Zdaniem ekspertów, istnieje dość prosty sposób, by przekonać się, czy rzeczywiście z okazji Black Friday lub Cyber Monday (w 2021 r. przypadających 26 i 29 listopada) można kupić telewizor, laptop, torebkę, perfumy, konsolę do gier lub jakikolwiek inny produkt za połowę ceny.
– Wystarczy zachować zimną krew i z rezerwą traktować informację o procentowym zakresie obniżki. Zaryzykowałbym nawet stwierdzenie, że im bardziej spektakularne cięcie ceny, tym większa ostrożność. Chodzi przecież o nasze pieniądze – zauważa Bartosz Sawicki, analityk Cinkciarz.pl.
Z kolei Maja Wiśniewska, MSAPI zwraca uwagę, że w związku ostatnimi doniesieniami z różnych rynków o problemach z zaopatrzeniem i o rosnących cenach surowców, w części sklepów listopadowe obniżki mogą być tylko symboliczne. - Być może cała impreza wróci do korzeni - zamiast całego Black Week, jak ostatnio bywało, przeceny znów będą obowiązywać tylko w piątek- tłumaczy.
Chociaż zdrowy rozsądek podpowiada, że cudowne okazje nie czekają na nas na każdym rogu, nie brakuje też przykładów, że sprzedawcy często wcześniej umyślnie podnoszą ceny. Zdaniem ekspertów z Cinkciarz.pl, robią to dlatego, by następnie móc wykazać się imponującymi obniżkami. Wydaje się, że to jednak oni są górą w swoistej grze rozgrywanej przy okazji święta wyprzedaży. Z pozycji handlowca polega ona na tym, by zwabić klientów i sprzedać jak najwięcej. Z punktu widzenia kupującego chodzi zaś o to, by zdobyć produkt jak najtaniej.
W samych Stanach Zjednoczonych liczba korzystających z wyprzedaży na Black Friday i Cyber Monday zbliża się – wg National Retail Federation (Krajowej Federacji Handlu Detalicznego) – do 200 mln. W Polsce, gdzie liczba konsumentów jest nieporównywalnie mniejsza, a i tradycja listopadowych wyprzedaży dopiero się ugruntowuje, okazyjne oferty zdają się budzić porównywalne emocje i zachowania.
Zgodnie z raportem Expertsender „Polacy i Black Friday” z 2020 r., 4 spośród 5 klientów, a zatem 78,1 proc. ankietowanych, do zakupu skłania obniżona cena. Ten sam raport wiele mówi także o skali całego zjawiska w naszym kraju. Ponad 60 proc. z nas choćby raz w życiu już zdecydowało się na zakup przy okazji Black Friday. Jednocześnie nie brakowało głosów, że przeceny w Polsce stanowią jedynie namiastkę tego, na co mogą liczyć konsumenci w innych państwach – zwłaszcza w tych najbogatszych, w których u schyłku listopada miało zaczynać się wyprzedażowe eldorado.
Biznes
Jednak o tym, że za granicą rzeczywistość wcale nie jest aż tak różowa, świadczyć może publikacja „How to avoid fake Black Friday deals” brytyjskiego portalu Which z września 2021 r. Dziennikarze przeanalizowali, jak zmieniały się w sklepach ceny 119 wybranych produktów. - Okazało się, że zaledwie 3 z nich, czyli niewiele ponad 1 proc., dało się w okresie Black Friday i Cyber Monday nabyć znacznie taniej. Przytłaczającą większość, chociaż także opatrzoną informacjami o przecenie, w okresie sześciu miesięcy przed listopadowymi wyprzedażami oraz sześciu miesięcy po nich dało się kupić za mniej więcej tyle samo, ile wynosiły z pozoru okazyjne ceny- czytamy w komunikacie.
Wspomniany raport Expertsender wykazał, że co trzeci Polak wychodzi z założenia, że w internetowych sklepach znajdzie dla siebie korzystniejszą ofertę w porównaniu z tradycyjnym handlem. W minionych miesiącach do zakupów online skłaniała też pandemia koronawirusa, której do dziś nie udało się zwalczyć.
Z kolei z raportu Advox wynika, że ponad połowa polskich e-konsumentów twierdzi, że specjalnie czeka z zakupami na Black Friday, a ponad 1/3 zaplanowała już zakupy podczas tegorocznej edycji. Mniej niż 9 proc. respondentów uważa, że sklepy stacjonarne oferują lepsze czarnopiątkowe promocje. Zdaniem 1/4 na równie dobre promocje można trafić zarówno w sklepach stacjonarnych, jak i internetowych, a 36 proc. jest zdania, że sklepy internetowe w tym wypadku wygrywają. Spośród osób, które korzystają z czarnopiątkowych promocji, ponad 60 proc. robi zakupy zarówno w sklepach internetowych, jak i stacjonarnych. Tylko przez Internet robi zakupy 1/3 respondentów.
- Black Friday 2020 był zdecydowanie lepszy od wcześniejszych edycji. Według danych różnych platform zakupowych wartość transakcji w sklepach zwiększyła się o 53 proc., a globalna sprzedaż osiągnęła wartość 270 mld dolarów - komentuje Rafał Gadomski, CEO Advox Studio, cytowany w komunikacie.
Black Friday i tradycja listopadowych wyprzedaży
Czarny piątek to określenie znacznie starsze niż zwyczaj robienia zakupów po obniżonych cenach. Prawdopodobnie pochodzi z 1869 r., gdy gwałtowny spadek cen wywołał poważny krach na rynku.
O wiele później, w połowie ubiegłego wieku, amerykańskie sklepy zaczęły zapraszać klientów na wyprzedaże nazajutrz po Święcie Dziękczynienia, którego data jest ruchoma – wypada bowiem w każdy czwarty czwartek listopada. Cenowe okazje powodowały wzmożony ruch na ulicach, korki i stłuczki, a policjanci z Filadelfii mieli jako pierwsi użyć wobec tych okoliczności terminu czarny piątek. Znacznie krótsza, bo ledwie kilkunastoletnia, jest historia Cyber Monday, którego założenie polega na internetowych wyprzedażach w poniedziałek tuż po Black Friday.
Jak nie przepłacić na wyprzedażach?
- Nie zwracaj uwagę na procentową skalę obniżki.
- Porównaj cenę wybranego towaru w innych sklepach – wystarczy wpisać nazwę i kod produktu w wyszukiwarce internetowej.
- Sprawdź, czy internetowi sprzedawcy oferują niższą cenę niż sklep stacjonarny.
- Jeśli to możliwe, prześledź historię zmiany ceny (np. na portalu aukcyjnym)
- Kupując w zagranicznych sklepach, korzystaj z portfela walutowego i karty wielowalutowej – dzięki temu możesz płacić bezpośrednio w obcych walutach
