Klimat dla zagranicznych inwestycji w Polsce - badali go eksperci

W czwartek (8 grudnia) o poprawie zaufania do inwestycji zagranicznych rozmawiali eksperci Ministerstwa Rozwoju, Polskiej Agencji Informacji i Inwestycji Zagranicznych, Amerykańskiej Izby Handlowej, CVC Capital Partners oraz WEI.

Wzrost inwestycji, zarówno krajowych jak i zagranicznych, jest krytycznym elementem programu Zrównoważonego Rozwoju Polski. Wszystkie modele ekonomiczne dowodzą, że bez zwiększenia nakładów inwestycyjnych, tempo zbliżania się PKB Polski do średniej europejskiej będzie trudne do utrzymania.

Tymczasem jak wynika z danych Głównego Urzędu Statystycznego po trzecim kwartale tego roku, inwestycje w Polsce wyhamowują. Według „Financial Times”, powołującego się na dane firmy Emerging Portfolio Fund Research (EPFR) z kwietnia tego roku, przepływy inwestycyjne polskich aktywów spadły w marcu aż o 34,32 mln dol. z poziomu 149,83 mln dol. (23 proc.).

- Przez blisko rok - rozpoczynając od wyborów prezydenckich - atmosfera wokół inwestorów zagranicznych bardzo się zagęszczała - uważa Robert Gwiazdowski, prezes Warsaw Enterprise Institute. - Retoryka repolonizacyjna pod adresem instytucji finansowych czy koncernów medialnych, oskarżenia o niepłacenie podatków przez wielkie sieci handlowe czy rabunkową prywatyzację wykorzystaną przez obce firmy - nawet jeżeli znajdowała pokrycie w faktach, to skoncentrowana w krótkim czasie i prezentowana masowemu odbiorcy, sprawiała wrażenie politycznej nagonki.

- Wydaje się, iż w słusznej sprawie poprawy pozycji firm polskich, niektórzy komentatorzy robią wroga z tych firm uznanych za nie-polskich, nie doceniając, jakim motorem i mostem są firmy zagraniczne dla polskich firm i polskiego rynku - mówi Tony Housh, prezes Amerykańskiej Izby Handlowej w Polsce. - Premier Morawiecki wypowiadał się na temat zdolności przedsiębiorców polskich w wykorzystaniu kontaktów, jako poddostawca jednego zakładu żeby rozwinąć się na lokalnym i globalnym rynku. To jest tylko jedno z kluczowych korzyści płynących z obecności firm globalnych w Polsce. Fala ostatnich ceremonii i otwarć pokazuje, że inwestorzy amerykańscy nie boją się inwestować w Polsce i ciągle widzą tu właściwy potencjał. Polska jest już znaczącym graczem w globalnym łańcuchu dostaw i usług. Uważam, że Polska może tylko jeszcze bardziej pokusić się o świadomą współpracę z firmami globalnymi w zakresie nowych technologii, innowacji, komercjalizacji, rynku usług, aby wywindować polskie firmy na kolejne szczyty.

Według WEI przychylności kapitału spoza Polski nie sprzyja brak działań rządu, osłabienie złotego, zastój na giełdzie oraz zapowiedzi dotyczące repolonizacji banków, nowych obciążeń podatkowych, zwiększonych wydatków socjalnych, które mogą doprowadzić do niewypłacalności budżetu. Starania wicepremiera Mateusza Morawieckiego, który w Europie stara się przekonać inwestorów do inwestowania w Polsce, są w ocenie ekspertów think-tanku cenne, jednak można uzyskać dużo więcej i szybciej, podejmując w kraju działania mogące poprawić wizerunek i rozwiać obawy inwestorów.

- Wysłuchaliśmy uwag inwestorów, którzy już zainwestowali w naszym kraju i uważnie obserwują co dzieje się obecnie w Polsce - mówi Tomasz Wróblewski, wiceprezes WEI. - Na tej podstawie przygotowaliśmy rekomendacje dla rządu. Pozwolą one zrealizować ambitne zapowiedzi przedwyborcze i pomyślnie sfinalizować działania związane z tzw. planem Morawieckiego, a co najważniejsze – utrzymać tempo wzrostu gospodarczego na zakładanym poziomie.

Efektem działań WEI jest właśnie raport „Klimat dla inwestycji w Polsce. (...)”, który został zaprezentowany podczas czwartkowej konferencji z udziałem ekspertów. Wśród rekomendacji zawartych w dokumencie jest traktowanie inwestycji zagranicznych jako priorytet polskiej polityki gospodarczej, zmiana narracji rządu pod adresem inwestorów i potwierdzenie, że zasada „pewności prawa” rozciąga się w równym stopniu na wcześniejsze umowy prywatyzacyjne i kontrakty z państwem, proste i przejrzyste prawo podatkowe oraz zamówień publicznych a także utworzenie „Rady Inwestorów Zagranicznych” - ciała pozwalającego na bieżące konsultacje i wypracowywanie rozwiązań gwarantujących podtrzymywanie dobrej inwestycyjnej reputacji Polski.

- Powołanie Rady jest dobrym pomysłem - twierdzi Krzysztof Krawczykz funduszu CVC Capital Partners, będącego jednym z partnerów raportu. - Brak możliwości dialogu z przedstawicielami organów publicznych to źródło wielu problemów inwestorów, często prowadzi do wielu nieporozumień, które źle wpływają na odbiór Polski jako miejsca atrakcyjnego dla inwestycji

Zgodnie z danymi PAIiIZ najważniejszy jest sektor nowoczesnych usług. W Polsce może powstać nawet 70 ośrodków Share Service Centres, ICT czy BPO (centra usługowe wykonujące zadania zlecone przez korporacje znajdujące się za granicą, np. księgowość, call centre, wsparcie informatyczne). Oznacza to możliwość stworzenia aż 20 tys. miejsc pracy w kraju.

Na drugim miejscu pod względem liczby projektów jest sektor motoryzacyjny. Firmy z tej branży planują inwestycje o łącznej wartości ponad 1,3 mld euro.

Kolejne projekty należą do sektorów spożywczego, badań i rozwoju, materiałów budowlanych, AGD, medycznego, lotniczego i elektronicznego. Jednak niezależnie od zewnętrznych uwarunkowań makroekonomicznych, inwestycje zależeć będą w dużym stopniu od atmosfery i warunków, jakie zostaną stworzone zagranicznym firmom w naszym kraju.