Audyt krajobrazem malowany. Pomoże w ochronie tego, co cenne na Kujawach i Pomorzu

Dokument, który jest drugim przyjętym w kraju po Wielkopolsce, stanie się podstawą do uchwalenia aktualnego planu zagospodarowania przestrzennego regionu oraz planów ochrony stref krajobrazu.

Jak wyjaśnił Mariusz Leszczyński, dyrektor Kujawsko-Pomorskiego Biura Planowania Przestrzennego i Regionalnego we Włocławku, które jest autorem audytu – ten opracowywany jest nie rzadziej niż raz na 20 lat. Identyfikuje priorytetowe krajobrazy chronione (wyróżniające się lokalną formą architektoniczną), zagrożenia dla tychże krajobrazów, obszarów i obiektów oraz zawiera wnioski i rekomendacje służące ich ochronie, a także propozycji lokalnych form architektonicznych.

Mało tego - jest aktem prawa miejscowego wszędzie tam, gdzie wyznacza się strefy ochrony krajobrazu i granic stref ochrony krajobrazów w obrębie krajobrazów priorytetowych.

W audycie krajobrazowym wskazano granice parków kulturowych, rezerwatów przyrody, parków krajobrazowych, obszarów chronionego krajobrazu, obiektów znajdujących się na listach Światowego Dziedzictwa UNESCO, obszarów Sieci Rezerwatów Biosfery UNESCO (MaB) lub obszarów i obiektów proponowanych do umieszczenia na tych listach.

- Prace nad tym bardzo szczegółowym dokumentem rozpoczęliśmy tak naprawdę w 2019 roku od identyfikacji i oceny krajobrazu, od wyznaczenia krajobrazów priorytetowych, ich unikalności i określenia lokalnych form architektonicznych. Praca zakończyła się tak naprawdę w poniedziałek. Uczestniczyło w niej około 20 naszych pracowników, oczywiście z różną intensywnością – wyjaśnił „Gazecie Pomorskiej” Mariusz Leszczyński.

Trudno oszacować koszty tego opracowania, bowiem wykonane zostało siłami i w ramach normalnej pracy włocławskiego biura, które jest wojewódzką jednostką budżetową, dla której organem prowadzącym jest Samorząd Województwa. Zdaniem dyrektora można przyjąć, że jest to ponad 3 mln zł.

Audyt nie ma formy drukowanej, a jedynie elektroniczną – pliki tekstowe oraz zawierające dokumentację fotograficzną i graficzną w postaci map w skalach 1:50 000 i 1:2 000. Na stronie biura pojawi się niedługo interaktywna mapa zabytków województwa.

Przyjęcie audytu nie jest jednak implikowane wejściem Polski do UE, ale obowiązkiem wynikającym z przyjęcia przez nasz kraj Europejskiej Konwencji Krajobrazowej. W roku 2015 rząd wprowadził go do porządku prawnego jako narzędzie wzmacniające ochronę krajobrazu.

- Nie ma sztywnych reguł jeśli chodzi o przenoszenie zapisów audytu do dokumentów lokalnych. To jest rekomendacja dla gmin, nie nakaz. Można natomiast go uwzględnić planując inwestycje lokalne – wyjaśnił Mariusz Leszczyński.

Audyt można też wykorzystać w studiach uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gmin i w miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego.

Uwagi i wnioski do projektu zgłaszały zwłaszcza gminy, którym zależy na terenach inwestycyjnych. Najwięcej uwag zgłosił prezydent Bydgoszczy. Z granic krajobrazu chronionego na skraju Puszczy Bydgoskiej wyłączono np. teren w gminie Nowa Wieś Wielka potrzebny dla rozwoju Terminala Multimodalnego Bydgoszcz Emilianowo. Nie uwzględniono wniosków o całkowitą ochronę Puszczy Bydgoskiej oraz obszaru Chronionego Krajobrazu Wydm Kotliny Toruńsko-Bydgoskiej.