Prace nad udoskonaleniem systemów ISNB trwały od lat. Mówiąc najprościej, chodzi o uszkadzanie banknotów przy napadzie na bankomaty i ekipy transportujące gotówkę. Najczęściej stosuje się do tego mechanizmy pokrywające banknoty barwnymi tuszami
W Polsce już wymagane
W Polsce przepisy nakazujące bankom i operatorom bankomatów wprowadzenie systemów niszczących banknoty wprowadzone zostały we wrześniu ubiegłego roku. W środowisku bankowców sprawa wzbudziła wówczas spore kontrowersje, bo wiązała się z koniecznością likwidacji wielu starszej generacji bankomatów.
Jak rozpoznać banknot, który pochodzi z kradzieży? W przypadku banknotów zabarwionych przez urządzenie antykradzieżowe tusz wsiąka w papier i zostawia plamy, których kolor jest zwykle intensywniejszy przy brzegach banknotu. Zwykle stosowane są tusze fioletowy, zielony, niebieski lub czerwony, ale stosuje się też czarne barwniki. Tusz pozostawia na ogół charakterystyczny wzór. Jest przy tym trudny do wywabienia - środki chemiczne mogą spowodować przebarwienie banknotu. W rezultacie zmienia się jego oryginalna barwa, a niektóre zabezpieczenia ulegają uszkodzeniu.
Nie pomyl ze zwykłym kleksem
Ale uwaga! Nie wszystkie poplamione banknoty mają kryminalną przeszłość. Nie pochodzi z przestępstwa banknot jedynie lekko zaplamiony lub taki, na którym znajduje się kilka małych plamek, a jego krawędzie pozostają nienaruszone. Zwykle takie uszkodzenia pozostawia po sobie nieszczelne pióro lub długopis.
Jak się zachować, gdy ktoś próbuje nam wręczyć poplamiony banknot, który jest w oczywisty sposób zabarwiony przez urządzenie antykradzieżowe – radzi Europejski Bank Centralny
- Odmówić jego przyjęcia i poprosić o inny. Nie ma pewności, czy osoba wręczająca ten banknot weszła w jego posiadanie w sposób zgodny z prawem.
- Nie przyjmować banknotów wybielonych i odbarwionych, gdyż były one prawdopodobnie chlorowane lub prane przez przestępców w celu wywabienia plam pochodzących z urządzenia antykradzieżowego.
- Przyjęte zabarwione banknoty zwrócić do swojego banku lub krajowego banku centralnego i podać okoliczności ich otrzymania. Krajowy bank centralny sprawdzi, czy plamy spowodowało urządzenie antykradzieżowe, i może przekazać banknot policji, dla której będzie on stanowić dowód przeciw przestępcom.
- Jeśli badanie wykaże, że banknot euro został zabarwiony przez urządzenie antykradzieżowe, możemy nie dostać zwrotu pieniędzy. Krajowe banki centralne wymieniają takie banknoty jedynie na wniosek ich pierwotnego posiadacza będącego ofiarą przestępstwa, w którego wyniku powstało zabarwienie.
- Jeśli badanie wykaże, że zabarwienie nie zostało spowodowane przez urządzenie antykradzieżowe i banknot został poplamiony przypadkowo, otrzymamy nowy banknot lub zwrot pieniędzy na konto.
