Ból taki może mieć charakter ostry lub nawracający. Bolą okolice narządów płciowych albo miednicy małej. Ten zespół dolegliwości bólowych nazywa się dyspareunią.
- Zaburzenie to występuje dość często wśród kobiet i w małym stopniu u mężczyzn - mówi doktor Zbigniew Fronczek, specjalista ginekolog-położnik i seksuologii klinicznej. - Przyczyn dyspareunii jest wiele - od psychicznych po zmiany organiczne. Przykre odczucia związane z bólem mogą powodować osłabienie pożądania, podniecenia, zaburzenia wzwodu, zaburzać orgazm, być przyczyną niechęci do kontaktów seksualnych lub do ich zaniechania.
Dyspareunia może być pierwotna - istnieje od zawsze, od momentu inicjacji seksualnej. Dyspareunia wtórna pojawia się po okresie bezbólowych kontaktów seksualnych, a powstaje w wyniku urazów psychicznych, schorzeń narządu rodnego czy chorób ogólnych.
- Częstym schorzeniem u młodych kobiet jest zapalenie sromu i pochwy wywołane zakażeniami bakteryjnymi, rzęsistkiem pochwowym, drożdżakami, chlamydiami, czy też wirusami. W zależności od rodzaju zakażenia występuje pieczenie, świąd, ból i obfite upławy i zaczerwienienie w obrębie sromu i pochwy. Próba podjęcia kontaktu seksualnego, ze względu na rozrywający ból, jest praktycznie niemożliwa - mówi doktor Fronczek. - Warunkiem skutecznego leczenia jest poddanie się kuracji obojga partnerów.
Na bolesność podczas stosunków skarżą się też kobiety w okresie menopauzy. Często cierpią one z powodu zespołu zapalenia pochwy i jej przedsionka. Także spadek poziomu hormonów ma wpływ na dolegliwości bólowe - powoduje on zanik śluzówki pochwy, większą podatność na zakażenia, zmniejszone zwilżanie przedsionka i pochwy. - Najczęściej stosowanie środków nawilżających przedsionek pochwy, hormonalnej terapii zastępczej i psychoterapia rozwiązują ten problem - zapewnia Zbigniew Fronczek.
U młodszych kobiet bolesność podczas stosunku może mieć podłoże anatomiczne w wyniku zmian położenia macicy w postaci utrwalonego tyłozgięcia. Innymi przyczynami dyspareuni mogą być: stany zapalne przydatków, guzy przydatków i endometrioza miednicy małej, a także zwężenia światła pochwy po operacjach, zrosty pooperacyjne, czy blizny krocza po porodzie.
U mężczyzn, choć zdecydowanie rzadziej niż u kobiet, też spotykamy się z objawami dyspareunii. Przyczyny wywołujące to schorzenie to najczęściej czynniki psychogenne - zachowania histeryczne czy hipochondryczne, stany lękowe, niewłaściwe relacje partnerskie. W takich przypadkach konieczne jest leczenie w formie psychoterapii.
- Zdarza się, że w leczeniu tej dolegliwości nie wystarczą środki farmakologiczne, trzeba udać się po poradę do psychologa - mówi doktor Fronczek. - W wielu przypadkach za bolesność stosunków odpowiadają bowiem niewłaściwe relacje partnerskie, zachowane w pamięci bolesne doznania seksualne i zachowania histeryczne.