Nadzór nad szkołami niepublicznymi i zwiększenie roli kuratora? Sprawdzamy, na czym polegają zmiany zawarte w projekcie poselskim

Projekt ustawy o zmianie ustawy Karta Nauczyciela ustawy o instytutach badawczych, ustawy – Prawo oświatowe oraz niektórych innych ustaw reguluje m.in.:

• zasady powrotu wcześniejszych emerytur nauczycielskich;
• rozszerzenie świadczenia kompensacyjnego na kolejną grupę nauczycieli;
• zmiany w przepisach o instytutach badawczych;
• zmiany w zakresie studiów medycznych.

W obszernym projekcie znalazło się też miejsce dla regulacji dotyczących zwiększenia nadzoru nad szkołami i placówkami niepublicznymi. Chodzi o art. 6 ww. dokumentu. Zgodnie z nim organ sprawujący nadzór pedagogiczny może polecić osobie prowadzącej niepubliczną szkołę lub placówkę niezwłoczne umożliwienie wykonania czynności z zakresu nadzoru pedagogicznego w szkole lub placówce.

Wykonanie tych czynności powinno rozpocząć się nie później, niż 7 dni od dnia otrzymania polecenia. Szkoła lub placówka niepubliczna będą miały maksymalnie 30 dni na usunięcie uchybienia (jeśli te zostaną stwierdzone przez organ nadzoru).

Co się stanie, jeśli zignorowane zostanie polecenie przeprowadzenia kontroli lub usunięcie uchybień? Taka placówka może zostać wykreślona z ewidencji, a w przypadku niepublicznej szkoły artystycznej o uprawnieniach szkoły publicznej – uprawnienia te zostaną cofnięte.

W uzasadnieniu do projektu czytamy:

„Rozwiązanie to pozwoli organowi sprawującemu nadzór pedagogiczny skutecznie reagować na napotykane problemy uniemożliwiające wykonanie czynności nadzoru pedagogicznego w niepublicznej szkole lub placówce. Problemem takim jest np. brak kontaktu z dyrektorem szkoły lub placówki/osobą prowadzącą szkołę lub placówkę (często to ta sama osoba), brak odpowiedzi na pisma przesyłane do dyrektora/osoby prowadzącej, nieudostępnianie dokumentacji w trakcie wykonywania czynności nadzoru pedagogicznego w szkole”.

Jak argumentują twórcy dokumentu „w tego typu sytuacjach kurator oświaty będzie mógł polecić osobie prowadzącej niepubliczną szkołę lub placówkę niezwłoczne umożliwienie wykonania w szkole lub placówce czynności z zakresu nadzoru pedagogicznego”.

W trakcie pierwszego i drugiego czytania projektu zmian w ustawie w tym zakresie, przedstawiciele opozycji ocenili, że w proponowanym zwiększeniu nadzoru kuratora nie chodzi o zwiększenie nadzoru pedagogicznego, a o zwiększenie nadzoru politycznego nad szkołami.

Z kolei poseł PiS Tomasz Zieliński zaznaczył, że zmiany te dają kuratorom skuteczny nadzór nad szkołami niepublicznymi. Pierwsze i drugie czytanie projektu odbyły się odpowiednio: 14 i 15 czerwca.

Przypominamy, że projekt ustawy o zmianie ustawy – prawo oświatowe oraz niektórych innych ustaw z dnia 20.10.22, został w grudniu minionego roku zawetowany przez prezydenta Andrzeja Dudę. Zakładał on m.in.:

• ograniczenie działalności organizacji pozarządowych w szkołach;
• zmiany w zakresie edukacji domowej (realizowanie obowiązku szkolnego poza szkołą);
• zmiany w nadzorze pedagogicznym nad szkołami niepublicznymi.

Ta ostatnia kwestia została wówczas w ustawie ujęta w następujący sposób:

Jeżeli niepubliczna szkoła lub placówka lub organ prowadzący tę szkołę lub placówkę prowadzą działalność z naruszeniem przepisów niniejszej ustawy, ustawy o systemie oświaty, wydanych na ich podstawie rozporządzeń lub statutu lub nie wypełniają zobowiązań, o których mowa w art. 168 ust. 4 pkt 6, lub nie spełniają warunków funkcjonowania szkoły określonych zgodnie z art. 178 ust. 4, a w przypadku szkoły artystycznej – warunków funkcjonowania szkoły określonych zgodnie z art. 178 ust. 7, organ sprawujący nadzór pedagogiczny poleca usunięcie uchybień, wskazując, w zależności od oceny zakresu i stopnia stwierdzonych uchybień, termin ich usunięcia, nie dłuższy niż 30 dni od dnia przekazania polecenia.

Zaznaczono także:

Organ sprawujący nadzór pedagogiczny może polecić osobie prowadzącej niepubliczną szkołę lub placówkę niezwłoczne umożliwienie wykonania czynności z zakresu nadzoru pedagogicznego w szkole lub placówce. Wykonywanie w niepublicznej szkole lub placówce czynności z zakresu nadzoru pedagogicznego powinno rozpocząć się nie później niż w terminie 7 dni od dnia otrzymania polecenia.