Naukowcy z UMK badają pigmejki z Ogrodu Zoobotanicznego w Toruniu. Co jest wyjątkowego w tych małpkach?

Zobacz wideo: Pensja minimalna w 2023. Będzie dwukrotna podwyżka

Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu, a w szczególności Wydział Nauk Biologicznych i Weterynaryjnych, oraz toruńskie zoo wspierają się od lat. Studenci odbywają przy Bydgoskiej praktyki, zbierają materiały do swoich prac magisterskich. Tym razem Ogród Zoobotaniczny w Toruniu rozpoczął współpracę z Centrum Badań nad Ewolucją Języka (CLES) UMK. Naukowcy prowadzą przy Bydgoskiej badania z udziałem pigmejek.

- Bardzo sobie tę współpracę cenimy – przyznaje Beata Gęsińska, dyrektorka Ogrodu Zoobotanicznego w Toruniu. W badaniach biorą udział cztery samice pigmejki – mama i jej córki. Skąd pomysł, by zaangażować akurat te zwierzęta?

COMPONENT {"params":{"title":"Zobacz koniecznie","is_photo":"1","ids":[24107101,24104289,24009913,22287595]},"component":"selected"}

[cyt]- U ludzi zaobserwowano połączenie między kolorem twardówki, czyli białka oczu, a poziomem agresji, zaufania do drugiej osoby. Jeżeli dana osoba ma jaśniejszą twardówkę, trochę bardziej jej ufamy. Jeżeli u kogoś twardówka jest ciemniejsza, to wtedy nieco bardziej się jej boimy. To są subtelnie różnice, ale zauważalne na poziomie statystycznym – mówi Anna Szala z Centrum Badań nad Ewolucją Języka UMK. - Wraz z innymi badaczami zaczęliśmy się zastanawiać, czy coś podobnego będzie można zaobserwować też u innych naczelnych.

Naukowcy przyjrzeli się oczom różnych małpek. Okazało się, że, spośród wszystkich naczelnych, u pigmejek twardówka jest najjaśniejsza. Badacze postanowili więc sprawdzić, czy to, co zauważono u ludzi, sprawdzi się również w przypadku najmniejszych małpek na świecie.

Badania ruszyły w listopadzie i odbywają się o poranku, przed przybyciem do Ogrodu Zoobotaniczego pierwszych zwiedzających, by zwierząt nic nie rozpraszało.

- Najłatwiej jest je badać w porze karmienia. Naczelne nie są zbyt chętne, by podchodzić do ekranu, ale jeżeli zawiesimy im tu jedzonko, to podejdą – tłumaczy Anna Szala.

Ekran umieszczony jest u dołu szyby. W 30-sekundowych interwałach pojawia się na nim twarz tej samej małpki: albo z białą twardówką, albo z brązową, albo, kontrolnie, z zamkniętymi oczami.

- Na razie robimy nagrania, jeszcze niczego nie oceniamy. Dopiero potem koderzy będą analizować, ile razy małpki spojrzały na ekran, ile razy się zdziwiły, przestraszyły – tłumaczy Anna Szala.

Hipoteza jest następująca: pigmejki będą zachowywać się inaczej, jeśli będą patrzyły na pigmejkę z białą twardówką, a inaczej – z brązową twardówką. Jeśli jaśniejsza twardówka rzeczywiście sygnalizuje obniżoną agresję, to najprawdopodobniej okaże się, że pigmejki będą mniej zaskoczone i przestraszone, gdy na zdjęciach będą prezentowane osobniki o jaśniejszych twardówkach. Czy tak będzie w rzeczywistości, przekonamy się w przyszłym roku. Nagrania w zoo mają trwać do końca grudnia lub dłużej, jeśli okaże się, że konieczne jest zebranie dodatkowego materiału. Warto dodać, że zespół badawczy z CLES skupia osoby nie tylko z Polski, lecz także z Austrii, Holandii oraz Stanów Zjednoczonych.

Długość ich ciała wynosi średnio 14-16 cm, ogon mierzy od 15 do 20 cm. Z reguły dorosłe osobniki nie przekraczają 85 gramów.

- Zwykle na zajęciach z dziećmi mówimy, że pigmejka waży mniej niż tabliczka czekolady. Wtedy łatwiej to sobie zobrazować – mówi Maciej Makowski kierownik ds. hodowlano-dydaktycznych.

Poznaj ciekawe grupy lokalne na Facebooku:

• Bieżące wypadki i utrudnienia w Kujawsko-Pomorskiem
• Gdzie dobrze zjeść w Toruniu i okolicach?
• Toruń Retro
• Sport w Toruniu

Pigmejki to małpki, które żyją w grupach rodzinnych, w lasach deszczowych zachodniej Brazylii, południowo-wschodniej części Kolumbii oraz wschodnich obszarów Ekwadoru i Peru. Są wszystkożerne, nie jedzą, jak mogłoby nam się wydawać, samych owoców.

- Lubią też mięso. Taka małpka, ważąca mniej niż 100 gramów, potrafi upolować dużego owada, szarańczaka, a nawet drobne kręgowce, jak choćby niewielką mysz. Jest zwierzątkiem wszystkożernym, a nawet, można by powiedzieć, małym drapieżnikiem. Ząbki ma ostre – mówi Maciej Makowski.

Pigmejki to małpki dość ruchliwe, ale skryte. - Jeżeli duża grupa zwiedzających podejdzie do szyby, to starają się ukryć za konarami, w koszyku – mówi Maciej Makowski. W pomieszczeniu, w którym mieszkają te małe pazurkowce kryjówek nie brakuje – są budki, hamaki, kokony – część z nich wykonali na szydełku pracownicy zoo.

• Pigmejki spotkamy w pawilonie herpetarium.
• Przypomnijmy, że jesienią i zimą, aż do 15 marca, Ogród Zoobotaniczny w Toruniu jest czynny w godz. 10-16.
• Za bilet normalny zapłacimy obecnie 12 zł, ulgowy kosztuje 7 zł.