Kult św. Andrzeja był szczególnie żywy w tradycji polskiej wsi - w Andrzejki panny marzące o zamążpójściu, sprawdzały swoją matrymonialną przyszłość. W jaki sposób? A choćby licząc ... kołki od płotu. Dziewiąty miał symbolizować wygląd ich przyszłego męża - czy będzie niski czy wysoki, chudy czy gruby, może garbaty.
Dziewczęta do wróżb podchodziły niewykle poważnie. Początkowo odprawiały je w samotności, z czasem zaczęto sobie wróżyć w towarzystwie.
Popularną wróżbą na wsi był gąsior. Na czym polegała zabawa? Panny ustawiały się w kółku. Do izby wpuszczano gąsiora z zakrytą głową. Którą z dziewczyn próbował skubnąć, ta mogła liczyć na rychłe wesele. Aby zobaczyć twarz przyszłego męża, panny zaglądały o północy do studni albo spoglądały w lusterko.
Mieszkańcy południa Polski byli przekonani, że w wigilię św. Andrzeja upiory moga odebrać krowom mleko. Pomóc miało kreślenie czosnkiem - na drzwiach obór - znaku krzyża.
Wróżby andrzejkowe - Andrzejki - lanie wosku
Przygotuj świecę, klucz z dziurką, miednicę. Włóż świeczki do garnka, podgrzej go. Niech każdy z Twojego towarzystwa leje wosk - przez klucz - do wody. Gdy wosk zastygnie, wyjmijcie delikatnie powstałe figury. One mają zdradzić, co przyniesie los. Jeśli zobaczysz konia, czeka Cię ciężka praca. Pies oznacza wierność, wąż - zdradę, ptak - wolność i niezależność, sowa mądrość.
Wróżby andrzejkowe - Andrzejki - wróżenie z butów
Dziewczyny układają buty - jeden za drugim. Której but pierwszy dotrze do drzwi, ta panna jako pierwsza stanie na ślubnym kobiercu.
Wróżby andrzejkowe - Andrzejki - wróżenie z jabłka
Obierz jabłko w taki sposób, aby obrana skórka była jak najdłuższa. Rzuć ja za siebie. Kształt obierki oznacza pierwszą literę imienia przyszłego męża albo żony.
Wróżby andrzejkowe - Andrzejki - wróżenie z losów
Uczestniczki tej zabawy losują przedmioty o symbolicznym znaczeniu (np. czepek - staropanieństwo, kostka cukru – szczęście w miłości, cukierek - dziecko, pieniądz - bogactwo, różaniec - stan zakonny).
Wróżby andrzejkowe - Andrzejki - ciastka z wróżbą
Napisz na paseczkach papieru wróżby dotyczące miłości bądź kariery. Włóż je do ciasta (np. francuskiego albo kruchego), które upieczesz. Ciastka rozdaj swoim gościom.
Wróżby andrzejkowe - Andrzejki - wróżba dla dzieci
Maluchy odkrywają kubki, pod którymi są - przygotowane wcześniej - kartki z rysunkami symbolizującymi zawody (mikrofon - piosenkarka lub piosenkarz, statek - marynarz, klocek - budowniczy, samolot - pilot, samochód - kierowca, mapa - podróżnik lub podróżniczka itp.).
Przysłowia andrzejkowe
- Gdy święty Andrzej ze śniegiem przybieży, sto dni śnieg na polu leży
- Śnieg na Andrzeja dla zboża zła nadzieja
- Gdy w Andrzeja deszcz lub słota, w grudniu drogi bez błota
- Święty Andrzej wróży szczęście i szybkie zamęście
Strefa AGRO Kujawsko-Pomorskie także na Facebooku. Dołącz do nas!
Św. Andrzej - kim był
Św. Andrzej pochodził z Betsaidy nad Jeziorem Galilejskim, był uczniem św. Jana Chrzciciela, pierwszy powołany jako apostoł. Dokonywał cudów, uzdrawiał chorych. Zginął śmiercią męczeńską. Św. Andrzej to patron małżeństw. Opiekun rybaków, podróżujących i rzeźników. Andrzej Apostoł to nie tylko święty katolicki, ale też anglikański, ewangelicki i prawosławny. Przedstawiany jako mężczyzna o siwych włosach i krótkiej brodzie.
Andrzejki u Morsów Kujawskich we Włocławku:
