Jak obliczyć dochód z hektara przeliczeniowego na osobę? Jak wylicza GUS? [dane 2019]

Kiedy we wrześniu 2018 roku Główny Urząd Statystyczny opublikował kolejne dane w sprawie wysokości przeciętnego dochodu z pracy w indywidualnych gospodarstwach rolnych z 1 ha przeliczeniowego w 2017 roku, wiele osób było zaskoczonych kwotą 3399 zł. W porównaniu z danymi z roku wcześniej, czyli 2577 w 2016 roku - skok był duży. Pojawiły się liczne pytania o to, jak GUS oblicza dochód z hektara.

Jak obliczyć dochód na osobę z hektara przeliczeniowego?

• Liczba ha przeliczeniowych wykazanych w zaświadczeniu z urzędu gminy razy stawka ogłoszona przez prezesa GUS.
• Następnie wynik wcześniejszego mnożenia trzeba podzielić przez 12 miesięcy.
• Wynik dzielenia w punkcie drugim dzielimy jeszcze przez liczbę osób w rodzinie.
• W ten sposób otrzymujemy miesięczny dochód na osobę w rodzinie.

Przykład: 4-osobowa rodzina ma 10 ha, przeciętny dochód z ha podany przez GUS wynosi 3399 zł.
10 ha x 3399 zł = 33990
33990/12 = 2832,5
2832,5/4 = 708,12
Miesięczny dochód na osobę w rodzinie z ha przeliczeniowego wynosi zatem 708,12 zł.

Nowe dane o przeciętnym dochodzie z hektara poznamy we wrześniu 2019 roku i będzie to dochód z 2018 roku.

Jak GUS oblicza przeciętny dochód z pracy w gospodarstwach indywidualnych w rolnictwie z 1 ha hektara przeliczeniowego?

W grudniu rzeczniczka GUS przypominała, że metodologia od lat jest niezmienna. "Wysokość tego dochodu jest wielkością uśrednioną w skali całego kraju i stanowi wypadkową wartość dochodów z indywidualnych gospodarstw rolnych, które mogą osiągać skrajnie różne dochody. Zależy on od wielu elementów takich jak: produkcja globalna, zużycie pośrednie, wartość dodana brutto oraz dotacje, zarówno unijne, jak i krajowe".

Co składa się na wartość rolniczej produkcji globalnej? Jest to suma:

• produkcji roślinnej i zwierzęcej (uzależnionej od warunków agro-meteorologicznych niemożliwych do przewidzenia),
• samozaopatrzenia (tj. spożycia naturalnego produktów rolnych pochodzących z własnej produkcji);
• przyrostów zapasów (produktów roślinnych i zwierzęcych);
• przyrostów stada (przyrost wartości pogłowia zwierząt gospodarskich – inwentarza żywego stada podstawowego i obrotowego, do którego zaliczono: bydło, trzodę chlewną, owce, konie i drób);
• zużycia produkcyjnego (produktów pochodzących z własnej produkcji, które zostały zużyte na cele produkcyjne, np. pasze, materiał siewny, obornik).

To nie koniec, poza produkcją globalną uwzględnia się wypłaty z funduszy unijnych i krajowych, m.in. z tytułu Uzupełniającej Płatności Obszarowej tj. dopłat do m.in. ziemniaków, buraków, chmielu, lnu, pomidorów, itd.

Dalej GUS tłumaczy: "Tak otrzymaną wielkość pomniejsza się o tzw. zużycie pośrednie, tj. wartość zużytych na cele produkcyjne produktów rolnych pochodzących z własnej produkcji i z zakupu materiałów (łącznie z paliwami), energii, usług obcych (usług rolniczych, weterynaryjnych, inseminacyjnych transportowych, napraw bieżących, usług telekomunikacyjnych, prowizji płaconych za usługi bankowe), kosztów podróży służbowych i innych kosztów np. ubezpieczenia, dzierżawy i wynajmu".

Po odjęciu powyższych elementów otrzymujemy tzw. wartość dodaną brutto produkcji rolniczej z gospodarstw indywidualnych. Następnie powiększa się ją o inne przychody związane z produkcją (np. wartość odsetek uzyskanych od depozytów, wypłaconych odszkodowań itd.) oraz o wypłaty faktycznie dokonane z tytułu Jednolitej Płatności Obszarowej w ramach funduszy z UE dla rolnictwa.

W kolejnym kroku otrzymaną wartość pomniejsza się o sumę obciążeń podatkowych i innych zobowiązań finansowych, uzyskując w ten sposób dochód do dyspozycji brutto, który jest dochodem wyłącznie z pracy w gospodarstwach indywidualnych w rolnictwie i nie obejmuje dochodów uzyskiwanych przez rolników z innych źródeł np. z tytułu emerytur, rent i innych świadczeń socjalnych. Co istotne, w dochodzie nie uwzględnia się płatności z programu 500 plus.

W skrócie GUS przedstawia powyższe wyjaśnienia w postaci uproszcoznego schematu liczenia dochodu do dyspozycji brutto z pracy w gospodarstwach indywidualnych w rolnictwie:

Rolnicza produkcja globalna
+Uzupełniająca Płatność Obszarowa
- Zużycie pośrednie (w tym FISIM)
= Wartość dodana brutto

• Inne przychody związane z produkcją
  +Jednolita Płatność Obszarowa
  - Obciążenia podatkowe i inne zobowiązania finansowe
  = Dochód do dyspozycji brutto

Co wpłynęło na wyższy przeciętny dochód z hektara przeliczeniowego w 2017 roku?

Przeciętny dochód z ha przeliczeniowego podany we wrześniu 2018 roku był najwyższy w okresie ostatnich 10 lat. W 2007 roku wynosił 2220 zł, w 2009 r. spadł do 1908 zł, kolejne lata:

• 2011 r. - 2713 zł
• 2013 r. - 2869 zł
• 2015 r. - 1975 zł
• 2016 r. - 2577 zł
• 2017 r. - 3399 zł

"W 2017 r. rynkowe uwarunkowania produkcji rolniczej były korzystne dla producentów rolnych". GUS przywołuje dobre zbiory ziemiopłodów, wzrost produkcji wszystkich podstawowych produktów zwierzęcych i wzrost cen na podstawowych rynkach rolnych. Globalna produkcja rolnicza zwiększyła się w zestawieniu z rokiem 2016 o 11,9% (w gospodarstwach indywidualnych o 14,1%).

"W 2017 r. zarejestrowano zarówno wzrost produkcji w wymiarze ilościowym, jak też wzrost cen, co miało wpływ na wzrost dochodów z indywidualnego gospodarstwa rolnego".

Wolumen produkcji zbóż wzrósł o 13,7%, odpowiednio:

• ziemniaków - o 33%,
• warzyw - o 9,5%,
• żywca wieprzowego - o 23,9%,
• wołowego - o 8,2%,
• drobiowego o 12,2% i jaj,

przy jednoczesnym wzroście cen produktów rolnych sprzedawanych przez gospodarstwa indywidualne (o 12,0%) oraz stosunkowo niewielkim wzroście nakładów produkcyjnych i inwestycyjnych (odpowiednio o 1,8% i o 1,7%).

Dalej rzecznika Głównego Urzędu Statystycznego wmieniała: "Ceny skupu żywca wołowego w ubiegłym roku były wyższe niż w 2016 r. o 7,3%, odpowiednio: wieprzowego o 7,1%, mleka aż o 25,8% a podstawowe zboża zdrożały średnio o 5,0%. Ponadto w minionym roku duży wzrost cen skupu odnotowano w grupie produktów owoców (o 45,6%) i jaj kurzych (o 39,8%)".

______________________
Agro Pomorska odcinek 60