Pisanki, kraszanki, malowanki - tak ozdobisz jajka na Wielkanoc 2025. Farbki, naturalne barwniki i zdobienia

Pisanki to określenie ozdobionych na Wielkanoc jajek. Warto jednak wiedzieć, że w wielu regionach Polski oprócz pisanek, występują kraszanki. Jedne i drugie są kolorowe, barwione, malowane, ale różnią się wykończeniem.

- Czasownik ‘pisać’ oznaczał kiedyś ‘malować, rysować’ (litery się rysowało, a więc pisało) i to znaczenie do dziś zachowało się właśnie w nazwie PISANKA. W używanym w niektórych regionach Polski określeniu KRASZANKA widoczny jest ten sam rdzeń, co w słowach krasnoludek czy krasa ‘uroda’. Kraszanki krasimy, czyli dodajemy im krasy, a słowo krasa pierwotnie oznaczało barwę czerwoną, później rozszerzyło się na ‘piękna barwa’, a stąd już niedaleko do ‘piękność, uroda, ozdoba’. W niektórych okolicach do dziś stosuje się rozróżnienie: kraszanka – jajko tylko barwione, pisanka – jajko z wyrysowanymi lub wyrytymi wzorkami – zaznacza Narodowe Centrum Kultury.

Jako barwniki mogą nam posłużyć naturalne produkty, które zwykle mamy w kuchni, np. łupiny cebuli, kurkuma, burak, herbata lub kawa. Wrzucamy je do wrzątku, kilka minut gotujemy. Jedna szkoła mówi, że wywar wyłączamy i wkładamy do niego ugotowane jajka w skorupkach.

Inna technika zakłada gotowanie surowych jajek w wywarze. Tak czy inaczej jajka zostawiamy w nim do uzyskania koloru. Możemy uzyskać odcień żółty od kurkumy, czerwony od buraka czy brązowy od cebuli. W sklepach znajdziemy też barwniki spożywcze do malowania jajek.

• kurze

• strusie

• przepiórcze

• styropianowe

• drewniane

• plastikowe

Najbardziej popularne zdobienie jest jajek od kury, które zjadamy. Spektakularnie prezentują się nakrapiane jajka przepiórcze. Jeśli chcemy pisankami cieszyć się dłużej niż kilka dni, możemy postawić na trwałe formy – styropian, drewno czy plastik.

Na jajkach można wykonać dodatkowe zdobienie:

• naklejamy gotowe naklejki, kawałki gipiury, papierowe wycinanki, wzory z papierowych serwetek lub sznurek

• wydrapujemy igłą wzory

• doklejamy dekoracje, np. koraliki, brokat, kolorowe pióra, włóczkę

• malujemy wzory farbkami, flamastrami lub rozpuszczonym woskiem (technika batikowa), używając małego pędzla lub szpilki

Można zdobić jajka po pomalowaniu na jeden kolor lub przed malowaniem. W tym drugim przypadku użyte zdobienie (naklejkę lub wosk) usuwamy po farbowaniu jajka. Dzięki temu zabiegowi, tam gdzie znajdował się wzór, jajko nie zmieni koloru i powstanie jasny wzór.

• Czytaj w serwisie:
  Najpiękniejsze dekoracje świąteczne Zobacz inspiracje na Wielkanoc z kwiaciarni
  Potrawy z jajek na Wielkanoc Zobacz inspiracje na wielkanocne menu