Plenerowa lekcja historii nieopodal tajnego poligonu hitlerowców

W kilku miejscach w Europie Niemcy testowali rakiety typu V. Najbardziej znanym miejscem jest Peenemunde, najmniej - okolice Wierzchucina. A to właśnie tam pod koniec II wojny światowej działał tajny poligon rakietowo-doświadczalny. Niemcy wprawdzie utrzymywali to miejsce w tajemnicy, korzystając chociażby z leśnej osłony, ale miejscowi jednak sporo pamiętają i sporo widzieli, nieraz narażając życie!

Były badania archeologiczne

- Właśnie oni wiele nam o tym opowiedzieli, zrealizowaliśmy z nimi wiele wywiadów, treść wykorzystaliśmy w specjalnym wydawnictwie - informuje Bartosz Puchowski, koordynator historycznego pikniku. - To tylko jedno ze źródeł informacji o tym miejscu. W latach 2012 - 2014 toruński archeolog prowadził badania w sąsiedztwie Wierzchucina. Jego praca pozwoliła na odkrycie stanowisk dla rakiet i pojazdów, pozostałości po umocnieniach. Te miejsca są teraz oznakowane i można je zwiedzać na szlaku.

Żywa lekcja historii

24 sierpnia sam teren dawnego poligonu również można odwiedzić. Jednak przede wszystkim warto udać się najpierw na dworzec w Wierzchucinie. Inscenizację zorganizujemy obok starej wyładowni - informuje Puchowski. - Te miejsca pamiętają czasy wojny, więc są naturalną scenerią. Tam będzie odtworzony atak oddziałów AK na Luftwaffe. Znajdzie się też coś dla amatoriów wojennych memorabiliów.

Zalesiony teren nieopodal Wierzchucina wciąż jeszcze ukrywa pamiątki niechlubnej przeszłości. Z poligonu strzelano rakietami testowymi bez ładunku i rakietami uzbrojonymi w głowice z ładunkiem wybuchowym. Oprócz funkcji testowej poligon miał pełnić funkcję szkoleniową: szkolono tam niemieckie jednostki rakietowe, które w warunkach bojowych używały broni w atakach na Antwerpię, Londyn, Paryż i inne miasta zachodniej Europy. Ostatnia rakieta V-2 z poligonu została wystrzelona 11 stycznia 1945 roku. Poligon został ewakuowany koleją. Między 31 lipca 1944 roku a 11 stycznia 1945 roku wystrzelono blisko 300 rakiet w rejon Kalisza i Sieradza.

Aby poligon funkcjonował sprawnie, należało w jednym miejscu zgromadzić ogromną ilość sprzętu i ludzi do obsługi. Skoro z poligonu w Bliźnie wystrzelono około 160 rakiet, to z poligonu w Wierzchucinie wystrzelono ich blisko dwa razy więcej. Świadczy to o ogromnym pośpiechu, rozmachu i strategicznym znaczeniu poligonu.