Interpelacja poseł Gembickiej w tej sprawie nie jest pierwsza. W 2017 roku bardzo podobną złożył jej klubowy kolega – Rafał Weber. Pani poseł pyta ministra czy znane są mu „oczekiwania i potrzeby mieszkańców sołectw czy wsi o nadaniu miejscowościom, w których mieszkają, własnych herbów?”. Chciałaby również dowiedzieć się ile jest w Polsce jest wsi herbowych oraz czy rozważana jest nowelizacja wyżej wymienionej ustawy o odznakach i mundurach, tak by stworzyć możliwość uzyskania przez sołectwa czy wsie własnych herbów?
Wsiom herb się nie należy?
Odpowiedzi udzielił sekretarz stanu w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych i Administracji Tomasz Szymański. Poinformował on, że zgodnie z ustawą o odznakach i mundurach, prawo do ustanawiania herbów przysługuje wyłącznie jednostkom samorządu terytorialnego: województwom, powiatom i gminom. Oznacza to, że sołectwa i wsie pozostają poza tym systemem. Nie ma więc podstaw prawnych do ustanowienia symboli dla jednostki pomocniczej gminy, jaką jest sołectwo, dzielnica czy też dla pojedynczych miejscowości położonych na terenie gminy.
Nowelizacji nie będzie
Według Tomasza Szymańskiego do ministerstwa wpływają sporadycznie zapytania dotyczące możliwości ustanowienia herbu dla sołectwa, dzielnicy czy miejscowości. Ministerstwo nie przygotowuje jednak nowelizacją ustawy o odznakach i mundurach i nie prowadzi rejestru wsi herbowych, „ponieważ nie istnieje tego rodzaju kategoria prawna”.
Jaskółka z Topolinka - jak mieszkańcy wymyślili herb
Interpelacja z 2017 roku dotyczyła wsi Bieliniec z województwa podkarpackiego, miejscowości z tradycją sięgającą XI wieku. Towarzystwo Przyjaciół Wsi Bieliniec w lipcu 2015 roku zwróciło się do Ministerstwa Administracji i Cyfryzacji o wydanie decyzji przyznającej prawo do używania przez miejscowość Bieliniec własnego herbu, zgodnie z zasadami heraldyki, weksykologii i miejscową tradycją historyczną. Miejscowe organizacje zwracały uwagę, że wprowadzenie symboli heraldycznych mogłoby nie tylko wzmacniać lokalną tożsamość, ale również przyciągać turystów i promować regiony. Wówczas również odpowiedź była negatywna.
W naszym regionie podobny pomysł pojawił się już w 2021 roku w Topolinku. Miejscowi aktywiści stworzyli nawet projekt herbu. Kolorem dominującym na tarczy był błękit, kojarzony z Wisłą, nad którą leży wieś. Na motyw główny wybrano jaskółkę z ornamentu ławek kościoła w Topolnie.
Zabawa z herbami - jak najbardziej
- Herb sołectwa wydaje mi się pewną przesadą, ale w przypadku wsi, które utraciły status, byłbym za pozostawieniem go – mówi prof. Dariusz Dąbrowski, historyk i genealog z Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy. – Nie zabraniałbym też innym społecznościom wiejskim, aby tworzyły własne herby, które mogą przecież funkcjonować nie oficjalnie, ale jako logo wsi. Warto jednak, aby w tę zasadę wkomponować naukę zasad heraldyki
