Jednocześnie to też czas, kiedy w górnictwie wypłaca się wszelkiego rodzaju dodatki, nagrody, deputaty. Ile zatem zarabiają górnicy w naszym kraju?
Zarobki górników: dużo zależy od stażu pracy
Z danych zebranych przez firmę Sedlak & Sedlak w trakcie Ogólnopolskiego Badania Wynagrodzeń 2009 wynika, że zarobki w górnictwie były w porównaniu do innych branż jednymi z najwyższych. Miesięcznie pracownicy otrzymywali tu bowiem ok. 4, 5 tys. zł brutto. Lepiej opłacani byli tylko zatrudnieni w sektorze technologii informatycznych (IT), gdzie mediana wynagrodzeń wyniosła 5 tys. zł zł brutto. W górnictwie ogółem zarabia się więc lepiej niż w bankowości czy energetyce i ciepłownictwie. W porównaniu do nauki i szkolnictwa, gdzie pracownicy mają również możliwość przechodzenia na wcześniejsze emerytury, ich płace są o ponad 80 proc. wyższe.
Czytaj też: Zaglądamy do portfeli lekarzy. Czy naprawdę tak dobrze im się powodzi?
Zanim jednak wydamy wyrok na temat wysokości zarobków w górnictwie, warto zobaczyć jak wyglądały szczegółowo wynagrodzenia całkowite w tym sektorze. Z ogólnych danych wynika, że miesięczne zarobki co 10. górnika nie przekraczają 2, 4 tys. zł brutto. Co czwarty pracujący otrzymuje wynagrodzenie poniżej 3,2 tys. zł brutto. W tym samym czasie są w górnictwie jednak osoby (zwłaszcza na wyższych stanowiskach), które co miesiąc inkasują ponad 10 tys. zł brutto.
W całej branży na płace mocno wpływa staż pracy. Jak pokazują dane, w 2009 roku na najwyższe wynagrodzenie mogły liczyć osoby zatrudnione w górnictwie z doświadczeniem zawodowym od 11 do 15 lat. Ich zarobki kształtowały się na poziomie 6 tys. zł brutto. Jest to prawie dwukrotnie więcej niż w przypadku rozpoczynających swoją karierę w branży. Zatrudnieni w górnictwie ze stażem pracy od 16 do 30 lat zarabiali około 5 tys. zł brutto. W przypadku osób z doświadczeniem zawodowym ponad 31 lat wynagrodzenia były na poziomie 4 450 zl brutto. Warto jednak pamiętać, że w tej ostatniej grupie znajdują się ludzie, którzy albo nie zdecydowali się na przejście na wcześniejszą emeryturę (w górnictwie przysługuje ona po 25 latach pracy) albo nie mieli takiej możliwości. W dużej części są to pracownicy administracji, którzy często zarabiają mniej niż pracownicy pod ziemią.
Podobnie jak w innych branżach, wyższe wykształcenie gwarantowało w górnictwie lepsze zarobki. Osoby, które ukończyły szkołę zawodową lub podstawową zarabiały na poziomie 4 tys zł brutto. Podobnie było w przypadku górników z wykształceniem średnim. Ci, którzy zdecydowali się na zdobycie tytułu magistra, mogli liczyć w 2009 roku na miesięczne płace wyższe o 25 proc. (5 tys. zł brutto).
Zarobki górników. Nie samą podstawą górnik żyje
Oprócz pensji podstawowej, górnicy otrzymują wiele dodatków. Pod tym względem są jedną z najbardziej uprzywilejowanych grup zawodowych w kraju. Na co zatem mogą liczyć dodatkowo w swojej pracy?
Szczegółowo przywileje dla tej grupy zawodowej określone są w Rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 30 grudnia 1981 roku czyli tzw. Karcie Górnika. Wynika z niej m.in., że każdemu górnikowi należy się wypłacana w grudniu dodatkowa trzynasta pensja tzw. barbórka. Ponadto otrzymują oni również jeszcze jedną 14 pensję, jako nagrodę z zysku. Co ciekawe, standardem stało się wypłacanie nagród z zysku nawet w sytuacji kiedy kopalnia notowała w danym roku straty. Jak wyliczyli ekonomiści te ekstra wynagrodzenia kosztują kopalnie blisko 1 mld zł rocznie.
Kolejny przywilej w zakresie wynagradzania to deputaty węglowe. W zależności od stażu pracy każdemu górnikowi przysługuje od 6 do 8 ton węgla lub jego równowartość pieniężna. Z prostych wyliczeń wynika, że to dodatkowe kilka tysięcy złotych wydatku na pojedynczego pracownika. Specjaliści od rynku pracy wskazują, że deputat węglowy to dodatek, który być może miał znaczenie w przeszłości kiedy domy ogrzewano węglem. W obecnej rzeczywistości to tylko kolejna forma dodatku do wynagrodzenia, która w żaden sposób nie wiąże się z wynikami osiąganymi przez pracowników czy firmę.
Na jakie dodatkowe bonusy mogą liczyć jeszcze górnicy? W zależności od kopalni i wynegocjowanych w układach zbiorowych warunków oprócz pensji zasadniczej w skład wynagrodzenia mogą wchodzić: nadwyżka akordowa, dodatek za godziny nadliczbowe, dodatek za pracę w dni wolne i świąteczne, premia regulaminowa dniówkowa, premia regulaminowa akordowa, premia zadaniowa, dodatek funkcyjny, dodatek nocny, nagroda jubileuszowa, dopłata do wakacyjnych biletów kolejowych czy dodatek na wyprawkę szkolną dla dzieci tzw. ołówkowe. Warto jednocześnie wspomnieć o tym, że dodatkowo pracownicy tej sfery gospodarki mają prawo przechodzenia na wcześniejsze emerytury.
