Zobacz wideo: Smaki Kujaw i Pomorza w Kołudzie Wielkiej - Sezon 4 odcinek 31
Piosenki Gusa Edwardsa śpiewali tacy artyści jak Frank Sinatra, Ella Fitzgerald, Judy Garland, Jackie Wilson, Ray Charles.
- Edwards współpracował z Gershwinem, tworzył dla największych wytwóni filmowych w Hollywood, jego utwory wykorzystywano w znanych filmach, m.in. w „Śpiewaku jazzbandu”. Komponował muzykę do arcypopularnych na Broadway'u musicali, takich jak choćby „Czarnoksiężnik z Krainy Oz”. Wraz z bratem Leo (jak się okazało – także urodzonym w Inowrocławiu) pisał przez wiele lat muzykę do nasłynniejszej na Broadway'u rewii – Ziegfeld Follies. Zasłynął jako niezwykle skuteczny łowca młodych talentów (wprowadził na scenę m.in. Eddiego Cantora, czy braci Marx – najsłynniejszych komików pierwszej połowy XX wieku). Pod koniec życia Edwardsa, w uznaniu jego zasług wytwórnia „Paramount Pictures” nakręciła pełnometrażowy film „Star Maker”, bazujący na biografii artysty. Rolę główną zagrał w nim najpopularniejszy wówczas aktor i piosenkarz – Bing Crosby (wykonujący wiele kompozycji Edwardsa). Inowrocławianin został wpisany do Songwriters Hall of Fame. Jest wymieniany obok najpopularniejszych kompozytorów żydowskiego pochodzenia, jak Bob Dylan, Irving Berlin, czy Simon & Garfunkel - opowiada Łukasz Oliwkowski z Polifoniki.
Temat inowrocławskiego pochodzenia Gusa Edwardsa po raz pierwszy podjął już dekadę temu Mirosław Amonowicz.
Teraz twórczo rozwinięto wiele kwestii (teoretycznie – Łukasz Oliwkowski, muzycznie – Dariusz Jaskrowski), znaleziono jasne dowody dotyczące miejsca urodzenia kompozytora, obudowano temat kontekstowo i co najważniejsze nagrano płytę. Do realizacji nagrań zaproszono lokalnych muzyków oraz absolwentkę Musicalu i Choreografii Akademii Muzycznej w Łodzi – Magdę Lazar (także absolwentkę III LO).
Co ukazały odnalezione dokumenty? Edwards był inowrocławskim Żydem o nazwisku Gustaw Szmerłowski (ojciec podpisywał się polskimi znakami, choć urzędnicy niemieccy z uporem zapisywali nazwisko jako Gustav Schmelowsky).
Urodził się w 1878 roku przy ul. Rzeźnickiej, w tej części Inowrocławia, którą od średniowiecza zamieszkiwała gmina żydowska. Kilka kroków od domu znajdowała się tzw. mała synagoga. Jako trzynastolatek w 1891 roku wypłynął wraz z rodziną w poszukiwaniu nowego domu (zachowały się listy pasażerów statku Spaarndam). To był bilet w jedną stronę. Dzięki niezwykłemu talentowi wspiął się na wyżyny amerykańskiej kultury. Właściwie całe rodzeństwo z sukcesem funkcjonowało potem w branży artystycznej.
Polifonika i Magda Lazar przygotowali właśnie płytę z wybranymi piosenkami Edwardsa, proponując współczesne opracowania i interpretacje.
Ponad wiek temu niektóre z tych utworów (np. „School Days”, „By the Light of the Silvery Moon”) biły absolutne rekordy popularności w Stanach, ale zamiast płyt sprzedawano wówczas książki z nutami. Na początku XX wieku nie była jeszcze rozpowszechniona technika rejestrująca dźwięk, a tym bardziej przemysł fonograficzny. Po II wojnie światowej w kulturze amerykańskiej nastąpiło nowe rozdanie i o takich postaciach jak Gus Edwards po prostu zapomniano. Krążek Polifoniki jest więc pierwszą płytą tylko z jego przebojami (można znaleźć niektóre piosenki na składankach najpopularniejszych utworów Hollywood). Spośród dużego muzycznego dorobku Edwardsa wybrano 12 piosenek, które dobrze ilustrują zarówno rozpiętość możliwości melodycznych Edwardsa jak i rozrzut tematyczny. Melodie zyskały współczesne opracowania, dodano również autorską piosenkę opowiadającą o losach postaci.
Z Inowrocławiem związani są nie tylko Polifonika i Gus Edwards, ale również wydawnictwo FARNA, które postanowiła płytę „Gus Edwards Overview” wydać.
Istotne to również o tyle, że z FARNĄ współpracuje Maciej Meller – gitarzysta jednego z najbardziej popularnych rockowych zespołów w Polsce – Riverside. Podczas amerykańskiej trasy zespołu, zainspirowany ciekawą historią Edwardsa, usłyszaną od znajomych muzyków z Polifoniki, postanowił odnaleźć jego grób na Woodlawn Cemetery w Nowym Jorku. Warto dodać, że w pobliżu nagrobku Edwardsa spoczywają tak wybitne postacie jak Miles Davies czy Duke Elington.
Premiera płyty „Gus Edwards – Overview” - w czasie koncertu Polifoniki 9 października w Teatrze Miejskim. 26 września w Saloniku Literacko-Artystycznym Biblioteki Miejskiej w Inowrocławiu zorganizowane zostanie też specjalne przedpremierowe spotkanie poświęcone odkryciu historii Gusa Edwardsa.
Już teraz w sieci (streaming, YouTube) pojawia się EP-ka z płyty „Gus Edward Overview” Polifoniki oraz klip do singla „School Days”, przygotowany przez młodzież z III LO w Inowrocławiu.
Zobaczcie i posłuchajcie:
Sporo informacji na temat niezwykłego projektu - na profilu Polifonika & Magda Lazar.
Projekt został wsparty stypendium artystycznym prezydenta Inowrocławia, a także środkami Urzędu Marszłakowskiego w Toruniu.
- Magda Lazar – śpiew
- Dariusz Jaskrowski – instrumenty klawiszowe
- Tomasz Sikorski – gitara elektryczna
- Robert Dąbrowski – gitara basowa
- Sebastian Niemiec – saksofon
- Łukasz Oliwkowski – perkusja
- Produkcja nagrań – Zbigniew Florek (studio Islands)
- Tak mieszka i żyje Patryk Pegza z After Party. Jego dom wygląda jak pałac!
- Oto stary Inowrocław na pokolorowanych zdjęciach. Zobaczcie!
- Tak mieszka i żyje Marcin Miller z zespołu Boys. Zobaczcie zdjęcia!
- Ogródki działkowe w Inowrocławiu na sprzedaż. Najlepsze oferty z września 2022!
- Wystawa z okazji 100-lecia inowrocławskiej Cuiavii. Zobaczcie prezentowane zbiory
- Pożar w Gniewkowie. Spalił się magazyn przy ulicy 17 Stycznia. Zobaczcie zdjęcia
