Mój biznes. Koło historii - Jacek Deptuła

"Pragnę notyfikować rządom i narodom wojującym i neutralnym istnienie państwa polskiego niepodległego, obejmującego wszystkie ziemie zjednoczonej Polski. Sytuacja polityczna w Polsce i jarzmo okupacji nie pozwoliły dotychczas narodowi polskiemu wypowiedzieć się swobodnie o swym losie. Wznowienie niepodległości i suwerenności Polski staje się odtąd faktem dokonanym. Państwo polskie powstaje z woli całego narodu i opiera się na podstawach demokratycznych. Rząd Polski zastąpi panowanie przemocy, która przez sto czterdzieści lat ciążyła nad losami Polski - przez ustrój, zbudowany na porządku i sprawiedliwości"...

Pierwszy parlament II RP zainaugurował działalność trzy miesiące później. A jeszcze później - było już jak zwykle. Po Warszawie krążyły dowcipy na temat wybrańców narodu. "Jakimi ulicami chodzą posłowie do Sejmu? - pytano. - Głównie Mylną, Gnojną, Bagno, Boleść, Kłopot, później idą na Piwną, Czarną i Grabarską. A jakimi ulicami nie chodzą? Czystą, Prostą i Rycerską, a na Zgodzie to jeszcze żadnego nie widziano..."

W 1922 roku doszło do spoliczkowania posła w sali posiedzeń, a rok później jedna z gazet opisała w krótkich, żołnierskich słowach pracę wybrańców narodu: "Co głowa - to partia, co partia - to program, co program - nowe wnioski, nowe wnioski - nowa ustawa, nowa ustawa - nowy bałagan, nowy bałagan - nowe wydatki, nowe wydatki - nowe podatki, nowe podatki - nowe dodatki...".

W 1926 roku Marszałek Piłsudski - największy polski antysejmita - dokonał przewrotu. Kilka dni później marszałek Sejmu Maciej Rataj wyraził wdzięczność Marszałkowi, że wojsko nie ostrzelało Sejmu. Na to Józef Piłsudski odparł dumnie: - Wojsko Polskie nigdy nie ostrzeliwuje szpitali.

A po 1930 roku opinia publiczna doszła do wniosku, że w Polsce są możliwe tylko dwie metody zdobycia władzy. Spokojna - zamach stanu, i gwałtowna - wybory parlamentarne.