Siedem pokoleń bydgoszczan żyło pod pruskim panowaniem. 20 stycznia 1920 roku Bydgoszcz wracała do Macierzy

Bydgoszcz wracała do Macierzy na mocy postanowień traktatu wersalskiego z 28 czerwca 1919 r. (weszło w życie dopiero 10 stycznia 1920 r.). Zgodnie z instrukcjami dla komisarzy powołanych do odbierania urzędów i majątku państwowego od władz niemieckich, wicewojewoda poznański dr Witold Celichowski powołał mecenasa Jana Maciaszka na komisarza generalnego rządu Rzeczypospolitej na miasto Bydgoszcz. Fakt ten miał miejsce 14 stycznia 1920 r. Równocześnie został powołany komisarycznym prezydentem miasta. Urząd objął po zajęciu miasta przez wojska polskie.

Przeczytaj również: 20 stycznia w Bydgoszczy "wybuchła" Polska

Uroczysty akt przejęcia władzy i powrotu Bydgoszczy do Polski odbył się 19 stycznia, w sali posiedzeń Rady Miejskiej. W tym nadzwyczajnym wydarzeniu brali udział m.in.: Józef Wierzbicki, Jan Teska, dr Jan Biziel, aptekarz Władysław Kużaj. Ze strony niemieckiej władzę przekazał burmistrz Hugo Wolff.

20 stycznia przed południem do miasta weszły pierwsze polskie oddziały - saperzy dowodzeni przez ppłk. Witolda Butlera. Na rogatkach miasta u wylotu ul. Szubińskiej żołnierzy witały stowarzyszenia ze sztandarami. Przemarsz wojska na Stary Rynek przerodził się w manifestację patriotyczną.

21 stycznia "Dziennik Bydgoski" pisał: " Bracia żołnierze, niesiecie nam dziś to, o czem pokolenia całe marzyły, dar najcenniejszy, którego wartość wyższa jest ponad wszystkie skarby świata. Wolność, do której tak dawno tęskniliśmy. Nie dziękować dziś za to chcemy, ale z głębi wezbranego uczuciem serca witamy Was jako najmilszych braci naszych, jako przedstawicieli potęgi narodu i spadkobierców najpiękniejszych idei naszych".