Kijewo Królewskie. Gotycki kościół na "Pięknym Polu" [zdjęcia]

Tak jest w dziesiątkach wsi na ziemi chełmińskiej, w których wznoszą się gotyckie kościoły. Z kamienia i cegły je zbudowano, solidnie, by o nowej wierze na terenach odebranych Prusom świadczyły. Dziś odwiedzimy Kijewo Królewskie.

Gdyby nie wznosił się tu już kościół, wieś można by zwać - jak pierwej Krzyżacy to uczynili - Pięknym Polem. W języku niemieckim brzmiało to Schönenfeldt. Widocznie piękne to było pole...

Pierwotnie wieś nazywała się jednak Kyiow, co ze współczesnym Kijowem raczej jest kojarzone. W źródłach z roku 1277 wymienia się plebana Henryka Sonenberga, co też za początek tutejszej parafii uchodzi. Wiadomo, że w tym czasie przynajmniej część wsi i otaczających ją włości należała do chełmińskich cysterek.

Stoi od średniowiecza
Pod koniec XIII lub na początku XIV wieku wieś wzbogaciła się o murowany kościół, który w zasadniczym kształcie zachował się do dziś.

Nie wiadomo wszak czy wcześniej nie stała tu drewniana świątynia. Czy od samego początku kościół nosił wezwanie św. Wawrzyńca? Tego nie wiemy. Na pewno od roku 1647, co potwierdzają dokumenty.
W XV stuleciu kijewskie dobra należały do szpitala Św. Ducha w Chełmnie, zaś w roku 1452 przeszły na własność komtura starogrodzkiego (chełmińskiego).

W roku 1466 całą ziemię chełmińską przyłączono do Polski.

Kościół spłonął w roku 1616. W roku 1645 został oddany w zarząd chełmińskim dominikanom i ostatecznie odbudowany raz poświęcony - po ponownej pożodze potopu szwedzkiego w w roku 1674. Zachowała się tablica upamiętniająca to wydarzenie. Wtedy też w miejscu poprzedniego dobudowano nowe prezbiterium i podwyższono zakrystię. Drewniana wieża pochodzi z roku 1704 (świadczy o tym blaszana chorągiewka z taką właśnie datą).

Z dawniejszych czasów zachowało się kilka zabytków wyposażenia kościoła. Najcenniejsza jest naturalnych rozmiarów pieta z lat 1380-90. Na uwagę zasługuje też rzeźba Matki Boskiej z Dzieciątkiem z lat 1420-30 oraz XVI-wieczne zabytki: krucyfiks, rzeźba Matki Boskiej Bolesnej i św. Jana Ewangelisty z Grupy Ukrzyżowania.

Ołtarz główny stanowił pierwotnie zwieńczenie ołtarza w kościele dominikanów w Chełmnie (pamiętajmy, że to dominikanie odbudowali kościół w Kijewie).

Wieś szlachecka
Już w średniowieczu miejscowość podzieliła się na dwie - tą drugą było Kijewo Szlacheckie.
Na początku XX wieku właścicielami byli Leopold Rychter oraz Barbara Poniecka (pochodziła z rodziny dzierżawców młynów i spichlerzy w Bydgoszczy), potem Wojnowscy. Wtedy też wzniesiono okazały pałac z wieżą, otoczony parkiem. Pałac nadal jest własnością prywatną. Można go zwiedzić po uzyskaniu zgody.