Wybierzcie się na pustynię. Jest niedaleko

Kliknijcie

Mnóstwo ciekawych informacji o Pustyni Błędowskiej znajdziecie na internetowym profilu Stowarzyszenia Polska Sahara: www.facebook.com/polskasahara

My też mamy swoją Saharę. Można ją zobaczyć przemierzając Jurę Krakowsko-Częstochowską.
Osobliwość przyrodnicza, jaką jest Pustynia Błędowska to największy w Europie obszar piasków śródlądowych. Rozciąga się na obszarze około 32 km kw. Jej długość wynosi 9 km, szerokość 3-4 km, zaś głębokość piasków dochodzi do 60 metrów. Polska Sahara dzieli się dwie części - południową (większą) i północną. Oddziela je płynąca z zachodu na wschód rzeka Biała Przemsza. Ogromna piaszczysta połać nie jest pustynią w sensie klimatycznym - to raczej określenie geograficzne. Klimat jest tu niemal identyczny z aurą w okolicy i można mówić jedynie o mikroklimacie.

Pustynia położona jest na pograniczu województw małopolskiego i śląskiego, między miejscowościami Klucze i Chechło w powiecie olkuskim a Błędowem (dziś dzielnica Dąbrowy Górniczej), od którego w XIX wieku wzięła nazwę. Znajduje się w granicach Parku Krajobrazowego "Orlich Gniazd" na Jurze Krakowsko-Częstochowskiej.

Czytaj: Torunianin Przemek Wołoszyk przepłynął Wisłę kajakiem. Od gór do morza!

Rodzima Sahara przyciąga wielu turystów.
(fot. Zbigniew Politowski)

Powstanie rodzimej pustyni jest wynikiem działalności człowieka. Datujący się od XIII wieku rozwój górnictwa srebra i hutnictwa, a co za tym idzie wyrąb lasów i opad wód gruntowych w rejonie Olkusza doprowadził w ciągu kolejnych stuleci do odsłonięcia polodowcowych osadów. Jak pisano w latach 30. ub. wieku, było to prawdziwe "morze piasków" i "okropna pustka". Wówczas też zrodziło się określenie Polska Sahara. Jeszcze w latach 50. można było obserwować w tym miejscu wydmy i tak typowe dla pustyni zjawiska jak burze piaskowe i miraże, czyli fatamorgany. Owa sceneria sprawiał, że właśnie tu kręcono wiele scen do znakomitej ekranizacji "Faraona" w reżyserii Jerzego Kawalerowicza.

Od połowy XX wieku krajobraz Pustyni Błędowskiej zaczął się zmieniać. Jej część zaorano i obsadzono m.in. wierzbą kaspijską i olchą. Akcja zalesiania trwała aż do połowy lat 90. Ponadto wpływ pyłów przemysłowych ze Śląska i jednoczesne podnoszenie się poziomu wód gruntowych spowodowały zatracanie przez nią pustynnego charakteru. Obecnie jedynie część północna w rejonie Chechła sporymi skrawkami przypomina krajobraz saharyjski.

Pustynię porasta ok. 350 gatunków roślin, w tym wiele rzadkich i chronionych, m.in. dziewięćsił bezłodygowy czy kruszczyk szerokolistny.

Od kilku lat realizowany jest program ochrony Life+ Pustynia Błędowska. Zakłada on m.in. wycinkę drzew i ochronę piaskowych siedlisk przyrodniczych. Ma to przywrócić temu obszarowi cechy pustynne.

Specyficzne warunki Polskiej Sahary od dawna wykorzystuje dla swoich celów wojsko. Przed II wojną światową była ona poligonem dla polskich lotników, zaś w trakcie jej trwania ćwiczyli tu niemieccy żołnierze z Afrika Korps. Obecnie ok. 250 ha wykorzystuje VI Pomorska Dywizja Powietrzno-Destanowa z Krakowa. W 1999 r. na pustyni odbyły się manewry pod kryptonimem "Cooperati e Bear", w ramach których ćwiczyli lotnicy i służby medyczne NATO.

Turyści mogą przemierzać pustynię przyrodniczą ścieżką dydaktyczną, szlakiem konnym i trasą rowerową. Jej uroki można też podziwiać z dwóch miejsc widokowych - góry Czubatka w Kluczach i punktu Dąbrówka w Chechle. Z tego drugiego rozciąga się najbardziej pustynny krajobraz.

Warto wspomnieć, że promocją pustyni i lobbingiem na rzecz mądrego wykorzystania walorów pustyni Błędow-skiej dla rozwoju turystyki i jej ochrony zajmuje się Stowarzyszenie Polska Sahara w Chechle.