Jedna jaskółka wiosny nie czyni? Dlaczego warto mieć te niezwykłe ptaki blisko domu lub gospodarstwa?

W Polsce gniazdują trzy gatunki jaskółek lęgowych. Jest to dymówka, którą spotkamy najczęściej na wsi, w budynkach ze zwierzętami gospodarskimi, czyli w stajniach, chlewach i oborach. Oknówka jest częściej widywana w miastach, to ta jaskółka, która buduje kuliste gniazda przy oknach. Brzegówka natomiast, jak sama nazwa wskazuje, lubi brzegi wód i skarp i to tam zakłada kolonie, które potrafią liczyć nawet kilka tysięcy jaskółczych par.

Zobacz: Ciekawostki o jaskółkach. To musisz wiedzieć!

– Okazjonalnie do naszego kraju zalatuje także prawdziwa ornitologiczna rzadkość – jaskółka rudawa. Jeśli już do Polski przyleci, zdarza się to od kwietnia do lipca – mówi prof. Piotr Tryjanowski.

Największym gatunkiem jest dymówka. – Można powiedzieć, że to archetyp jaskółki. Jest ciemna, z brązowym podgardlem i długimi sterówkami ogona. Najbardziej widoczną cechą oknówki jest biały kuper, a konkretnie taka biała plamka na wierzchu ciała. Brzegówka natomiast, w przeciwieństwie do wcześniej wymienionych czarnych gatunków, jest brązowa, mała i delikatna – wymienia prof. Tryjanowski.

Czy jaskółki odlatują na zimę z Polski? Tak. Wszystkie rodzime gatunki jaskółek to ptaki migrujące. Zimują w Afryce, a konkretnie na południe od Sahary. Czasami wędrują tam nawet w kilkutysięcznych stadach!

Wracają do nas na początku wiosny. Pierwsza pojawia się dymówka, którą można dostrzec już nawet pod koniec marca, dlatego warto już wtedy rozpocząć obserwację i poszukiwanie jaskółek na niebie.

– Jaskółki to bardzo pożyteczne ptaki. Zjadają zarówno komary, jak i muchy, tym samym przyczyniają się do tego, że mniej owadów nas drażni, ale co pewnie ważniejsze w ten sposób zmniejszają transmisje niektórych chorób na zwierzęta gospodarskie – podkreśla prof. Tryjanowski.

Jak zachęcić jaskółki, aby do nas przylatywały? Ekspert uważa, że w przypadku jaskółek, i to wszystkich gatunków, najlepiej sprawdza się stare powiedzenie – po pierwsze nie szkodzić. Nie niszczyć gniazd i siedlisk. – Niestety jaskółki są zagrożone przez pewne zmiany cywilizacyjne. Mniejszą liczbę zwierząt gospodarskich w małych gospodarstwach, powszechne betonowanie i asfaltowanie podwórek i poboczy. Normalnie w kałużach znajdowały wodę i błoto niezbędne do budowy i naprawy gniazd – wyjawia.

W przypadku brzegówki problemem staje się także niszczenie skarp nad rzekami i w żwirowniach. Możemy im jednak pomóc. Warto chociażby budować i zawieszać specjalne półki gniazdowe, które pozwalają na bezpieczne założenie gniazda. Dymówki i oknówki chętnie z nich skorzystają, a jednocześnie nasze okna i posesje nie będą brudne od jaskółczych odchodów.

Jest takie powiedzenie: „Kiedy się jaskółka zniża, deszcz się do nas zbliża”. Czy jaskółka faktycznie oznacza, że będzie padać? Odpowiedź nie jest jednoznaczna.

– To nie zasługa samych jaskółek, ale owadów latających nisko, kiedy spada ciśnienie atmosferyczne, np. przed deszczem. Ruchu owadów nie dostrzegamy, bo są zbyt małe, natomiast widzimy nisko latające jaskółki. Stąd takie powiązanie faktów. To piękne ptaki, zdecydowanie warto się im przyglądać nie tylko przed deszczem – podkreśla prof. Piotr Tryjanowski z Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu.