- Przepisy o możliwości upadłości konsumenckiej weszły w życie w marcu 2009 roku - przypomina Łukasz Rafalski, radca prawny w Kancelarii Prawnej Raven Krupa& Stańko.
Czytaj też: Upadłosć konsumencka - kto i w jakich okolicznościach może ją ogłosić?
Upadłość konsumencka: w przypadku choroby, wypadku, utraty pracy
Jednak, zgodnie z wolą ustawodawcy, możliwość skorzystania z upadłości konsumenckiej, ma być w naszym kraju wyjątkiem, a nie regułą.
Dłużnik może z niej skorzystać, ale musi zagwarantować, że wykorzysta tę okazję na nowy start w życiu i nie będzie się ponownie lekkomyślnie zadłużał.
Jakie warunki trzeba spełnić, żeby ogłosić upadłość konsumencką? Zgodnie z ustawą Prawo upadłościowe i naprawcze, sąd uwzględni wniosek dłużnika jedynie wtedy, gdy jego niewypłacalność powstała w wyjątkowych i niezależnych od niego okolicznościach.
Są to np.: choroba, wypadek lub niepełnosprawność oraz utrata etatu nie z jego winy. Chodzi m.in. o likwidację zakładu pracy, czy też utratę majątku z powodu kradzieży lub zdarzeń losowych, takich jak pożar czy powódź.
Nie ma możliwości ogłoszenia upadłości konsumenckiej, jeżeli pracodawca dłużnika rozwiązał z nim umowę o pracę z winy zatrudnionego lub za jego zgodą (na podstawie porozumienia stron). Także w sytuacji, gdy taka osoba zaciągała kolejne zobowiązania, wiedząc o swojej niewypłacalności, sąd oddali wniosek o ogłoszenie upadłości.
W odróżnieniu od upadłości przedsiębiorstwa, takiego wniosku nie może złożyć wierzyciel (bank lub inna instytucja, której jest on winien pieniądze). Może go zrobić tylko dłużnik. Kosztuje to 200 zł. Jedynym możliwym sposobem przeprowadzenia upadłości konsumenckiej jest likwidacja majątku upadłego.
Po upadłości start z dachem nad głową
Odbywa się to przez spieniężenie mienia osoby zadłużonej. Nie ma więc możliwości zawarcia układu z wierzycielami. Jeśli nadmiernie zadłużony Kowalski jest właścicielem mieszkania, trzeba je zlicytować, a uzyskana ze sprzedaży gotówka trafia na spłatę długów. Jednak taka osoba nie może zostać bez schronienia.
Z pieniędzy uzyskanych ze sprzedaży mieszkania lub domu, wydziela się sumę odpowiadającą wysokości rocznego czynszu za wynajem. To szansa na start ze skromnym dachem nad głową. Po sprzedaży majątku upadłego, sąd sporządza ostateczny plan podziału. Następnie wydaje postanowienie o ustaleniu planu spłaty zadłużenia dla poszczególnych wierzycieli. Określa też, w jakim czasie ten konsument będzie musiał spłacać długi.
Pod uwagę brane są oczywiście jego możliwości zarobkowe czy wysokość niespłaconych wierzytelności. Plan spłat nie jest poddawany głosowaniu przez wierzycieli. Nie wymaga zgody upadłego. Maksymalny okres spłaty to pięć lat.
Intercyza chroni przed syndykiem?
Jeśli upadłość ogłasza jeden z małżonków, między nimi powstaje rozdzielność majątkowa. Od tego momentu, czyli po ogłoszeniu upadłości, każdy z małżonków nabywa majątek indywidualnie, na wyłączność.
Czytaj też: Upadłość. Szansa na drugie życie
Jeżeli przed ogłoszeniem upadłości przez jedną stronę, małżonkowie mieli wspólnotę majątkową, cały ich majątek wchodzi do masy upadłości. W tej sytuacji niedopuszczalny jest jego podział. Majątkiem wspólnym są wszelkie przedmioty, kupione w czasie trwania małżeństwa przez oboje lub jednego z nich. Mogą to być także wynagrodzenie za pracę i dochody z innej działalności.
Można jednak uniknąć włączenia wspólnego majątku do masy upadłości. Aby to zrobić, należy zawrzeć umowę o ustanowieniu rozdzielności majątkowej, potocznie zwanej intercyzą. Wtedy każdy z małżonków zachowuje zarówno majątek nabyty przed zawarciem umowy jak i ten , który powstał w trakcie małżeństwa. Intercyza ochroni majątek jednego z małżonków tylko wtedy, jeśli została zawarta co najmniej na dwa lata przed dniem złożenia wniosku o upadłość.
Jeżeli upadły konsument sumiennie wywiąże się z planu spłat, wtedy zostaje nagrodzony umorzeniem pozostałej części swoich długów. Nie obejmie ono należności alimentacyjnych, rent z tytułu odszkodowania za wywołanie choroby, niezdolności do pracy, kalectwa lub śmierci. Nie będzie dotyczyć zobowiązań powstałych już po ogłoszeniu upadłości. Gdy dłużnik wywiąże się z planu, sąd wydaje postanowienie o umorzeniu niespłaconych zobowiązań i zakończeniu postępowania upadłościowego.
Od tego momentu konsument ma "czystą kartę", więc i może rozpocząć nowe życie wolne od długu.
Z upadłości konsumenckiej można skorzystać raz na 10 lat.
Czytaj też: Odrzucenie wniosku o kredyt. Oto sytuacje, w których bank na pewno odeśle klienta z kwitkiem
