Inspektor sanitarny ostrzega: - Zbierajmy grzyby z rozwagą, tylko te które dobrze znamy

- Zbieranie grzybów w Polsce było i jest bardzo popularne. Grzyby są chętnie spożywane ze względu na niepowtarzalny smak i zapach, pomimo iż nie mają żadnych walorów odżywczych. Z jednej strony są cenionym artykułem spożywczym, ale z drugiej - niestety - mogą stać się przyczyną śmiertelnych zatruć pokarmowych - informuje Mirosław Grafiński, Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Brodnicy.

W Polsce rośnie wiele gatunków grzybów o różnej toksyczności. Spotykamy gatunki: śmiertelnie trujące, trujące, warunkowo jadalne i jadalne.

Większość najbardziej niebezpiecznych grzybów to grzyby blaszkowe, które posiadają na spodniej stronie kapelusza blaszki (cienkie listewki) o białym zabarwieniu, nie zmieniające się w okresie wegetacji. Należą do nich, wszystkie muchomory, a wśród nich muchomor sromotnikowy - grzyb średniej wielkości o zielono zabarwionej skórce kapelusza, białych blaszkach i trzonie długim, wysmukłym, u dołu bulwiasto zgrubiałym, tkwiącym w odstającej pochwie. W górnej części ma przyrośnięty zwisający pierścień. Jeden średniej wielkości owocnik może spowodować śmierć dorosłego człowieka.

Podobne do niego muchomory- wiosenny i jadowity są całe białe i bywają mylone z młodymi pieczarkami. Tak samo jak muchomor sromotnikowy są śmiertelnie trujące. Trucizny w nich zawarte nie rozpuszczają się w wodzie, dlatego gotowanie tych grzybów nie powoduje zmniejszenia ich właściwości trujących.

Śmiertelnie trujące muchomory mają blaszki białe, niezmienne i tym różnią się od podobnych do siebie gatunków jadalnych.

Drugą cechą różniącą je od grzybów jadalnych jest trzon, który w górnej części ma przyrośnięty pierścień (w przeciwieństwie do grzybów jadalnych, które mają pierścień ruchomy) oraz zgrubiałą podstawę ukrytą w odstającej pochwie. Często zbieracze odcinają trzon powyżej pierścienia, pozostawiając charakterystyczne części tego gatunku w ściółce leśnej. W ten sposób nie można odróżnić np. muchomora sromotnikowego - od zielono zabarwionych gołąbków, gąski zielonki, czubajki kani, a muchomora wiosennego i jadowitego - od młodych dziko rosnących pieczarek.

Najsmaczniejsze grzyby jadalne mają na spodniej stronie kapelusza rurki, tzn. warstwę ułożonych obok siebie rureczek, przypominającą gąbkę.

Zatrucia grzybami, to najczęstsza przyczyna śmierci wśród zatruć pokarmowych. Najgroźniejsze są zatrucia muchomorem sromotnikowym.

-pierwsze objawy zatrucia:
silny ból głowy, brzucha, biegunka, wymioty, silne uczucie lęku;
-pierwsza pomoc polega na:
wywołaniu wymiotów i płukaniu żołądka. Nie należy choremu podawać ani alkoholu, ani mleka, ponieważ powodują one szybsze przenikanie substancji toksycznych do krwi;
-przy pierwszych objawach zatrucia grzybami konieczna jest:
pomoc lekarza, żadna inna nie pomoże, gdy stan zdrowia ciągle się pogarsza;
-resztki zjedzonych grzybów należy bezwzględnie zachować, aby można było oznaczyć gatunek, co jest bardzo ważne w leczeniu.

Przypadki zatruć grzybami można uniknąć, jeśli:

- z rozwagą będą zbierane tylko gatunki dobrze nam znane,
-przy zbieraniu grzybów obejrzymy dokładnie cały owocnik i ustalimy przynależność gatunkową grzyba, a w przypadku wątpliwych danych okaz należy wyrzucić;
-nie należy zbierać owocników małych, u których nie wykształciły się jeszcze cechy danego gatunku;
-nie należy zbierać grzyby w czasie deszczu, gdyż nasiąknięte wodą łatwo psują się, najlepiej rano, gdyż w dzień nagrzewają się i stają się podatne na zaparzenie;
-ze ściółki należy wyjmować całe owocniki, zwracając uwagę również na trzon, który zawiera ważne charakterystyczne cechy umożliwiające odróżnienie gatunków trujących od jadalnych;
-należy pamiętać, iż większość grzybów trujących to grzyby blaszkowe, a muchomory mają blaszki białe;
-nie należy zbierać olszówek i innych grzybów szkodliwych dla zdrowia, powodujących zaburzenia żołądkowo - jelitowe,
-nie należy przechowywać potraw z grzybów nawet w lodówce, pamiętając, że psują się one łatwo i szybko i powstają w nich substancje trujące;
-grzyby należy przewozić w przewiewnych, twardych pojemnikach, najlepiej w koszyku. W torebkach plastikowych grzyby szybko się zaparzają i rozkładają, w wyniku czego powstają produkty rozpadu białka