Spis treści
Zapobieganie powstawaniu odpadów jest celem polityki gospodarczej i środowiskowej Unii Europejskiej. Dyrektywa z 2008 roku wprowadziła wymóg opracowywania przez kraje członkowskie programów zapobiegania powstawaniu odpadów, mimo to Bank Światowy wylicza, że w 2050 r. mieszkańcy globu będą wytwarzali o 73 proc. odpadów więcej niż w roku 2020.
- Co zrobić, żeby zmniejszyć ilość odpadów z tektury, papieru i folii? – zastanawia się Marek Lejk, kierownik Referatu Gospodarki Komunalnej, Rolnictwa i Ochrony Środowiska w Urzędzie Gminy Osie w powiecie świeckim. – Obawiam się, że w dobie zakupów internetowych nie da się tego osiągnąć. Opakowań jest coraz więcej. Obserwujemy to i raczej nie unikniemy dalszego wzrostu.
Wnioski te potwierdza Najwyższa Izba Kontroli: - Weryfikacja sposobu gospodarowania odpadami w Europie ujawniła, że środki podejmowane przez kraje UE są niewystarczające, aby ograniczyć wytwarzanie odpadów i zapewnić ich właściwe przetwarzanie, a gospodarka o obiegu zamkniętym jest na razie bardziej widoczna jako teoretyczny koncept niż praktyczne działania podejmowane w poszczególnych krajach objętych audytem.
Najwięcej w czwartym kwartale
Wzrost opakowań na składowiskach odpadów jest odczuwalny zwłaszcza przed Bożym Narodzeniem, gdy kupujemy wiele prezentów. W 2023 r. liczba przesyłek w okresie Q4 (w logistyce oznacza czwarty kwartał, czyli czas Bożego Narodzenia, mikołajek i Black Week) w porównaniu do Q3 wzrosła o 28 procent.
Na produkcję odpadów z opakowań wpływa też wzrost gospodarczy. – Nie tylko – komentuje Czytelniczka z Tryszczyna koło Bydgoszczy. – Nie jestem zakupoholiczką, ale opiekuję się obłożnie chorą mamą, która musi korzystać z wielu przedmiotów, m. in. pielucho-majtek, podkładów i innych środków higienicznych. Internet bardzo ułatwia mi życie, bo nie wyobrażam sobie jeździć po kartony z pieluchami do sklepu, jednak niektórzy sprzedawcy przesadzają z pakowaniem.
Czytelniczce chodzi zarówno o wielkość opakowań, jak i o ich wypełnienie. – Po co tyle posiekanych papierów, folii i innych śmieci? Też mam z tym problem i nie wiem, jak się z tym obchodzić? Sprzedawcy powinni wziąć to pod uwagę – zaleca.
- Szef uczy nas, że w razie uszkodzenia przedmiotu w przesyłce sprzedanej online, winę zawsze musi wziąć na siebie sprzedawca, dlatego wymaga od nas najwyższego zabezpieczenia towaru przy pakowaniu – wyjaśnia pan Filip, pracownik magazynu w Osielsku pod Bydgoszczą.
Nadzieja w kaucji
Ograniczenie ilości odpadów na polskich składowiskach powinien spowodować system kaucyjny, który od 1 października 2025 obejmie jednorazowe butelki z tworzyw sztucznych na napoje o pojemności do 3 litrów. Chodzi np. o butelki na wodę, sok, nektar czy mleko. Kaucja zostanie wprowadzona także na opakowania szklane wielokrotnego użytku do 1,5 litra oraz puszki metalowe o pojemności do 1 litra.
Puste opakowania będzie można oddać do sklepu. Duże sklepy, o powierzchni powyżej 200 metrów kwadratowych, będą w tym celu musiały odbierać puste opakowania. Pozostałe placówki handlowe (o mniejszej powierzchni) będą mogły przystąpić do systemu i odbierać opakowania objęte kaucją na zasadzie dobrowolności.
Źródło: „Efektywność wykorzystania zasobów naturalnych a stopień zapobiegania powstawaniu odpadów komunalnych w krajach Unii Europejskiej” - Monika Osińska
