Wiekowe chaty łużyckie na słupach. Zobaczysz je w Bogatyni

5- metrowa fala płynąca 7 sierpnia z Gór Izerskich całkowicie zmyła 12 przysłupowych budynków, 600 (277 zabytkowych) uszkodziła. Mozolna odbudowa 18-tysięcznej Bogatyni jest już właściwie zakończona i znów możemy podziwiać piękne zabytkowe domy. Najstarsze powstały w XVIII wieku.

Historia miejscowości sięga XIII stulecia, gdy tereny te należały do królestwa Czech, ale zasiedlane były głównie przez Niemców. Osada zwała się Richnow, później Reichenau, co oznaczało bogate łąki lub błonia. Dobrobyt mieszkańców wynikał z doskonałego położenia na szlaku handlowym pomiędzy Dreznem a Świdnicą.

Niestety w roku 1430 osada została doszczętnie zniszczona przez wojska husyckie (czeskie). Od roku 1635 całe Łużyce przeszły pod panowanie Saksonii, ale faktyczną władzę nad Reichenau miał klasztor St. Marienthal w pobliżu Ostritz i leżące kilka km na zachód miasto Żytawa (Zittau). Wieś rozkwitła jako ośrodek rzemiosła, zwłaszcza tkactwa, stając się poważną konkurencją dla tkaczy żytawskich i to tak dużą, że ci powołali się na XVI-wieczny dokument i zlikwidowali bogatyńskie warsztaty oraz zmagazynowany surowiec.

Wyprawa na Stóg, jeśli w górach, to Izerski. Można pieszo lub gondolą

Tkactwo jednak odrodziło się i w XVIII wieku Bogatynia znów była... bogata. To wtedy powstało mnóstwo charakterystycznych domów przysłupowo- zrębowych. Wiele z nich zachowało się do dziś, mimo katastrofalnej powodzi w roku 2010.

Taka chata składała się z części mieszkalnej i gospodarczej, i najczęściej była piętrowa. Warsztat tkacki, sień i stajnia znajdowały się na parterze, zaś na piętrze mieszkania. Przy czym obie kondygnacje miały niezależne konstrukcje nośne, aby drgania z krosen nie były przenoszone na górę. Część gospodarcza mogła być murowana lub drewniana, mieszkalna, oparta na słupach (stąd nazwa chaty przysłupowe) zawsze drewniana, szachulcowa z glinianym wypełnieniem.

Żytawa przejęła pełną władzę nad Reichenau w połowie XIX wieku. Władze i inwestorzy nadal rozwijali przemysł lekki, ale pojawiła się także perspektywa wydobycia metodą odkrywkową węgla brunatnego, którą szybko wykorzystano. Na zachód od Bogatyni - w Turoszowie (niem. Türchau) powstała wielka kopalnia tego surowca i kolej wąskotorowa.
Miejscowość zyskała rangę ośrodka administracyjnego dla okolicznych wsi, w roku 1856 ustanowiono w niej Saski Sąd Królewski.

Piękna Żytawa - stare miasto tuż za granicą na Nysie [zdjęcia]

Po zajęciu tych ziem przez Armię Czerwoną i przyłączeniach ich do Polski, miasto nazwano Rychwałd, ale po dwóch latach nadano nową - Bogatynia. Pozostałych tu jeszcze Niemców przesiedlono za Nysę Łużycką.

Na terenie miasta znajduje się Kopalnia Węgla Brunatnego Turów. Węgiel trafia głównie do Elektrowni Turów.

Gminny Punkt Informacji Turystycznej znajduje się przy ul. II Armii WP 1, tel. 75 77 25 276, www.osirbogatynia.pl . W miejscowości jest trzygwiazdkowy hotel „Rychło” i kilka domów z pokojami gościnnymi.