apeluje Bogdan Rynkiewicz i wnioskuje o przywrócenie w gminie Ryńsk modelu funkcjonowania systemu melioracji z XIX w.

Podczas ostatniej sesji rady powiatu wąbrzeskiego Małgorzata Kołacz, główny wojewódzki koordynator ds. wody mówiła o zasadach powstającego na terenie powiatu wąbrzeskiego lokalnego partnerstwa wodnego. Proces tworzenia lokalnych partnerstw wodnych w województwie kujawsko-pomorskim rozpoczął się w 2020 r. To nieformalne zrzeszenie osób lub podmiotów zainteresowanych lub zaangażowanych w gospodarowanie wodą ma pomóc w wypracowaniu priorytetowych działań na rzecz gospodarowania wodą, co w konsekwencji ma na celu poprawienie gospodarki wodnej na terenie przystępującego do partnerstwa powiatu.

Lokalne partnerstwa wodne powstają z inicjatywy Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi, które w tej chwili przygotowuje podział pieniędzy na konkretne inwestycje dla poszczególnych partnerstw lokalnych. Pieniądze w wysokości do 1 mln zł za konkretnie wykonane zadania mają się także pojawić dla spółek wodnych. Co więcej, o dofinansowanie na inwestycje wpisane w planie wodnym będzie można także wnioskować z Krajowego Planu Odbudowy. W powiecie wąbrzeskim plan wodny jest aktualnie tworzony. Inwestycje w nim określone mają mieć na celu wsparcie racjonalnego kierowania gospodarką wodną.