Gotyckie mury odkryte na toruńskim bulwarze? Zasypie się, albo je zaleje...

SPRAWDŹ: Które gry planszowe z Książnicy Kopernikańskiej cieszą się największym zainteresowaniem?

Wygląda na to, że władze Torunia mają problemy z wyjaśnieniem i uporządkowaniem sprawy budowy parkingów w miejscu masowych grobów na Glinkach. Przypomnijmy, że w 2016 i 2017 roku, podczas budowy osiedla TTBS w miejscu dawnego obozu jenieckiego, zostały odkryte trzy masowe groby, w których znajdowały się szczątki około trzech tysięcy osób. Szczątki zostały ekshumowane, a ponieważ należały głównie do niemieckich jeńców z 1945 roku, przeniesiono je na niemiecki cmentarz wojenny pod Ełkiem.

Budowa osiedla w tym miejscu wzbudziła duże kontrowersje, władze miasta zdecydowały jednak, że inwestycja będzie kontynuowana. Prezydent zapowiedział jednak, że miejsca po grobach nie zostaną w żaden sposób zabudowane i będą to tereny zielone. Niestety, zieleń tam nigdy się nie pojawiła, za to niedawno rozpoczęła się budowa parkingu. Jak już wcześniej informowaliśmy, zaskoczony tym prezydent Zaleski polecił prace wstrzymać i sprawę wyjaśnić. Wspomniał o tym również podczas październikowego posiedzenia Rady Miasta.

- W 2017 roku zadeklarowałem i starałem się tą deklarację przenieść do współpracowników, że ten teren nie będzie zabudowany. Tymczasem nasza spółka miejska TBS, rozpoczęła tam prace z urządzaniem miejsc parkingowych. Kiedy, dzięki czujności pana Marcina Orłowskiego, społecznika zajmującego się historią miasta, dowiedzieliśmy się o tej sytuacji, natychmiast zablokowałem prowadzenie tam prac i teraz trwa przeprojektowanie i przesunięcie lokalizacji parkingu poza miejsce ujawnienia tych szczątków ludzkich. Tak, aby było ono miejscem zielonym, niezagospodarowanym - zadeklarował ponownie Michał Zaleski.

Trudno jednak tej sprawy nie nazwać kuriozalną. Dzień przed sesją radio PiK wyemitowało poświęcony Glinkom reportaż Michała Zaręby. Pytana przez reportera prezes Toruńskiego Towarzystwa Budownictwa Społecznego Beata Żółtowska stwierdziła, że zgodnie z ustaleniami, w miejscu mogił nie została zaprojektowana żadna zabudowa mieszkaniowa, powstaje jednak droga pożarowa z miejscami postojowymi.

- Nic nie przeoczono - zapewniła Michała Zarębę i jego słuchaczy prezes Żółtowska. - Nie było dokładnej inwentaryzacji geodezyjnej tych miejsc. W większości, tam gdzie występowały te rowy, są tereny zielone. Także nie ma tu żadnego przeoczenia, ale drogę pożarową trzeba było gdzieś pobudować. Jeżeli zmienimy trasę tej drogi, to pewnie zniknie boisko, na którym tak mieszkańcom Glinek zależy.

Po ponad sześciu latach od zakończenia ekshumacji TTBS wystąpiło do prowadzącej te ekshumacje fundacji "Pamięć" o udostępnienie inwentaryzacji grobów.

Kryzys związany z budową osiedla pośród masowych grobów był w najnowszych dziejach Torunia pierwszą sytuacją angażującą toruńskie autorytety. Później pojawiły się kolejne spięcia, protesty i kolejne kierowane do władz miasta apele. Najnowszy wpłynął do przewodniczącego Rady Miasta na początku października dotyczy m.in. zachowania, wyeksponowania i dalszych badań reliktów kościoła, klasztoru oraz szpitala św. Ducha odkrytych na toruńskim bulwarze. Sygnatariusze apelują również o powołanie okrągłego stołu, przy którym siądą urzędnicy, archeolodzy, konserwatorzy, historycy oraz przedstawiciele zaangażowanych w bulwarowe wykopaliska społeczników, aby wybrać najlepsze rozwiązanie. Postulują oni m.in. nieznaczne przesunięcie jezdni tak, aby ominęła ona już odkryte fundamenty.

Kierowane do Urzędu Miasta prośby o zorganizowanie okrągłego stołu, pozostały bez odpowiedzi. Spotkanie takie przygotowuje zatem Towarzystwo Opieki nad Zabytkami. Rozpocznie się ono o godz. 17 w poniedziałek 23 października w Sali Kolumnowej TNT przy ul. Wysokiej 16.

Według naszych informacji, przesunięcie ulicy jest możliwe, a inwestor, czyli Urząd Miasta, posiada dokument to potwierdzający. Takie rozwiązanie najwyraźniej jednak nie jest brane pod uwagę. Podczas czwartkowej sesji dyrektor Wydziału Inwestycji i Remontów Sławomir Wiśniewski przekonywał radnych, że o ekspozycji odkrytych murów nie może być mowy, ponieważ znajdują się one na terenie zalewowym. Miasto przeprojektowało przebieg podziemnych instalacji tak, aby przy ich układaniu nie niszczyć murów. Przebieg tych murów miałby zostać zaznaczony w terenie, poza tym miałyby się tam również znaleźć wizualizacje itp. Co więcej, jeden z kontrowersyjnych pawilonów miałby stać się czymś w rodzaju muzeum. Takie a nie inne rozwiązania dyr. Wiśniewski tłumaczył m.in. zaleceniami specjalistów. O to, kim są ci specjaliści, zapytał radny Bartosz Szymanski, jednak odpowiedzi się nie doczekał.

Specjaliści, z którymi my rozmawialiśmy nie mają wątpliwości, że odkryte w tym roku relikty należy jak najszybciej zabezpieczyć, najlepiej przysypując je piaskiem. Z decyzją o ich ekspozycji należałoby poczekać do zakończenia badań całego kompleksu. Szczegóły dotyczące swoich propozycji z pewnością przedstawią podczas poniedziałkowego spotkania. Będzie ono otwarte dla publiczności, a także transmitowane w mediach społecznościowych.