Pesymiści? Optymiści? Polaków portret własny

- Tylko 26 proc. Polaków wskazało, że wolność jest zaletą III RP wynika z sondażu TNS Polska.
- Im dłuższy czas od czerwcowych wyborów z 1989 roku, tym więcej ludzi, którzy nie pamiętają czasów ograniczenia wolności w PRL. Wolność wypowiedzi, zgromadzeń spowszedniała nam, jest czymś normalnym, potocznym. Może dlatego tak mało ludzi uważa ją za jakąś wartość. Wolność była ważna dla naszego pokolenia, a dla obecnych - jest naturalna.

- Mają wolność wypowiedzi, podróżowania.
- Dlatego nie demonizowałbym tej wielkości.

- Polacy najgorzej ocenili dostępność do pracy. 72 proc. ankietowanych źle ocenia możliwość znalezienia i utrzymania miejsca pracy.
- Potrzeby wyższego rzędu można zaspokajać dopiero wtedy, kiedy zaspokoiliśmy potrzeby niższego rzędu. Trudno oczekiwać od bezrobotnego, że będzie przejmować się ideami.

- A jeśli nie ma możliwości zapewniania godziwego życia w kraju, to wyjeżdżamy.
- Jeśli mamy możliwość życia za niemiecką średnią, a nie polską, to nie ma się co dziwić, że wybierzemy życie w euro lub funtach. Życie tam jest prostsze, choć może droższe, co jednak neutralizuje wysokość pensji.
- Wiara, że wolny rynek rozwiążę wszystkie problemy i da każdemu zatrudnienia była błędem 25-lecia?
- Z perspektywy czasu widać, że nikt nas nie przygotował na to, co będzie. Być może dane z badania nie są wynikiem pogłębionej frustracji, negatywnych ocen Polaków, a wynikają z braku wiedzy? Nie wiemy, czym jest współczesna gospodarka. Na czym polega globalizacja i jak zmienia reguły gry. Załamał się porządek zimnowojenny, wrzucono nas w coś, o czym nikt nie miał pojęcia i mieliśmy sobie radzić.

- Starsi pamiętają, że w PRL-u była praca, a w III RP jest jej coraz mniej.
- Praca była, ale jaka?

- Kończyłeś zawodówkę lub studia i znajdowałeś etat.
- A jaki był efekt finalny pracy w systemie socjalistycznym? To był towar bez wartości. Nie można byłoby go sprzedać na rynku, gdyby nie dotacje państwa. Tamten system był fikcją. Ludzie udawali, że pracują... ...

- a państwo udawało, że płaci.
- Dzisiaj praca jest, ale nie we wszystkich zawodach. Na tym polega różnica między dzisiejszymi czasami a PRL-em. Teraz nie potrafimy wykształcić dużej grupy ludzi w tych zawodach, w których można znaleźć pracę. Dziś wszystko zależy od kwalifikacji. Jak ich nie mamy, to nie znajdziemy pracy.

- 62 proc. negatywnie oceniło służbę zdrowia, a 46 proc. politykę prorodzinną.- Jeśli nie najlepiej oceniamy ostatnie ćwierćwiecze, to nie ma się co dziwić tym wynikom. Poziom jakości życia porównujemy do innych wzorów. W PRL-u nie mieliśmy go z czym porównywać. Dlatego idealizowanie PRL-u jest oczywiste. Teraz poziom się podnosi, a my narzekamy, ponieważ widzimy poziom życia w innych krajach. - Ale nie narzekamy na wyposażenie domów w sprzęt agd, usługi telekomunikacyjne i drogi. Bilans wychodzi na plus.
- Ile lat czekało się na telefon w PRL-u? 10? Dziś kupujesz komórkę i dzwonisz. - Tyle samo Polaków jest niezadowolonych, co zadowolonych ze zmian.
- Mamy kryzys, także w działaniu Unii Europejskiej, to kontekst naszych przekonań. Miejmy nadzieję, że za kilka lat, kiedy kryzys minie - przybędzie zadowolonych Polaków. - Negatywnie oceniani są politycy.
- A kto zainicjował zmiany? Komu to zawdzięczamy? - Sobie?**
- Też, ale zmiany wynikają z decyzji politycznych: przystąpiliśmy do Unii Europejskiej i NATO.

**