Projekt ustawy o Sądzie Najwyższym [co się zmieni, zmiany prezydenta Dudy, 25.09.2017]

Proponowane przez prezydenta Andrzeja Dudę rozwiązania mają przede wszystkim zapewnić realizację zasady sprawiedliwości społecznej oraz transparentność działalności Sądu Najwyższego. Sąd Najwyższy ma być wzorem dobrej współpracy z obywatelami i przykładem włączania czynnika społecznego w działalność wymiaru sprawiedliwości.

Główne założenia prezydenckich ustaw o Sądzie Najwyższym i Krajowej Radzie Sądownictwa to: prezydent ma decydować o przejściu w stan spoczynku sędziego po 65. roku życia, możliwość odwołania się od prawomocnych wyroków do Sądu Najwyższego, wybieranie sędziów większością 3/5 głosów i zmiany w konstytucji.

- Dwa miesiące temu zdecydowałem, że nie podpiszę się pod ustawą o KRS i SN. Obiecałem wówczas, że przygotuję prawa do inicjatywy ustawodawczej i zmienię te elementy, z którymi się nie zgodziłem. Ta obietnica została zrealizowana, to jest prezydencki projekt ustawy o charakterze prospołecznym.

W porównaniu do regulacji zawartych w obecnie obowiązującej ustawie o Sądzie Najwyższym, projekt wprowadza przede wszystkim cztery grupy rozwiązań nowatorskich:

1. instytucję korygującą prawomocne orzeczenia sądowe, w postaci skargi nadzwyczajnej;
2. udział ławników, jako czynnika społecznego, w niektórych postępowaniach prowadzonych przed Sądem Najwyższym oraz inne rozwiązania na rzecz społeczeństwa obywatelskiego;
3. zmianę struktury Sądu Najwyższego w związku z przyznaniem Sądowi Najwyższemu nowych kompetencji oraz zmiany dotyczące statusu sędziego Sądu Najwyższego;
4. rozwiązania zwiększające efektywność postępowań dyscyplinarnych wobec sędziów i przedstawicieli innych zawodów prawniczych oraz włączenie do postępowań dyscyplinarnych osób niepochodzących z tych środowisk zawodowych.

- Zmianie ulega sposób przechodzenia w stan spoczynku sędziów Sądu Najwyższego. Po 65. roku życia prezydent będzie oceniać, czy tego sędziego odwoła. To są podstawowe elementy, upatruję wielkiego elementu sprawiedliwości społecznej.

Prezydent Andrzej Duda zapewniał także o rzetelnym przygotowaniu ustawy o KRS. - Sędziowie powinni być wybierani większością 3/5 głosów. Jeśli parlament nie jest w stanie wybrać tą większością w terminie 2 miesięcy, to spośród kandydatów zgłoszonych Sejmowi wyboru będzie dokonywał prezydent.

Zmiany w zakresie struktury Sądu Najwyższego

• Dla realizacji nowych, niezwykle ważnych ustrojowo funkcji, projekt ustawy wyodrębnia dwie nowe Izby Sądu Najwyższego – Izbę Kontroli Nadzwyczajnej i Spraw Publicznych oraz Izbę Dyscyplinarną.
• Izbie Kontroli Nadzwyczajnej i Spraw Publicznych przypisano przede wszystkim rozpatrywanie skarg nadzwyczajnych. Przejmie ona również sprawy z zakresu prawa publicznego, rozpatrywane dotychczas przez Izbę Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Spraw Publicznych.
• Izba Dyscyplinarna natomiast, z uwagi na swoją rolę, zyskuje szczególny status wśród Izb Sądu Najwyższego, tak aby w sposób niezakłócony mogła realizować zadania, od których w dużej mierze zależy poziom zaufania obywateli do władzy sądowniczej.
• Ponadto, w Sądzie Najwyższym będą funkcjonować, tak jak obecnie, Izba Cywilna, Izba Karna oraz Izba Pracy i Ubezpieczeń Społecznych.

Więcej o projekcie ustawy prezydenta Andrzeja Dudy o Sądzie Najwyższym TUTAJ