Wieże kościoła w Wielu przeglądają się w zwierciadle Jeziora Wielewskiego

Nie powiem, że nad bezpieczeństw- em kąpiących się czy pływających po jeziorze czuwa opatrzność, ale szeroka plaża rozciąga się dokładnie między kościołem a Kalwarią Wielewską. Choć miejscowość znajduje się na szlaku religijnych pielgrzymek, to samo jezioro jest enklawą spokoju.

Zdecydowana większość turystów i wczasowiczów przejeżdża przez Wiele tylko po to, aby dotrzeć do ośrodków położonych nad pobliskim jeziorem Wdzydze - nieporównywalnie większym i zdecydowanie bardziej atrakcyjnym z żeglarskiego punktu widzenia czy ogólnie - wodniackiego. Tu, nad Jeziorem Wielewskim, owszem, także jest kilka wypożyczalni sprzętu pływającego, kilka ośrodków wypoczynkowych, ale to przysłowiowy pikuś w porównaniu z wielkimi Wdzydzami.

Wdzydze Kiszewskie

Wiele znajduje się w województwie pomorskim, powiecie kościerskim, gminie Karsin. Co tę ziemię łączy z naszym regionem? Można stwierdzić filozoficznie, że wiele! To północne rubieże Borów Tucholskich, zwanych tu Zaborami. Za władzy krzyżackiej sięgała tu władza komturii tucholskiej. W roku 1382 komtur Henryk von Bullendorf nadał wsi przywilej prawa chełmińskiego (na miejsce polskiego).

Po odzyskaniu przez RP niepodległości stolicą całego polskiego Pomorza ustanowiono Toruń. Po II wojnie światowej siedzibę władz województwa pomorskiego przeniesiono do Bydgoszczy, gdzie została do roku 1950. Od tego roku miasto to stało się stolicą województwa bydgoskiego, w składzie którego był m.in. powiat chojnicki. Związek gminy Karsin z tym powiatem i województwem trwał do roku 1975 (kiedy zlikwidowano powiaty) i kiedy gminę Karsin włączono do województwa gdańskiego.

Dziś z naszym regionem pozostał związek religijny - parafie w Wielu i Karsinie należą do diecezji pelplińskiej, która obejmuje północną część województwa kujawsko-pomorskiego i południowa pomorskiego.

Chwyć za wiosło i przyjedź nad "Kaszubskie Morze". Czeka Cię ekscytująca przygoda w kajaku!

Ozdobą kościoła pw. św. Mikołaja w Wielu (parafia istnieje od XV w.) jest słynący łaskami obraz Matki Bożej Pocieszenia. Obraz pochodzi z drugiej połowy XVII wieku. Pierwotnie znajdował się w klasztorze Augustianów w Chojnicach i już wtedy cieszył się opinią cudownego. Po kasacie zakonu przez władze pruskie obraz przeniesiono do chojnickiej fary. W roku 1826 delegacja wielewskich parafian udała się do kurii biskupiej w Pelplinie (wtedy było to biskupstwo chełmińskie) z prośbą o przeniesienie obrazu do ich kościoła.

Prośba została spełniona dopiero 25 lat później, gdy biskup chełmiński Anastazy Sedlak uprosił papieża Piusa IX o ustanowienie odpustu i Bractwa Matki Bożej Pocieszenia w Wielu. I tak się stało, a cudowny wizerunek stał się obiektem pielgrzymek Kaszubów proszących o łaski i siłę w walce z germanizacją.

Ówczesny kościół był drewniany, wzniesiony w roku 1728. Gdy go rozebrano na początku XX wieku, niektóre elementy przewieziono do Karsina i zbudowano tamtejszy drewniany kościół.

Na miejscu rozebranej świątyni w Wielu w latach 1904-1906 powstała nowa, murowana, nawiązująca jednak stylem do starej. W tym samym czasie ks. proboszcz Józef Szydzik wpadł na pomysł budowy kalwarii. Mijały jednak lata i pomysł nie był realizowany. Ważnym czynnikiem był wzrost pobożności Kaszubów podczas I wojny światowej i nadzieja na odrodzenie Polski .
Prace ruszyły w roku 1915 pod nadzorem monachijski ego architekta Theodora Mayra (który też zaprojektował kalwarię). Trwały do roku 1927.