Państwowa ziemia w Polsce. Ile gruntów jest w Zasobie Własności Rolnej Skarbu Państwa?

Państwową ziemią w Polsce gospodaruje Krajowy Ośrodek Wsparcia Rolnictwa. KOWR jest państwową osobą prawną, której Skarb Państwa powierzył wykonywanie prawa własności w odniesieniu do nieruchomości przekazanych do Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa. Wcześniej robiła to Agencja Nieruchomości Rolnych (poprzedniczka KOWR), a przed nią Agencja Własności Rolnej Skarbu Państwa.

Ta ostatnia powstała w październiku 1991 roku. Jej zadaniem było przejęcie, zrestrukturyzowanie i sprywatyzowanie mienia po byłych PGRach, czyli Państwowych Gospodarstwach Rolnych, nieruchomości rolnych Państwowego Funduszu Ziemi, a także innego mienia stanowiące własność Skarbu Państwa.

Na tym nie koniec. Agencja została także zobowiązana do przejmowania na własność Skarbu Państwa nieruchomości rolnych, wchodzących w skład gospodarstw rolnych, na wniosek właścicieli, którzy mają ustalone prawo do emerytury lub renty z ubezpieczenia społecznego rolników.

Jak podaje KOWR, do końca 1995 r., kiedy zasadnicza część tego zadania została zrealizowana, Agencja przejęła do Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa około 4 414 tys. ha, z których ponad 83% pochodziło z 1 666 zlikwidowanych państwowych przedsiębiorstw gospodarki rolnej o przeciętnej powierzchni 2 250 ha.

Od początku działalności Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa i jego poprzedniczek do 31 marca 2021 r. przejęto do Zasobu WRSP 4 751 499 ha gruntów, z czego trwale rozdysponowano 3 393 036 ha.

Według danych publikowanych przez KOWR, w ramach sprzedaży i odpłatnego przekazania rozdysponowano 2 722 434 ha. Nieodpłatnie przekazano uprawnionym podmiotom 670 601 ha gruntów Zasobu, z tego:

• samorządom terytorialnym 59 493 ha,
• Lasom Państwowym 154 895 ha,
• kościelnym osobom prawnym 90 187 ha
• podmiotom uprawnionym w trybie ustawy Prawo wodne 238 312 ha.

Stan gruntów pozostających w Zasobie WRSP na 30 września 2020 r. wynosił ogółem 1 358 463 ha, z czego grunty znajdujące się w dzierżawie stanowiły 1 060 093 ha, w trwałym zarządzie 17 658 ha, użytkowaniu wieczystym 52 603 ha, dożywotnim użytkowaniu 2 449 ha, bezumownym użytkowaniu 11 211 ha.

Powierzchnia gruntów Zasobu WRSP nieposiadających kwalifikacji sposobu rozdysponowania wynosiła 179 343 ha, a powierzchnia gruntów obcych w Zasobie WRSP (tj. gruntów, które z mocy prawa przeszły w gestię innych podmiotów, lecz pozostają w ewidencji Zasobu do czasu ich protokólarnego przekazania tym podmiotom) wynosiła 34 740 ha. Stan Zasobu WRSP po odjęciu gruntów obcych wynosił 1 323 723 ha.

• OT Białystok 30 852 ha, do rozdysponowania: 6 075 ha
• OT Bydgoszcz 60 903 ha, do rozdysponowania: 4 868 ha
• OT Częstochowa 32 411 ha, do rozdysponowania: 10 199 ha
• OT Gorzów Wielkopolski 96 056 ha, do rozdysponowania: 16 726 ha
• OT Kielce 9 166 ha, do rozdysponowania: 4 331 ha
• OT Koszalin 93 692 ha, do rozdysponowania: 9 553 ha
• OT Kraków 10 978 ha, do rozdysponowania: 2 921 ha
• OT Lublin 33 806 ha, do rozdysponowania: 9 076 ha
• OT Łódź 14 486 ha, do rozdysponowania: 3 675 ha
• OT Olsztyn 145 804 ha, do rozdysponowania: 14 977 ha
• OT Opole 52 535 ha, do rozdysponowania: 6 232 ha
• OT Poznań 170 961 ha, do rozdysponowania: 17 376 ha
• OT Pruszcz Gdański 87 453 ha, do rozdysponowania: 9 993 ha
• OT Rzeszów 25 916 ha, do rozdysponowania: 5 802 ha
• OT Szczecin 167 396 ha, do rozdysponowania: 21 628 ha
• OT Warszawa 131 886 ha, do rozdysponowania: 6 584 ha
• OT Wrocław 185 162 ha, do rozdysponowania: 29 325 ha

Liczba trwających umów dzierżawy: 65 479, grunty w dzierżawie: 1 060 093 ha. Najwięcej w województwie zachodniopomorskim 220,6 tys. ha, wielkopolskim 159,5 tys. ha, dolnośląskim 150,8 tys. ha, warmińsko-mazurskim 127,2 tys. ha. W okresie 1 stycznia – 31 marca 2021 r. wydzierżawiono ogółem 8,62 tys. ha gruntów Zasobu WRSP, na podstawie 854 zawartych umów, z czego 97,0% w trybie przetargowym, podaje KOWR.

Według stanu na dzień 31 marca 2021 r. w ogólnej powierzchni gruntów Zasobu WRSP pozostawało do rozdysponowania 179,3 tys. ha.

Źródło: KOWR