Granica w Wielkopolsce? - zapyta ktoś. Tak, granica państw zaborczych Prus i Rosji! - trzeba odpowiedzieć. Właśnie tam - do miejscowości Anastazewo - zapraszam dziś Czytelników.
Historyczne podziały zostały zniesione już w roku 1918, gdy ta część kraju została wyzwolona w powstaniu wielkopolskim. Ale ślady dawnej granicy ostały się. Rzec można ostały się szczęśliwie, bo to atrakcja dla miłośników historii i turystów, zwłaszcza krajoznawców. Cała okolica ma charakter turystyczny - wszak to Powidzki Park Krajobrazowy, kraina jezior i lasów.
Leżące kilkanaście km od południowo-zachodniej granicy powiatu mogileńskiego Anastazewo zachowało się w niemal niezmienionej formie - oglądać można zabudowania stacji wąskotorowej, parowozowni, komory celnej, hotelu i gospody oraz zabudowań gospodarczych. Wszystkie budynki wzniesiono na początku XX wieku. Mowa o Anastazewie pruskim. Infrastruktura rosyjska była o wiele uboższa - to zachowany do dziś w niezmienionej formie drewniany budynek straży granicznej, który znajduje się już przy znaku drogowym wsi Salamonowo. Niedaleko stąd - w stronę Budzisławia - znajdowały się koszary rosyjskiej konnej straży granicznej.
Miejscowość znajdowała się w strategicznym, łatwym do obrony punkcie na przesmyku między jeziorami Budzisławskim a Powidzkim, które łączyła przepływająca przepustem pod drogą struga. Granica biegła dokładnie wzdłuż jezior i strugi. Dziś struga ożywa tylko po intensywnych opadach.
Z jednej strony (pruskiej) do wsi dochodziły tory kolejowe o szerokości 600 milimetrów, z drugiej (rosyjskiej) - 750. Towary przewożone przez granicę trzeba więc było przeładowywać. Różny rozstaw wąskich torów miał znaczenie militarne - w razie konfliktu zbrojnego utrudniał każdej ze stron transport wojska i zaopatrzenia.
Po powstaniu wielkopolskim - do roku 1919 - w Anastazewie działa miejscowa straż obywatelska, do życia powołano też Zarząd Powstańców i Wojaków - o czym informuje tablica zawieszona w dawnym hotelu "Przybylski", dziś gospodarstwie agroturystycznym. Hotel działał nieprzerwanie od roku 1904 do wybuchu II wojny światowej w roku 1939.
Do Anastazewa można dojechać z województwa kujawsko-pomorskiego krajową "piętnastką", skręcając w Kwieciszewie w lewo na drogą wojewódzką nr 262.
Czytaj e-wydanie »
