https://pomorska.pl
reklama
MKTG SR - pasek na kartach artykułów

Gdy opadł kurz po wojnach Napoleona

Tekst i fot. Bogumił Drogorób
Dziś tylko podział diecezjalny przypomina  czas sprzed 190 lat. W granicach diecezji  toruńskiej jest historyczna ziemia lubawska,  nadal wchodząca w skład ziemi chełmińskiej i  Pomorza. Nie zmienią tego żadne podziały  administracyjne.
Dziś tylko podział diecezjalny przypomina czas sprzed 190 lat. W granicach diecezji toruńskiej jest historyczna ziemia lubawska, nadal wchodząca w skład ziemi chełmińskiej i Pomorza. Nie zmienią tego żadne podziały administracyjne.
W tej części ziemi chełmińskiej, na rubieżach Rzeczypospolitej, regionem znaczącym i najbardziej rozpoznawalnym

była ziemia michłowska. Ziemia michałowska, także powiat michałowski, określały miejsce na ziemi mieszkańców tego regiony - tak pod względem historycznym jak i administracyjnym. Do miast większych w tych okolicach należały Brodnica, Nowe Miasto, Lubawa.

Przeszły wspólnie przez czas wojen szwedzkich, kiedy to w gruzach bądź płomieniach stawały ulice, domy, świątynie. Przeszły wspólnie czas nadziei, związany m.in. z wojnami Napoleona. Jednak to wojny napoleońskie, budzące w pierwszym odruchu nadzieje na powrót Rzeczypospolitej, wskutek przeciągających wojsk spowodowały, iż Lubawa i Nowe Miasto stały się małymi, niezamożnymi miasteczkami prowincjonalnymi.

1 kwietnia 1818 roku nastąpił nowy podział administracyjny Prus Zachodnich (West Presussen). Tego dnia utworzono - w wyniku podziału powiatu michałowskiego - nowy powiat lubawski. Wszedł on w skład rejencji kwidzyńskiej, a siedzibą starosty (landrata) zostało Nowe Miasto Lubawskie. Takie rozwiązanie wynikało m.in. z coraz mniejszego znaczenia gospodarczego Lubawy w tym okresie. - Dopiero w II połowie XIX w. Lubawa stała się o środkiem gospodarczym i kulturalnym o dużym znaczeniu - pisze dr Andrzej Korecki, nowomiejski historyk i regionalista.

Po powrocie dookresie zaborów, znów powiat lubawski zaistniał na mapie wolnej Polski, z siedzibą w Nowym Mieście Lubawskim.

- Przed II wojną światową był obszarem typowo granicznym, jednym z najbardziej rdzennych polskich powiatów na Pomorzu,__zamieszkały przez 99,6 proc. Polaków - przypomina nowomiejski historyk.

Dziś, spoglądając na administracyjną rzeczywistość, mamy do czynienia z powiatem nowomiejskim w obrębie woj. warmińsko-mazurskiego, z czterema gminami, ale bez Lubawy. Ten podział dziwi nie tylko historyków, ale takie są fakty...

W tym roku zatem powiat nowomiejski, zwany kiedyś lubawskim, obchodzi swoje 190-lecie.

Uroczystości pierwotnie zaplanowano na 1 kwietnia 2008, ale podczas spotkania z włodarzami miast i gmin dawnego powiatu lubawskiego i obecnymi - z powiatu nowomiejskiego - uznano, że rok trwa 12 miesięcy i warto nieco opóźnić termin uroczystości głównych, choćby z powodu pogody. Odbędą się 16-18 maja.

Wróć na pomorska.pl Gazeta Pomorska