Wesołych świąt

Pierwszą kartę pocztową wprowadziła poczta w Austro-Węgrzech w 1869 roku. Jej autorami byli Emanuel Hermann i Heinrich von Stephan. Natomiast pocztówka ilustrowana pojawiła się w 1872 roku

     Pierwsze kartki bożonarodzeniowe ukazały się najprawdopodobniej w latach 80. XIX wieku. Od lat 90. zaczęły się pojawiać na ziemiach polskich pod poszczególnymi zaborami. Na początku pod zaborem austriackim, potem pruskim oraz rosyjskim.
     - Niektóre wychodziły w językach zaborców, a inne, zwłaszcza te w Galicji, opatrzone były napisami w języku polskim - opowiada Wojciech Banach , kolekcjor pamiątek bydgoskich. Najwięcej kart ukazywało się w Galicji. Potentatami wydawniczymi do 1939 roku byli: Salon Malarzy Polskich w Krakowie, Wydawnictwo Kart Pocztowych i Artystycznych Czarneckiego w Wieliczce, Współczesna Sztuka w Przemyślu oraz Towarzystwo Szkoły Ludowej. Do znanych projektantów pocztówek zaliczamy: Szancera, UniechowLengrena, Boratyńskiego i Stachiewicza.

     Wiele motywów
     Karty świąteczne i noworoczne miały wiele motywów. Była święta rodzina, szopka, trzej królowie, aniołowie, kolędnicy. Nie brakowało elementów patriotycznych, zwłaszcza w pierwszej dekadzie XX wieku, do czasu uzyskania niepodległości. Zatem na kartach życzenia składała sobie para w strojach narodowych albo widniał na niej orzeł. Widoczne na nich były także wzorce kultury ludowej. - Z kolei w latach 30. pojawiły się kartki projektowane w stylu art deco. Charakteryzowały się wyostrzonymi konturami elementów i zdecydowanymi kolorami. Oczywiście motywy były świąteczne: sanie, gwiazdorki, prezenty - opowiada Wojciech Banach. Warto również wspomnieć, że na ziemiach polskich, a zwłaszcza na terenach Pomorza i Kujaw dużo było kartek projektowanych w Niemczech, nawet w wersji niemieckojęzycznej. Królowały na nich motywy, które miały przynieść szczęście, czyli: świnki, czterolistne koniczynki, podkowy, worki pieniędzy czy kominiarze.

Akcent bydgoskiW Bydgoszczy wydane zostały kartki noworoczne z elementami bydgoskimi. - Przedstawiały m.in. Stary Rynek, Teatr Miejski z pięknymi zdobieniami secesyjnymi czy dawniejszy Most Gdański, dzisiejszy Most Sulimy-Kamińskiego. Ozdabiały je elementy noworoczne, przede wszystkim: zegar czy palące się świeczki. Te pocztówki zostały wydane w Bydgoszczy około 1900 roku. Na pewno było to przed 1905 rokiem, gdyż do tego czasu wszystkie kartki jeszcze miały linie adresowe na całej długości. Natomiast na stronie przedniej - ilustrowanej było miejsce na życzenia. Jeżeli ktoś je napisał na stronie linii adresowych, to poczta miała prawo skonfiskować taką pocztówkę - wyjaśnia Wojciech Banach. W latach 90. XX wieku pojawiły się dwie serie kartek świątecznych przedstawiające kościoły bydgoskie przyozdobione motywami bożonarodzeniowymi i życzeniami. Pierwsza z 1992 roku, została wydana przez Agencje Wydawniczą Kornela Ceglarskiego , a druga przez Wydawnictwo "Koronis" pod koniec lat 90.