Kierowco! Tak musisz się zachować podczas kontroli drogowej

Najpierw mierzy do samochodu czy motocykla z pobocza ręcznym radarem, potem robi krok na jezdnię i daje kierowcy lizakiem znak do zatrzymania.

Tak zwykle zaczyna się kontrola policyjna, choć jej powodem wcale nie musi być przekroczenie dozwolonej prędkości. Często chodzi o sprawdzenie trzeźwości, prawidłowości przewozu pasażerów, zwłaszcza dzieci, stanu technicznego pojazdu, obowiązkowego wyposażenia (gaśnica, trójkąt odblaskowy), dokumentów. I tu od razu przestroga: za brak każdej z tych rzeczy grozi mandat od 20 do 500 zł. Jak będzie duży, to już zależy od uznania policjanta.

>> Najświeższe informacje z regionu, zdjęcia, wideo tylko na www.pomorska.pl <<

Do kontroli może nas zatrzymać policjant umundurowany i w ubraniu cywilnym, przy 
czym temu drugiemu nie wolno tego robić w terenie niezabudowanym nocą. Nie ma za to znaczenia, czy zatrzymanie następuje z oznakowanego czy też nieoznakowanego radiowozu. Mundurowy daje sygnał tarczą do zatrzymywania zwaną popularnie lizakiem, ale może też ręką. Nieumundurowany musi to robić lizakiem lub latarką. W 
złych warunkach atmosferycznych lub po zapadnięciu zmroku mundurowy daje znaki lizakiem odblaskowym lub czerwonym światłem.

Rozporządzenie ministra spraw wewnętrznych i administracji z 18 lipca 2008 roku w sprawie kontroli ruchu drogowego wymienia też inne uprawnione służby: Inspekcję Transportu Drogowego, Straż Graniczną, Służbę Celną, Straż Miejską lub Gminną, Straż Leśną i parku narodowego (krajobrazowego) oraz osobę działającą w imieniu zarządcy drogi.

Jeśli warunki wskazane w przepisach są spełnione, kierowca musi się zatrzymać.
Jeśli tego z jakiejś przyczyn nie zrobi, grożą mu poważne konsekwencje. Przypomnijmy, że od 1 czerwca tego roku zmieniło się prawo i zignorowanie sygnałów podawanych przez policję lub inne uprawnione służby jest przestępstwem i zagrożone jest karą od 3 miesięcy do 5 lat więzienia. Sankcją dodatkową może być sądowy zakaz prowadzenia wszelkich pojazdów do 15 lat.
To absolutne novum, bo przed tą regulacją nawet najbardziej brawurowa ucieczka traktowana była jako wykroczenie, za które groziła grzywna lub areszt do 30 dni.

Tu oczywiście rodzi się pytanie: A co jeśli kierowca podejrzewa, że zatrzymują go tzw. przebierańcy, czyli bandyci przebrani za policjantów? Mecenas Janusz Mazur z Bydgoszczy (bronił przed sądem zawodowego żołnierza, który kilka lat temu, zatem przed zmianą prawa, nie zatrzymał do kontroli) radzi, by w takim przypadku od razu zatelefonować na numer alarmowy, zgłaszając takie zdarzenie i wyjaśniając powody swego zachowania. Najlepiej też od razu jechać do najbliższego komisariatu.

W normalnej sytuacji policjant wskazuje kierowcy miejsce do zatrzymania i musi to być miejsce bezpieczne, nie utrudniające ruchu. Bywa tak, że policjant daje z radiowozu polecenie (lub radiowóz wyświetla stosowny komunikat) jazdy za radiowozem do najbliższego bezpiecznego miejsca. Przepisy przewiduje jednak odstępstwo od tej zasady: gdy auto zatrzymywane jest w pościgu, gdy jest uzasadnione podejrzenie, że zachowanie kierującego lub stan techniczny pojazdu zagrażają bezpieczeństwu ruchu. Wtedy radiowóz może zajechać drogę ściganemu lub nawet zepchnąć go z drogi.

I jeszcze jedna uwaga: Jeśli zatrzymanie nastąpiło na drodze (zwłaszcza w miejscu gdzie jest zakaz zatrzymywania), radiowóz lub policyjny motocykl powinien być (choć nie jest to wymóg bezwzględny) ustawiony za zatrzymanym pojazdem i powinien mieć włączone niebieskie światło błyskowe.

Przepisy precyzują też zachowanie zatrzymanego do kontroli kierowcy. Ten powinien trzymać obie ręce na kierownicy i tak czekać na podejście funkcjonariusza.

Kontrolujący podaje zatrzymanemu swoje imię i nazwisko, stopień oraz powód kontroli. Rozporządzenie nie zmusza mundurowego do podania jaką jednostkę służbową reprezentuje, ale w praktyce ten ją wymienia. Umundurowany okazuje legitymację służbową na żądanie kierowcy, zaś policjant po cywilnemu okazuje ją bez wezwania. Legitymacja musi być okazana w taki sposób, aby kierowca mógł ją przeczytać, a nawet spisać dane.