Kalwaria Wielewska. Jesienna zaduma na zboczu Białej Góry

Zapraszam do uroczej wsi Wiele nad Jeziorem Wielewskim w gminie Karsin i powiecie kościerskim. Gmina znajduje się w województwie pomorskim, ale do roku 1975 znajdowała się w granicach województwa bydgoskiego i powiatu chojnickiego. To południowe obrzeża Wdzydzkiego Parku Krajobrazowego.

Kościół św. Mikołaja

We wsi wznosi się kościół parafialny pw. św. Mikołaja wzniesiony nad jeziorem w latach 1904-1906 w stylu neobarokowym, konsekrowany w roku 1912. Projektantem świątyni był Roger Sławski z Poznania. Stanęła na miejscu drewnianego kościoła z roku 1728, który przeniesiono do pobliskiego Karsina. Najcenniejszym zabytkiem kościoła jest słynący łaskami barokowy obraz Matki Bożej Pocieszenia. To XVIII – wieczne dzieło przeniesione zostało do Wiela z Chojnic w roku 1852.

Na zboczu Białej Góry

Do parafii należy jedna z najpiękniejszych kalwarii w Polsce, sanktuarium. Zbudowana została w latach 1915-25 według projektu monachijskiego architekta Teodora Mayra. Składa się z 23 obiektów, które stanowią 14 kaplic, 6 rzeźb, Świętych Schodów, ambony i pustelni. Pierwszym obiektem była postawiona na przykościelnym cmentarzu (w tym miejscu już nieistniejącym) kaplica Ogrójca. Zdecydowana większość kalwarii zajmuje opadające ku północy zbocze Białej Góry.

Wieże kościoła w Wielu przeglądają się w zwierciadle Jeziora Wielewskiego

„Z powodu obecnej wojny okropnej, wszechświatowej, buduję na uczczenie poległych i w polu walczących braci naszych, na pociechę pozostałych rodziców i żon, a mianowicie ku większej chwale Bożej Kalwarię we Wielu” - pisał w 1916 roku ks. Józef Szydzik, proboszcz wielewski we wstępie do Przewodnika do użytku wiernych zwiedzających Kalwarię we Wielu. Sam przewodnik napisał ks. Antoni Kowalkowski z Rytla, przyjaciel ks. Szydzika z seminarium w Pelplinie.

Duchowny dziękował w przewodniku swoim kochanym parafianom, którzy mu w tym zbożnym dziele dopomagali, a mianowicie Michałowi Durajewskiemu i jego małżonce Annie z Warnków – to oni darowali całą górę pod Kalwarię (spoczywają na górze). Dziękował też ofiarodawcom „na zapoczątkowanie” budowy kalwarii oraz żołnierzom, którzy często z pola bitwy ofiary przysyłali.

Atrakcji tam... Wiele

Ks. Szydzik był w latach 1906-1939 członkiem Towarzystwa Naukowego w Toruniu. Został zamordowany przez Niemców we wrześniu 1939 roku w Fordonie (dziś dzielnicy Bydgoszczy).

Na plaży

Opodal kalwarii, nad słynącym z czystej wody Jeziorem Wielewskim, urządzono szeroką plażę, jedną z najpiękniejszych na Kaszubach. Łagodnie opadające dno zapewnia bezpieczną kąpiel.

Dalej na północ

Kalwarię Wielewską można zwiedzić w drodze na północ ku kolejnym atrakcjom Kaszub – Przytarni (wieża widokowa) oraz miejscowości nad wielkim jeziorem Wdzydze: Borska, Wdzydz Tucholskich i Kiszewskich (wieża widokowa). Można też jechać dalej – do Kościerzyny, na Wieżycę (najwyższą górę na Niżu Polskim), nad Jeziora Raduńskie...