Czy posiadaczowi kilkunastu hektarów opłaca się rolnictwo ekologiczne? Szymon z województwa świętokrzyskiego uważa, że przy takim areale lepiej odpuścić. "Więcej chwastu niż zbiorów". Jego zdaniem trudno tu mówić o opłacalności. Inni nie podzielają tej opinii.
Rolnictwo ekologiczne wymaga nowej wiedzy. Opinie rolników
Na produkcji ekologicznej trzeba się znać, mówią gospodarze, którzy już taki system realizują. Rolnik z Warmińsko-Mazurskiego radzi: „Jeśli siejesz wszystko zbożem rok w rok, to się nie opłaca, ale jeśli masz w większości użytki zielone, to jak najbardziej się opłaca. Podobnego zdania jest Wiesław z Mazowsza: "Dobry plan na taką działalność i się opłaca zdecydowanie lepiej niż konwencjonalne".
Anna z województwa zachodniopomorskiego prowadzi gospodarstwo ekologiczne na 15 hektarach od 13 lat. Wskazuje: "potrzebnych jest dużo zmian w myśleniu, strona formalna nie jest trudna, a ze zbytem nie ma problemów". Z cen jest zadowolona, podaje przykład: owies ok. 1000-1200 zł za tonę. Zachęca do czerpania z doświadczeń innych rolników, którzy tworzą grupy dyskusyjne i doradzają sobie.
Marcin z województwa warmińsko-mazurskiego od 10 lat prowadzi swoje gospodarstwo w systemie ekologicznym. Ma 40 hektarów i bydło opasowe. "Wszystko podzielone na kwatery, którą raz na 4 lata odsiewam zbożem z wsiewką trawy.wiec co roku mam zboże w innym miejscu tym sposobem zboże jest czyste i nie muszę pryskać. W tych 40 hektarach jest 3 hektary konwencjonalne bez ekologii gdzie sieje kukurydzę i to wszystko", opowiada.
Jak zostać rolnikiem ekologicznym?
- Poznaj zasady rolnictwa ekologicznego. Tu potrzebna jest nowa wiedza
- Przeanalizuj możliwości swojego gospodarstwa i zdecyduj.
- Idź na szkolenie z zakresu rolnictwa ekologicznego
- Zgłoś się do jednostki certyfikującej, która będzie prowadziła kontrole.
- Jednostka Certyfikująca wydaje producentowi zaświadczenie o objęciu gospodarstwa planem kontroli i wysyła wszystkie potrzebne formularze.
Rolnictwo
Wybór jednostki certyfikującej jest dowolny. Zgłoszenie Działalności w Rolnictwie Ekologicznym dokonuje się na druku (do pobrania ze strony www.ijhars.gov.pl), możne też zwrócić się doradcy rolnośrodowiskowego z ODR-u. Wypełniony zgodnie z instrukcją formularz zgłoszenia należy wysłać listem poleconym do wybranej jednostki certyfikującej, pozostawiając sobie kopię, wyjaśnia na swojej stronie ośrodek z Końskowoli.
Lista jednostek jest dostępna m.in. na stronie ministerstwa rolnictwa https://www.gov.pl/web/rolnictwo/jednostki-certyfikujace
Wysłanie zgłoszenia oznacza, że rolnik rozpoczął przestawianie produkcji na ekologiczne metody gospodarowania i udostępni swoje gospodarstwo do kontroli. Kontrolę przeprowadzają inspektorzy z jednostki certyfikującej, do której zostało wysłane zgłoszenie. Kontrola odbywa się zarówno w okresie przestawiania gospodarstwa, jak i w gospodarstwach z certyfikatem i jest odpłatna.
Gospodarstwo rolne co najmniej raz w roku jest kontrolowane na zgodność produkcji z wymogami zawartymi w stosownych przepisach.
"W rolnictwie ekologicznym nie ma dróg na skróty, stąd, aby osiągnąć zadowalające plony, należy zrozumieć przyrodę, rolnictwo i procesy związane z uprawą każdej rośliny", wyjaśnia Lubelski Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Końskowoli.
Wszystkie działania w gospodarstwie muszą być tak ukierunkowane, aby produkując żywność wysokiej jakości nie zanieczyszczać środowiska. Produkcja roślinna jest prowadzona bez użycia nawozów sztucznych i chemicznych środków ochrony roślin, a produkcja zwierzęca - w oparciu o pasze wyprodukowane ekologicznie i z troską o dobrostan zwierząt. Płodozmian w gospodarstwie ekologicznym to główne źródło cennych składników pokarmowych dla uprawianych roślin.
Zdecydowanie warto zdobyć wiedzę z zakresu przepisów prawnych, wymogów i zasad produkcji metodami ekologicznymi. Można zgłosić się np. do Ośrodka Doradztwa Rolniczego lub do Zespołu Doradztwa Rolniczego.
Dopłaty do rolnictwa ekologicznego
W rolnictwie ekologicznym możesz liczyć na dopłaty, przykłady wysokości stawek w działaniu "Rolnictwo ekologiczne" z PROW 2014-2020:
- Uprawy rolnicze w okresie konwersji - 1 137 zł/ha
- Uprawy warzywne w okresie konwersji - 1 557 zł/ha
- Uprawy zielarskie w okresie konwersji - 1 325 zł/ha
- Uprawy warzywne po okresie konwersji - 1 310 zł/ha
- Trwałe użytki zielone w okresie konwersji (a także po niej) - 535 zł/ha
- Podstawowe uprawy sadownicze oraz jagodowe w okresie konwersji - 1 882 zł/ha
- Ekstensywne uprawy sadownicze w okresie konwersji - 790 zł/ha
- Podstawowe uprawy sadownicze i jagodowe po okresie konwersji - 1 501 zł/ha
- Ekstensywne uprawy sadownicze po okresie konwersji - 660 zł/ha
MRiRW: "Bardzo często podkreśla się dwoistą naturę systemu rolnictwa ekologicznego. Jest to przede wszystkim system wpływający pozytywnie na środowisko naturalne, co z kolei przyczynia się do osiągania szeroko rozumianych korzyści rolnośrodowiskowych. Z drugiej jednak strony rolnictwo ekologiczne jest odpowiedzią na zmieniającą się strukturę popytu na rynku i rosnącą świadomość konsumentów".
Rolnictwo ekologiczne w Polsce w liczbach
MRiRW: „W 2019 r. działalność w zakresie rolnictwa ekologicznego prowadziło 20 146 podmiotów, w tym 18 656 rolników ekologicznych gospodarujących na powierzchni 505,7 tys. ha”. Areał powiększył się, w 2018 roku obejmował 485 tys. ha.
„Największą powierzchnię ekologicznych użytków rolnych zajmowały uprawy zbóż. Na drugim miejscu znajdowały się trwałe użytki zielone. W 2019 r. w obszarze produkcji zwierzęcej znacząco zwiększyła się produkcja jaj i ryb oraz wzrosło pogłowie zwierząt, szczególnie drobiu. Ponadto znacząco wzrosła liczba podmiotów przygotowujących produkty ekologiczne. Ich liczba w 2019 roku wyniosła 967”.
Najszybszy rozwój rolnictwa ekologicznego w Polsce nastąpił po przystąpieniu Polski do UE. Liczby rosły od 2004 do 2013 roku. Potem nastąpił spadek. Sięgamy po dane Głównego Urzędy Statystycznego, zawarte w raporcie „Rolnictwo w 2019 r.”. Średnia powierzchnia ekologicznych użytków rolnych w 2018 roku to 25,23 ha. Liczba gospodarstw wyniosła 19207, rok wcześniej 20 257, najwięcej w 2013 roku - 26 598.
Źródła: MRiRW, GUS, Lubelski ODR
